چاپ مطلب چاپ مطلب

تهران در گُذَر ِ تاریخ(۱۸)/علی رحیم پور دکتری اقتصاد

دوره ی محمد رضا شاه (۲)

اختصاصی همای گیلان: محمد رضا دوره ی ابتدایی را درتهران و متوسطه را در سوئیس گُذراند .
سپس با درجه ی ستوان دومی از دانشکده ی افسری،در تهران ؛فارغ التّحصیل شد.
از شهریور۱۳۲۰تا بهمن ۱۳۵۷ هم شاه بود .
در آغاز پادشاهی؛زمین هایی را که رضاشاه از مالکان؛گرفته بود؛به آنان باز گرداند.‌
پس از اِشغال ِایران توسًط دولت های استعماری [ انگلیس، آمریکا و شوروی ] رقابت برای نفت ِ ایران ؛ بالا گرفت .
دولت ِ محمد رضا شاه هم تقاضای هرسه اَبَرقدرت را به پس از جنگ جهانی دوم واگذاشت.
پس از <<ترور ِ نافرجام>>؛شاه بر قدرت و اقتدار خود افزود .

مجلس ِ سنا

براساس قانون اساسی مشروطیت،مجلس سنا همراه با مجلس شورای ملی،مراکز دوگانه <<قانون گذاری>> بودند .
اما این مجلس ِسنا در ۱۳۲۸خورشیدی؛یعنی ۴۳سال پس از انقلاب ِمشروطه و ۲۴ سال پس از سلسله ی پهلوی گشایش یافت .

ویژگی های نمایندگان مجلس ِ سنا

نخست وزیران، وزراء، معاونین، استانداران، امیران بازنشسته ی ارتش، استادان دانشگاه ها، قُضّات دادگستری، با داشتن ۱۵ تا ۲۰ سال سابقه یا نمایندگانی که دستکم،۳دوره نمایندگی مجلس شورای ملّی را گذرانده بودند،می توانستند واجدین انتخاب برای مجلس ِسنا باشند.
نخستین دوره مجلس سنا؛همزمان شد با شانزدهمین دوره ی مجلس شورای ملّی در ۲۰‌بهمن ۱۳۲۸ خورشیدی و در تالار مجلس شورا،گُشایش یافت .
در سال ۱۳۳۱،دُکتر محمد مصدق؛از ورود نمایندگان مجلس ِسنا به ساختمان مجلس ، جلوگیری کرد،بنابراین مجلس ِسنا تعطیل شد . پس از کودتای ۱۳۳۲ دوباره گشایش یافت .
مجلس سنا از۱۳۲۸ تا بهمن۱۳۵۷؛ در۷ دوره ی۴ ساله،برپا بود .
رئیسان ِمجلس سنا در این ۷ دوره به ترتیب ابراهیم حکیمی،حسن تقی زاده،محسن صدر ، جعفر شریف امامی و محمد سجًادی بودند.
[ حُجت امیری و الهام بادینلو۱۳۹۳ ]

قرارداد ِ<<گَس – گُلشاییان>>

قراردادی است که در ۲۶ تیر ماه ۱۳۲۸ بین دولت ایران و نمایندگان شرکت نفت ایران و انگلیس به عنوان پیوست قرارداد ۱۹۳۳م[۱۳۱۲خ]امضا شد.
این قراداد را از سوی انگلیس <<نویل گَس>> و از سوی ایران <<عبّآسقلی گُلشاییان>> [وزیر دارایی]امضاء شد .
این قرارداد،با تلاش نمایندگان اقلیّت ِسیاسی مجلس پانزدهم خصوصا <<حُسین مکّی>> به تصویب مجلس شورای ملّی نرسید .
[دکتر کریم سنجابی،خاطرات سیاسی ۱۳۸۱]

قانون ملًی شدن صنعت نفت

با امضای همه ی اعضای کمیسیون مخصوص نفت،در مجلس شورای ملّی در۱۷ اسفند۱۳۲۹ <<متن ِ پیشنهادی>>به مجلس؛ارائه شد.

متن پیشنهادی تصویب شده :

به نام سعادت ِملّت ایران و به منظور کمک به تامین صلح جهانی؛امضا کنندگان ِذیل پیشنهاد می نماییم که <<صنعت ِنفت ایران>> درتمام مناطق کشور بدون استثناء ملّی اعلام شود یعنی تمام عملیات اکتشاف،استخراج و بهره برداری در دست ِ دولت قرار گیرد.
مجلس سنا هم بعداز تصویب مجلس شورای ملی،این پیشنهاد را در۲۹ اسفند۱۳۲۹‌تصویب کرد و پیشنهاد قانونی شد .
در ۸ فروردین ماه۱۳۳۰‌دولت انگلیس؛کشتی های <<فلامینگو>>و<<ایلوگوس>> را به آبادان فرستاد و در ۹ فروردین ماه ۱۳۳۰؛نیروهای نظامی۳ نفر را در<<آبادان>>کُشتند .

رویداد۳۰ تیر ۱۳۳۱

دکتر مُصدق استدلال می کرد که تعیین وزیر جنگ به عُهده ی نخست وزیر باشد نه شاه .
شاه پس از۳ روز؛ پیشنهاد مصدّق را نپذیرفت و سرانجام؛دکتر مصدق در ۲۵ تیر ۱۳۳۱ استعفا کرد .
[سی تیر،روز گُمنامان نام آور،عصر ایران۱۳۹۳]
<<احمد قوام= قوام السلطنه>> نخست وزیر شد و بیانیه ای تهدید آمیز صادر کرد با این عنوان که:《کشتیبان را سیاستی دگر آمد 》
مردم ۴روز پیاپی تظاهرات می کردند و خواهان بازگشت دکتر مُصدّق بودند .
در ۳۰‌تیر۱۳۳۱؛مصدق،کاشانی و حزب توده ؛ مردم را به تظاهرات فراخواندند .
[ میلانی، رادیو فردا ۱۳۹۵ ].
شمار کُشته شدگان ۳۰تیر ۱۳۳۱بین ۲۱ تا ۶۳ نفر گزارش شد.
بیشتر شُهدای ۳۰تیر در <<ابن بابویه شهرری>> مدفون شدند.
این کُشته شدگان با تصویب مجلس در بعد از انقلاب،<<شهید راه وطن>>نامیده شدند که ۲۵ آرامگاه؛در<<ابن بابویه>>هست .
پس از انقلاب اسلامی،خیابان <<قوام السّلطنه >> به خیابان۳۰ تیر؛تغییر نام یافت .
[سی تیر،روز گمنامان نام آور،عصر ایران،۱۳۹۳]

با کانال همای خبر همراه شوید

About عطیه نصرتی

Check Also

حیات وحش.. حیات وحش؛ نامی است که ما بر روی موجوداتی گذاشته ایم که اجازه بهره کشی و سوددهی به ما ندادند و در برابر سوءاستفاده های نابجای ما ایستادند یا فرار کردند.. به همین دلیل بیجا، انسان هایی که متمرد و سرکش و نافرمان بودند هم صفت “وحشی” گرفتند!

حیات وحش..   حیات وحش؛ نامی است که ما بر روی موجوداتی گذاشته ایم که …