همای گیلان: نگاهم تاخورشید امتداد یافت، یاد آن روزهای شیرین افتادم که باپدرمی نشستم و اوعاشقانه اشعار دیوان پروین اعتصامی را ازحفظ میخواند وتحلیل میکرد ومن هم با اوهم نوایی ها داشتم .
پدر چقدر خوب این دوبیت پروین را زمزمه میکرد
پدرآن تیشه که برخاک تو زد دست اجل تیشه ای بود که شد باعث ویرانی من
وزمانی که پدرپرکشید وآسمانی شد برزبانم این شعر ازپروین جاری شد
“پدرم بال وپرم بود شکست ،مرغ پروازبه بال وپرکرد
من سیه روزنبودم زازل هرچه کرداین فلک اخضر کرد”
روده درازی نمیکنم،میخواهم پروین رامعرفی کنم ،اسطوره ی مهربانی پدرم را.
رخشنده ی اعتصامی با تخلص( پروین)،درسال ۱۲۸۵ ه.ش درتبریز به دنیا آمد_درزادگاه مادری ام_
با پدری یوسف ومادری اختر نام ،هنوزمدرسه نرفته بودکه باپدرومادرش راهی تهران شدوتاپایان عمردرآن شهرپرازدود ودم زیست ،ودرمدرسه دخترانه ایران که ازسوی آمریکایی ها اداره می شد تحصیل کرده ودر۲۸سالگی باپسرعموی خودازدواج کرد.
آرتا رییس شهربانی کرمانشاه ،به قدری کام شاعرشیرین سخن راتلخ کرد که او بیش از۴ ماه نتوانست زیریک سقف باشوهرش زندگی کند وباحسرتی راز آلود به آغوش خانواده بازگشت.
دیوان اودر ۱۳۴۱ه.ش در۵۶۰۶ بیت، مرکب از قصاید ومثنوی ها ومقطعات ،توسط برادرش ابوالفتح منتشر شد.
درقصاید ،پروین ازناصرخسرو تقلید کرد ودرمثنوی گاهی به عطار ومولانا نظرداشت .شعرشاعر حاصل تجربه های سیاسی واجتماعی اونیست ،گویی شاعر محیط کوچک ودنج خانه را بر ایران بزرگ ترجیح میداد..
شعر پروین حاصل تاملات فلسفی،وتخیلات احساسی او بود.
مناظره ، درشعرپروین اهمیت فراونی دارد.در مناظره سرایی گویی به نظامی نظر داشت ،گرچه ازسوی حکومت پهلوی دعوت به همکاری شد،اما همدلی وهمنوایی بامردم ،به ویژه تهیدستان را خوش تر میداشت.
پروین ازمناظره ی( دوک ونخ )ومانند آن استفاده کرد،تا صدای اعتراض مردم را بلندکند ،یادپدربخیر که چقدر این مناظره ها رابااحساس عاشقانه می سرود.
وغم مردم اورا نیمه های شب بیدارمیکرد.
پروین میدانست که به زودی پرمی گشاید ،وازاین عالم خاکی میرود،ازاین روی غزلی با مطلع زیر برسنگ قبر خود نوشته بود
این که خاک سیه اش بالین است اختر چرخ ادب پروین است
گر چه جز تلخی ایام ندید هرچه خواهی سخنش شیرین است
ومصراع آخراین غزل که جاودان می ماندبرایم
((آدمی هرچه توانگرباشد چون بدین نقطه رسد مسکین است))
درآخرپروین درروز شانزدهم فروردین ۱۳۲۰ه.ش براثربیماری حصبه دارفانی راوداع گفت و درجوار پدرش به خواب ابدی فرورفت.
پریسا منعم
مقطع کارشناسی ارشد ادبیات فارسی
دانشگاه آزاد واحد رشت