امسال تلویزیون فقط سه سریال دارد

همای گیلان:چه «مدینه» سریال رمضانی شبکه یک باشد و آن را زنانه‌ترین اثر سیروس مقدم بدانند، چه گروه کودک و خردسال شبکه دو سریال رمضانی «فاخته» تولید کند و قرار باشد آن را قبل از افطار روی آنتن بفرستد و چه اسمش را بگذارند «هفت سنگ» و بخواهد خاطرات «خانه سبز» را یادآوری کند، سریال‌های رمضانی همیشه پر از حاشیه هستند؛ حاشیه‌ و متنی که در یک گزارش مفصل به آنها پرداخته‌ایم.

دیگر ماه مبارک رمضان برای ایرانی‌ها با سریال‌هایی که برای این مناسبت تولید می‌شوند، گره خورده است و مخاطبان تلویزیون همزمان با انتظار برای رسیدن افطار، منتظر تماشای سریال‌های شبکه‌ها در این مناسبت هم هستند. به ویژه همواره سریالی که بلافاصله بعد از اذان مغرب پخش می‌شود از شانس بیشتری برای دیده شدن بهره‌مند است، اما وقتی پای سریال‌سازانی چون سیروس مقدم در میان باشد، سریال ساعت ۲۲:۳۰ هم پربیننده می‌شود.

در یک ارزیابی کلی از وضعیت سریال‌های ماه رمضان و معضل اساسی این دست آثار مناسبتی یعنی شتاب‌زدگی در تولید آنها، به این نتیجه می‌رسیم که سازمان صداوسیما امسال برای این مناسبت‌ها تدابیر خاصی اندیشیده تا به عجله و وقت نشناسی و عدم توانایی برنامه‌ریزی برای مناسبت‌های مشخص محکوم نشود.

البته این تدبیر بیشتر یک جور فرار به جلو است و سیما در سال‌های اخیر با ایجاد رقابت بین سریال‌سازان، هر بار برای هر شبکه چند کاندید پخش رمضانی در نظر گرفته است؛ کاندیداهایی که اغلب نیمی از آنها اصلا مناسب مناسبت رمضان نبوده و صرفا برای دست پر نشان دادن سیما در مناسبت‌ها، اسامی‌شان رسانه‌ای می‌شود. گرچه برخی مواقع از آنجایی که معضل شتاب‌زدگی و بی‌برنامگی کماکان به قوت خود باقی است، سازمان مجبور شده، سریال بی‌ربطی را برای رمضان انتخاب کرده یا حتی با دست بردن در فیلمنامه آثار، برای مرتبط کردن آنها با رمضان تلاش کند.

از جمله این اقدامات می‌توان به آماده نشدن سریال «بچه‌های نسبتا بد» ساخته سیروس مقدم به عنوان سریال رمضانی شبکه یک در رمضان ۹۲ اشاره کرد؛ سریالی که مبدأ قصه آن ماه رمضان بود و چون مدیران شبکه یک احساس کردند به رمضان نمی‌رسد، «دودکش» محمدحسین لطیفی را جایگزین کردند. مجموعه‌ای که ساخت آن هم به پایان نرسیده بود و همین فرصتی ایجاد کرد تا نویسنده مأمور به رمضانی کردن قصه شود و اهالی «دودکش» ناگهان در انتهای قصه به ماه مهمانی خدا برسند. سریال مقدم هم در فرصت دیگری که مردم روزه نبودند اما حال و هوای رمضانی در سریال حاکم بود، پخش شد.

امسال اما تکلیف سریال رمضانی شبکه یک با پایان پخش «پایتخت» و با اعلام سیروس مقدم مشخص شد. وقتی او در ۱۸ فروردین اعلام کرد سریال تازه خود با نام «مدینه»‌ را برای رمضان ۹۳ می‌سازد؛ سریال زنانه‌ای که نگارش آن را سعید نعمت الله برعهده دارد و روایت زنی است که اقتصاد یک خانواده را می‌چرخاند، اما ناملایماتی سراغ او می آید و دچار فراز و نشیب‌هایی می‌شود.

وعده مقدم که تازه از ساخت «پایتخت۳» فارغ شده بود، در آخرین روز از فروردین تحقق پیدا کرد و کار با حضور دو مادر و همسر شهید، مدیران شبکه یک و اهالی رسانه در روز مادر کلید خورد.

