تهران در گُذر ِ تاریخ/علی رحیم پور دکتری اقتصاد
عطیه نصرتی
مرداد 15, 1398
مقاله
393 Views
اختصاصی همای گیلان، پیدایش<<انقلاب ِمشروطه>>
❇️تعریف مشروطه:
نوعی از حکومت ِپادشاهی هست
که قدرت پادشاه ؛
<< مطلق >>نیست بلکه
<<مشروط>> است و
حکومت دارای مجلس ِ
عوام و خواص هم هست .
محمد حسین نائینی نویسنده ی
کتاب ِ <<تنبیه الاُمّّه و تنزیه المِلّه>> :
” آزادی و برابری که در رژیم مشروطه مورد ِ توجه است،از هدف های اصلی پیامبران به شمار می رفته،پیامبران هرگز فراموش نکردند که
همه ی مردم آزاد و برابر هستند .
رهبران ِمذهب شیعه؛خواستند
که مسلمانان را از بردگی؛
نجات داده و حقوق از دست
رفته شان را باز گردانند. ”
آخوند خراسانی،میر پور تهرانی،
عبدالله مازندرانی و خلیلی تهرانی از<<نَجَف>> تلگرام هایی
به ایران می فرستادند و
موضع گیری می نمودند .
شیخ فضل الله نوری:بنای قرآن؛
بر آزاد نبودن<<قَلَم و لِسان>>
است و سخن<<آزادی>>کُفر
است …اگر از من می شنوید؛لفظ<<آزادی>>را بردارید
که عاقبت؛این حرف ما را
مفتضح خواهد کرد
(جدال بین عُلمای مشروطه
بر سر آزادی بیان و قَلَم ) .
فرمان مشروطیت
در ۱۴ مردادماه ۱۲۸۵ خورشیدی،
توسط مُظفّرالدّین شاه صادر شد.
عُلما و دیگرانی که به حضرت عبدالعظیم؛رفته بودند؛باز گشتند .
تحصُّن در سفارت انگلیس
هم پایان یافت و مردم
صدور ِفرمان مشروطیّت را
جشن گرفتند .
مجلس اول در ۱۴ مهرماه ۱۲۸۵ خورشیدی در شهر تهران؛
گشایش
یافت و مُظفّرالدّین شاه
در روزهای پایانی زندگیش آن
را امضا کرد .
?ریشه های پیدایش
انقلاب مشروطیّت?
جنبش ِ مشروطه؛به دنبال ِحقوق
از دست رفته ای بود که طی
چند هزار سال توسط شاهان ِ
مُستبد در ایران نابود شده بود.
۱) نهضت تحریم تنباکو
این تحریم در دوره ی ناصرالدّین
شاه و توسّط<<میرزای شیرازی>>
انجام شد.مردم به این باور ِدیرهنگام؛ رسیدند که:
“شاه ؛ظلّ الله”
[سایه ی خدا]نیست !
بلکه فردی است که نماینده ی
مردم می باشد و چنانچه
“پا را از گلیم خود [ قانون ]
درازتر کرد؛ می توان اورا
برکنار کرد .
۲) اصلاحات ِ نیم بند
در دوره ی ناصرالدین شاه.
۳ ) رواج روزنامه های گوناگون
در دوران ناصرالدّین شاه
و مُظفّرالدّین شاه .
۴)همگامی سیّد مُحّمد طباطبایی
و سیّد عبدالله بهبهانی با مردم ؛
برای نابودکردن فقر و ستم .
۵)تحصُّن در قم و در سفارت انگلیس .
۶) فساد اداری
۷) تهی شدن خزانه ی دولت .
۸) سفر های غیر ضروری
مظفّرالدّین شاه به فرنگ .
۹) گرفتن وام با شرایط سنگین
از روس و انگلیس توسط
دولت های مُظفّرالدّین شاه.
۱۰)گرفتن ِ مالیات های کَمَرشکن .
۱۱)افزایش قیمت ارزاق عمومی .
۱۲)دادن امتیازات ِ گوناگون
به دولت های استعماری روس و انگلیس .
۱۳)رفتار ستمگرانه ی شاهزادگان
در ولایت[اُستان ] ها .
۱۴ ) توهین کارگران
<<بانک روس >> به قبرستان
مسلمانان در شهر تهران.
۱۵)افزایش قیمت قند و شکر
به علت ِ جنگ ِدو امپراتوری
[ روسیه و ژاپن ].
۱۶)فروش زمین پیرامون ِ
<<امامزاده سیّد ولی>>به
<<بانک روس>> با اجازه
<< شیخ فضل الله نوری >>.
۱۷ ) تخریب ِ ساختمان در
حال ِساخت؛ توسط مردم
در پیرامون ِ<<امامزاده سیّد ولی>>.
پیامد این رخداد ها؛به تدوین”قانون اساسی”و تشکیل
“مجلس شورای ملی”انجامید .
نگاهی به دو اصل قانون ِ
اساسی مشروطیّت:
اصل سی و پنجم؛
سلطنت<<ودیعه>> ای هست
که به موهبت ِالهی ؛از طرف مِلّت
به شخص ِشاه مُفَوّض شده
[ واگذار شده ].
[ بنابراین،آن باور ِ همیشگی در ایران زمین که<< شاه،سایه ی خداست>>
رنگ باخت .
اصل چهل و چهارم؛
شخص پادشاه؛از مسئولیت؛
مُبّرا است.وزرای دولت در
هرگونه امور مسئول ِ
مجلسین هستند .
[ اصل ِ بالا به مردم می گوید
که جایگاه ِ شاه در قانون اساسی مشروطیّت ؛تشریفاتی است
همانند پادشاهی انگلیس و سوئد و... ] .
پیام <<مظفرالدین شاه>>
برای تشکیل” اولین
مجلس شورای ملی “:
《 ….در این موقع که رای همایون مُلوکانه ی ما، بدان تَعّلُق گرفت
که برای رفاهیّت و آسودگی
قاطبه ی اهالی ایران و
تایید مبانی دولت ،اصلاحات
مُقتضیّه به مرور در دوایر دولتی و مملکتی به موقع،اجرا گذارده
شود،چنان مُصمّم شدیم که
<<مَجلسی>>از شاهزادگان،
عُلَما و اعیان و اشراف و مَلّاکین
و تُجّار و اصناف به انتخاب ِ طبقات مرقومه در<<دارالخلافه ی تهران>> تشکیل و تنظیم شود ...》.
¤سرشک¤
تیر ۱۳۹۵