همای خبر:هنوز مردان کلاه‌حصیری، به شوق برداشت محصول، پای در شالیزار نگذاشته‌اند؛
هنوز خوشه‌ها به رنگ طلا درنیامده‌اند، هنوز بوی شلتوک در کارخانه‌ها نپیچیده…
اما خبر واردات هزاران تُن برنج، زودتر از داس کشاورز، ساقه‌ها را بریده؛
زانوانشان سست می‌شود، دلشان می‌لرزد؛ چون می‌دانند باز هم قیمت‌ها را دلالان تعیین می‌کند، نه بازار، نه انصاف، نه قانون.
و این‌گونه، رویایی که از ماه‌ها قبل در دل کاشته بودند ـ فروش محصول برای عروسی دختر یا دامادی پسر ـ در گرماگرم تابستان، پیش از رسیدن برنج، می‌سوزد و این قصه پر غصه تکراری این روزهای کشاورز گیلانی است.
در سکوت سنگین نهادهای تصمیم‌گیر، در انفعال دولت و بی‌اثری فریادهای کشاورزان، مافیای برنج حالا دیگر نه فقط بازار که ذهن مسئولان را هم تسخیر کرده است. امروز دیگر تردیدی نیست که این شبکه‌ی پیچیده و پرنفوذ، تنها بازیگر واقعی تعیین قیمت، میزان واردات، زمان عرضه و حتی صادرات برنج شده است؛ گویی دولت، مجلس و وزارتخانه‌ها فقط نظاره‌گر این نمایش پرضرر هستند.
نمایندگان مجلس که باید صدای کشاورزان باشند، اغلب یا درگیر معادلات سیاسی‌اند یا به سکوتی رضایت داده‌اند که ثمره‌اش، فقر و ناامیدی در روستاهای شمال است. معدود نمایندگانی هم که اعتراض می‌کنند، صدایشان در گرداب مافیا گم می‌شود؛ مافیایی که گویا از بیرون و درون ساختارهای رسمی تغذیه می‌شود و به همین دلیل هیچ اراده‌ای برای مهار آن وجود ندارد.
دولت نیز در این میدان، نه سیاست حمایتی مؤثری ارائه می‌دهد، نه قیمت‌گذاری را واقعی انجام می‌دهد و نه زمان واردات را مدیریت می‌کند. همه چیز به نفع واردکننده رقم می‌خورد؛ حتی در اوج فصل برداشت، خبر از ترخیص هزاران تُن برنج خارجی از گمرک می‌رسد. این یعنی برنج‌کار، در برابر تولیدش، احساس شکست می‌کند؛ نه سودی می‌برد، نه امیدی می‌ماند.
در این میان، کشاورزان گیلانی که سابقه‌ای صدساله در تولید برنج مرغوب دارند، بیش از دیگران آسیب می‌بینند. زمینی که روزی نماد تلاش و امید بود، حالا به بارِ مالی تبدیل شده است. بسیاری از جوانان دیگر میلی به ادامه‌ی این مسیر ندارند و آینده این محصول استراتژیک در استان‌های شمالی، به‌ویژه گیلان، در هاله‌ای از ابهام فرو رفته است.
چه باید کرد وقتی برنج‌کار با «رنج» کار می‌کند، اما مافیای برنج با «سود» لبخند می‌زند؟ این ریشخند آشکار، ادامه نخواهد یافت مگر با اصلاح ساختار تصمیم‌گیری، شفاف‌سازی بازار، و حمایت عملی از تولید ملی. وگرنه خیلی زود، به‌جای پزِ خودکفایی، باید چشم‌به‌راه برنج‌های وارداتی باشیم.
اگر دولت و مجلس، نه اراده‌ی مهار مافیا را دارند و نه برنامه‌ای برای حمایت از کشاورز، پس دقیقاً وظیفه‌شان چیست؟