نقش شخصیتی را که نام سریال نیز از او گرفته شده، پریوش نظریه بر عهده دارد و شبنم مقدمی (در نقش روحی)، مهرداد صدیقیان (بهمن)، آناهیتا افشار (هانیه) و مجید صالحی (عزیز)، بهزاد فراهانی (بلبل)، آتیلا پسیانی (جهان)، مهدی سلطانی (عبدی)، رضا رویگری (شهرام)، مریم بوبانی (طاهره)، لیندا کیانی (مینا)، شیوا ابراهیمی (پرستار)، سید مهرداد ضیایی(خسرو)، اسماعیل سلطانیان، بهنوش صادقی (اعظم)، داریوش سلیمی (سعید)، علی صالحی (محسن)، نوید خداشناس (احمدرضا)، امیر حمید‌زاده، علیرضا مهران (افلاطون)، کریم قربانی (کریم) و… نیز دیگر بازیگران سریال هستند.

این بار مدیران شبکه یک، برای مقدم که سریالش از ماراتن سریال‌های رمضانی ۹۲، جا مانده بود، رقیبی نتراشیده و سریال با گذشت بیش از دو ماه از آغاز کار،۷۰ درصد تصویربرداری خود را طی کرده است. ضمن اینکه کارن همایونفر موسیقی سریال را ساخته و خلاف انتشار برخی اخبار، علیرضا قربانی تیتراژ این سریال را نخوانده است.

«مدینه» سومین سریال رمضانی مقدم بعد از «اغما» و «روز حسرت» و نخستین همکاری او با پریوش نظریه است. ضمن اینکه در این کار برای دومین بار با مهدی سلطانی و مهرداد صدیقیان همکاری دارد. وی در این سریال چهارمین تجربه مشترک خود با سعید‌ نعمت‌الله را پس از «دیوار»، «زیر هشت» و «رستگاران» پشت سر می‌گذارد.

نعمت‌الله جزو معدود نویسندگانی است که سر صحنه تصویربرداری متن‌های خود حاضر می‌شود اما اخیرا یک مشکل ریوی پای او را به بیمارستان باز کرد و از حضور در صحنه سریال بازداشت. با این حال با توجه به باقی ماندن ۳۰ درصد از تصویربرداری احتمالا او و مقدم تا پایان ماه مبارک رمضان آن هم به صورت ۲۴ ساعته ضبط «مدینه» را ادامه می‌دهند.

از حاشیه‌های حضور بازیگران در این سریال می‌توان به ایفای یک نقش کاملا جدی و متفاوت توسط مجید صالحی اشاره کرد و از این نکته نام برد که علی‌رغم تلاش مدیران سیما برای عدم حضور همزمان بازیگران در پروژه‌هایی با زمان پخش یکسان، شبنم مقدمی از نقش‌های اصلی «مدینه» جزو ترکیب اصلی بازیگران سریال رمضانی شبکه سه یعنی «هفت سنگ» هم هست. سریالی که مهدی سلطانی هم در آن نقش همسر نقش مقدمی را به عنوان یکی از شخصیت‌های اصلی ایفا می‌کند! البته نقش سلطانی در «مدینه» جزو نقش‌های اصلی نیست.

«مدینه» هر شب ساعت ۲۲:۳۰ از شبکه یک روی آنتن می‌رود و جز بازپخش آن از همین شبکه در ساعت ۱۵:۱۰، شبکه تماشا نیز دو باکس یک بامداد روز بعد و ساعت ۱۳ جدول پخش خود را به آن اختصاص داده است.

در خلاصه نخستین قسمت این سریال ۳۰ قسمتی آمده: مدینه (با بازی پریوش نظریه) که از مرگ شوهرش مطلع شده، بعد از ۲۰ روز در دریا به همراه پسرش (با بازی مهرداد صدیقیان) به دنبال جسد شوهرش می‌گردد اما بعد مدتی دست خالی و ناکام از پیداکردن جسد شوهر به تهران باز می‌گردد. مدینه بعد از برگزاری مراسم چهلم و به کارخانه به ارث مانده از شوهرش می‌رود و در آنجا متوجه تقلب و حقه بازی‌های شریک شوهر (با بازی مهدی سلطانی) می‌شود و … تلاش مدینه برای نجات کارخانه و گرفتن حق فرزندانش از شریک شوهر مرحومش داستان این سریال را می‌سازد.

پس از انتقاداتی که نسبت به تراکم برنامه‌های سیما در ایام ماه رمضان و خرج تمامی پتانسیل‌های شبکه‌ها برای قدرت نمایی در این مناسبت به تلویزیون شد، مدیران سیما تصمیمات تازه‌ای اتخاذ کردند تا روزه‌داران مخاطب رسانه‌ملی فرصتی برای تنفس داشته باشند از همین رو یک سریال از تعداد سریال‌های شبکه‌ها کم کردند و شبکه تهران صرفا پخش روتین مجموعه «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» را در دستور کار دارد.

بنا شده شبکه دو سیما نیز سریال مناسبتی خود را پیش از افطار روانه آنتن کند. از همین رو از امروز شاهد پخش نخستین قسمت سریال «فاخته» در ساعت ۱۸ از شبکه دو سیما خواهیم بود. کارگردانی این سریال با نام قبلی «مثل من مثل تو» را محمود معظمی برعهده دارد و تهیه‌کننده آن داوود قچاق است.

تغییر عنوان سریال باعث شد محتوای آن نیز از سری‌های قبلی سریال متفاوت باشد. پیش از این نقش مادر خانواده در «مثل من مثل تو» را لاله صبوری ایفا می‌کرد و نقش پدر خانواده را رضا فیاضی برعهده داشت. سری قبل‌تر مجموعه نیز «امروز و فردا» نامیده می‌شد اما سریال تازه «فاخته» در ۳۳ قسمت ۳۰دقیقه‌ای روند متفاوتی دارد.

فیلمنامه این سریال به صورت مشترک توسط علی اکبر محلوجیان و احمد حامد همسر فاطمه معتمدآریا نوشته شده و درباره دختری از یک خانواده فرهیخته است که درست اول ماه رمضان به سن تکلیف رسیده و تمام اعمال دینی بر او واجب می‌شود.

ثریا قاسمی، عبدالرضا اکبری، کمند امیرسلیمانی، شهرام عبدلی، فریبا نادری، نگین معتضدی، فرخ نعمتی، رحیم نوروزی، سپیده کاشانی، ملیکا پارسا و آدرین معظمی در این مجموعه تلویزیونی ایفای نقش می‌کنند.

خواننده تیتراژ سریال نیز زانیار خسروی است که برای اولین بار تیتراژخوانی در تلویزیون را تجربه می‌کند. او همچنین برای نخستین بار در ویژه برنامه سال تحویل شبکه دو در تلویزیون حاضر شد.

بازیگر خردسال «فاخته» آدرین، فرزند کارگردان است. معظمی پیش از این سال‌ها دستیار مهدی فخیم‌زاده بود و پس از ساخت قسمت‌هایی از مجموعه «شاید برای شما هم…» سریال موفق «تکیه بر باد» را با مشاوره و ایفای نقش فخیم‌زاده ساخت.

شبکه دو پیش از این نیز نامناسب‌ترین جدول پخش سریال‌های رمضانی را داشت و سریال «سی‌امین روز» ساخته جواد افشار هم در سال ۹۰ پیش از افطار روی آنتن رفت و این موضوع با گلایه‌های عوامل سریال همراه بود.

مجموعه تلویزیونی «فاخته» شنبه تا جمعه هر هفته از ساعت ۱۸ روی آنتن می‌رود در ساعت های ۲۳:۴۵ و ۲:۳۰ بامداد و ۱۴ روز بعد بازپخش می‌شود.

پیش از این سریال «جاده قدیم» به کارگردانی بهرام بهرامیان گزینه دیگر شبکه دو برای پخش در شب‌های ماه رمضان معرفی شده بود.

البته شبکه دوم سیما هم اکنون ساخت سریال ویژه شب‌های قدر را نیز در دستور کار دارد و سریال «کیفر» به کارگردانی حسین تبریزی در منطقه پونک در حال تصویربرداری است.

کامبیز دیرباز، فریبا کوثری، فریبا متخصص، امیر دژاکام، تیرداد کیایی، حمید شریف زاده، اتابک نادری، فریبا طالبی و مینا دلشاد بازیگران این سریال هستند.

تبریزی سال گذشته هم برای این مناسبت سریال «بوی باران» را برای شبکه دو سیما ساخت که دیرباز و کوثری از بازیگران مشترک آن با سریال جدیدش هستند.

از جمله‌ سریال‌هایی که در گمانه‌زنی‌های پیش از پخش، می‌توان به موفقیت آن امیدوار بود، «هفت سنگ» است. سریالی شیرین و خانوادگی که پخش تیزرهای آن از شبکه‌های سیما نیز نوید یک اثر دوست داشتنی را به مخاطبان می‌دهد. با فرض کنار رفتن «فاخته» از دور رقابت به دلیل ساعت پخش نامناسب، رقبای اصلی رمضان «مدینه» و «هفت سنگ» هستند و از آنجایی که سریال مقدم تم ملودرام و شاید تراژیکی خواهد داشت، یک سریال اصطلاحا شیرین می‌تواند اقبال بیشتری از سوی مخاطبان را از آن خود کند.

کارگردان این سریال علیرضا بذرافشان است که پیش از این «نابرده رنج» نخستین سریال او با استقبال روبرو شده بود.

از او که همکاری در نگارش سریال‌های موفقی چون «داستان یک شهر»، «خط قرمز»، «شب آفتابی»، «فقط به خاطر تو»، «نقطه چین»، «تب سرد»، «زیر زمین» و «راه بی‌پایان» را در کارنامه‌اش دارد، می‌توان انتظار داشت با بهره بردن از تجربه کارگردانی سه تله‌فیلم و یک مجموعه پرمخاطب، اثر موفقی را روی آنتن بفرستد.

البته سریال او که نگارش آن را با همکاری همسرش سارا خسروآبادی به انجام رسانده، به هیچ وجه برای ماه رمضان نیست و قبلا قرار بود زمستان ۹۲ و بعد اردیبهشت ۹۳ روی آنتن برود. حسین تراب نژاد، فروغ فروهیده و احسان جوانمرد نیز دیگر نویسندگان گروه نگارش این سریال هستند.

از جمله ویژگی‌های این سریال قرار گرفتن بهنام تشکر و فرناز رهنما پس از «ساختمان پزشکان» برای دومین بار به عنوان زن و شوهر است. موقعیت تکراری که به گفته کارگردان در اجرا و محتوا به هیچ وجه تکراری و یادآور آن سریال نخواهد بود.

بذرافشان پیش از این در «نابرده رنج» هم تجربه مشابهی داشت و مینا جعفرزاده و کامبیز دیرباز که در «اخراجی‌ها۱» به عنوان مادر و فرزند روبروی هم بازی کرده بودند، برای نقش‌های مشابه استفاده کرد، اما از انگ تکراری بودن هم محفوظ ماند.

البته در این سریال حضور همزمان بازیگران نقش اصلی‌اش یعنی شبنم مقدمی و مهدی سلطانی در سریال «مدینه» ممکن است به مذاق کارگردان و البته خود این بازیگران خوش نیاید.

«هفت سنگ» به دلیل همزمانی با مسابقات جام جهانی فوتبال و لیگ جهانی والیبال جدول پخش متغیری را تجربه خواهد کرد و برای مثال قسمت اول تا سوم آن از همین رو، ساعت ۲۳ روی آنتن می‌رود و بخش ابتدایی آن با بخش پایانی سریال مقدم همزمان خواهد بود. این موضوع هم در حالی است که مدیران سیما بارها بر تلاش برای همزمان نشدن پخش سریال‌ها تأکید کرده بودند.

این سریال ابتدای شهریور ۹۲ کلید خورد و از انتهای سال گذشته آماده پخش بود، بنابراین شبکه سه، دغدغه رسیدن سریال خود به آنتن را تجربه نخواهد کرد و تا آخرین قسمت مجموعه به شبکه تحویل داده شده است.

مهدی سلطانی سروستانی، پرویز پورحسینی، بهنام تشکر، الهام پاوه نژاد، شبنم مقدمی، فرناز رهنما، مهتاج نحومی، عزت الله مهرآوران و ارسلان قاسمی بازیگران «هفت سنگ» هستند.

پورحسینی در این سریال نقش بابا نصیر را بازی می‌کند که مغازه شیرینی فروشی دارد. دختر او لیلا با بازی مقدمی همسر محسن با بازی سلطانی است و نقش یکی از سه فرزندشان را ارسلان قاسمی بازی می‌کند. همسر بابانصیر نیز فوت کرده و او با زنی به نام مهری که یک پسر از همسر سابقش دارد و نقش او را الهام پاوه‌نژاد بازی می‌کند، ازدواج کرده است. بخشی از ماجراهای سریال به مهری و پسرش برمی‌گردد. نقش پسر بابا نصیر را نیز تشکر بازی می‌کند و ایفای نقش همسر او به فرناز رهنما سپرده شده است. این زوج بچه‌دار نمی‌شوند و ماجرای حضور در بهزیستی و پذیرفتن سرپرستی یک کودک بخشی از قصه را تشکیل می‌دهد.

تهیه‌کننده، کارگردان و بازیگران این سریال در گفتگوهای جداگانه‌ای به شباهت فضای این سریال به آثاری چون «خانه سبز» و «همسران» اشاره کرده بودند. این سریال در هر قسمت بازیگران مهمانی از جمله محمود پاک نیت، بهمن زرین پور، مینا جعفرزاده، عزت الله مهرآوران، مهتاج نجومی، امیررضا دلاوری، محسن قاضی مرادی، سیروس میمنت، سیما مطلبی، امیر غفارمنش، امیر کاظمی، افشین سنگ چاپ، سیامک اشعریون، عباس جمشیدی، صدف احمدی و صدرالدین حجازی در کار حضور خواهند داشت.

«هفت سنگ» شنبه تا پنجشنبه ساعت ۲۱ روی آنتن شبکه سه می‌رود و سریال روزهای جمعه مثل قبل از ماه مبارک رمضان «ستایش» است. گرچه این هفته ستایش استثنائا پنجشنبه ۱۲ تیر ساعت ۲۳:۳۰ پخش می‌شود.«شمعدونی» به عنوان دیگر گزینه رمضانی شبکه سه معرفی شده بود که مطابق جملات ابتدایی این گزارش، صرفا به دلیل دست پر نشان دادن سیما در رمضان سریال رمضانی تلقی شده بود. چرا که اساسا نه تنها تعداد قسمت‌های آن ۴۰ است و به ماه رمضان نمی‌خورد بلکه همچون «هفت سنگ» فاقد حال و هوای رمضانی است.

شبکه تهران نیز مثل دیگر مناسبت‌های سال ۱۳ اپیزود جدید از مجموعه «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» را در نظر گرفته و آنها را روی آنتن می‌فرستد. دیگر قسمت‌های این مجموعه تکرار سالهای قبل خواهد بود.

محسن یوسفی، نوید میهن دوست، افشین صادقی، شهره سلطانی، امیر مسعود آقابابائیان، مهدی گلستانه، منصور وثوقی، امیرحسین قاسمی و رسول صانعی کارگردان‌های ۱۳ اپیزود جدید مجموعه «شاید…» به تهیه‌کنندگی علی اکبر تحویلیان هستند.

شبکه شما نیز سریال تولید مرکز اصفهان با نام «بگو که هستم» به کارگردانی اکبر منصور فلاح و تهیه کنندگی رسول هنرمند را هر شب ساعت ۲۳ برای پخش رمضانی در نظر گرفته است.

جهانبخش سلطانی، پرستو گلستانی، مهدی امینی خواه، محمد الهی، پوراندخت مهیمن، کاظم افردنیا، مهدی باقر بیگی، محمد علی میاندار، شیرین حمدی، نرگس صابری، مهدی شهداد، احسان جانمی و مینا فرامرزی در این سریال به ایفای نقش می‌پردازند.

«بگو که هستم» با ژانر طنز و اجتماعی داستان زندگی مراد با بازی سلطانی است که بعد از چندین بار که خانه را ترک کرده، به خانه‌اش مراجعه می‌کند و متوجه می‌شود که همسرش با بازی مهیمن و فرزندش خانه اجاره‌ای را ترک کرده و به مکان نامعلومی رفته‌اند. همسر مراد نامه‌ای برای او گذاشته که اگر در این زمان یعنی ماه مبارک رمضان تغییر رفتار ندهد، باید او را طلاق بدهد و دیگر فرزندش را نخواهد دید. مراد تصادفی با سه دانشجو با بازی مهدی سلوکی، مهدی امینی خواه و مهدی باقربیگی آشنا شده و زندگی‌اش دچار تغییر وتحولات می‌شود.

این سریال از بین پنج گزینه از جمله سریال‌های «خاتون» تولید مرکز اصفهان، «تلخ و شیرین» مرکز خراسان رضوی، «بازگشت» سیستان و بلوچستان و «هویت گمشده» کرمانشاه انتخاب شده است. دیگر آثاری که به ویژه از شبکه‌های دیجیتال در ماه رمضان پخش می‌شود همگی بازپخش هستند و برای چندمین بار روی آنتن می‌روند.
/مهر