بعضی میپرسند که چرا ۸ سال سکوت کردم جواب من این است؛ چون داشتم فیلم خودم را میساختم. اصلا کار ما فیلم ساختن است و ما را گزینشی نکنید.
همای گیلان: این روزها استقبال پرشور دانشجویان از فیلم «چ» و اکرانهای متعدد دانشگاهی آن، باعث شده تا «ابراهیم حاتمیکیا» بر خلاف مشی همیشگیاش، حضور پررنگی در رسانهها داشته باشد و هر روز با حرفهای جنجالیاش منشأ واکنشهای گوناگونی شود. چنانچه صحبتهای صریح او در دانشگاه تهران، واکنشهای سخیف و غیرمودبانهی برخی رسانهها را با تیترهایی چون «کدام میدان مین! شما که روی کیک خامهای نشستهاید آقای حاتمیکیا!» و «آقای حاتمیکیا! در آن هشت سال کجا بودید؟» را به دنبال داشت.
اما «حاتمیکیا» بیتوجه به این واکنشها همچنان با صراحت از دغدغههای خود در میان دانشجویان صحبت میکند و بدون محافظهکاری، نه رای دادنش به موسوی و روحانی را از بیم ناراحت شدن برخی سانسور میکند و نه نقدش را به «عصبانی نیستم» و مدیریت جشنواره و آنها که او را سیاسی میپسندند، مخفی نگه میدارد. او این روزها بیش از همیشه تلاش میکند تا به حامیان و مخالفانش بگوید که او را فارغ از جریانهای سیاسی و علاقه به یک فیلم یا تنفر از فیلمی دیگر ببینند. او میخواهد حاتمیکیا باشد و بس.
از همین رو، «حاتمیکیا» امروز هم بین دانشجویان دانشگاه شهبد بهشتی حاضر شد و صحبتهای قابل توجهی به زبان آورد. به گزارش مهر، او در ابتدای صحبتهایش تاکید کرد که چندان اهل صحبتهای رسانهای نیست ولی این روزها به واسطه فیلم «چ» خیلی بیشتر از گذشته رسانهای شده است.
وی در همین زمینه به گزینشی منتشر شدن صحبتهایش اشاره و گله کرد: «در دو سال اخیر دربارهی مستندسازهای دستگیرشده صحبت کردم. آن زمان گفتم که این فیلمسازان هم از ما هستند و خوب است نگاه محبتآمیز به آنها شود. چون شاید اینها هم اشتباه کنند، اما از میان تمام صحبتهای من همین یک جمله بیشتر مطرح شد که «اینها اشتباه کردند». من از اینکه حرفهای من گزینشی مطرح میشود، ناراحت هستم.»
وی ادامه داد: «در دههی محرم به واسطه شور و حالی که بوجود میآید، برخی در هیئت از حال میروند، اما زمین نمیخورند و مثل مسیح روی دست بلند میشوند و به سمتی دیگر میروند. من بعضی وقتها اینها را تعقیب کردم و دیدم که وقتی روی دایرهی دستها با «حسین حسین» گفتن عبور میکنند، در گوشهای دیگر روی زمین انداخته میشوند و با همان ضربه نیز ممکن است به هوش بیایند.»
«حاتمیکیا» دربارهی دلایل استفاده از این مثال از دغدغههای خود در فیلم «چ» صحبت کرد و گفت: «من در فیلم دلمشغولیهایی داشتم که بدان معتقد بودم و از آنها حرف زدم. دوست دارم این منش مرا آنهایی که گرایشهای سیاسی مختلفی دارند، از چپ و راست بپذیرنند. من وقتی میبینم حرفهای من در رسانهها به صورت گزینشی منتشر میشود، به شدت ناراحت میشوم.»
این کارگردان توضیح داد: «من جزو آرمان گرایان مذهبی هستم. من با جماعتی که به نوعی لائیک باشند، هیچ ارتباطی ندارم، با چپ و راست ارتباط دارم و ولی هیچگاه رنگ سیاست به خودم نمیگیرم.»
این کارگردان سینمای دفاع مقدسی همچنین با اشاره به فیلم «عصبانی نیستم» آن را فیلم خوبی دانست که دغدغهی جامعه و جوانان دارد. او ادامه داد: «حرفی که در این فیلم زده میشود حرف درستی است، اما حیف که با سیاست مخلوط شده است. من با درمیشیان تماس گرفتم و به او گفتم کهای کاش فیلمت را به سیاست وصل نمیکردی. حرف فیلم خیلی بزرگتر از اینها بود که سیاست زده شود. جریانهای سیاسی کار خود را میکنند و ما فیلمسازان هم کار خود را انجام دهیم. دو روز دیگر اینها میروند و افراد دیگری بر سر کار میآیند و این رفتوآمدها همیشه در جریان است اگر در حوزه سیاست هم کاری انجام میدهیم باید فاصله خودمان را حفظ کنیم. اگر رنگ و لعابهای سیاسی فیلم «عصبانی نیستم» نبود و آن را در خیلی از جاها به بیانیه شبیه نمیکرد فیلم ماناتر و ماندگارتری میشد.»
«حاتمیکیا» همچنین در مورد «چ» هم این اتفاق را محتمل دانست و بیان کرد: «برای این فیلم هم عدهای ممکن است ناراحت شوند و بگویند این چیست که من ساختهام، اما روح چمران آنقدر بزرگ است که باید فارغ از مسائل سیاسی به آن پرداخته میشد که همین هم شد. چمران با نگاه وسیعی که داشت طیفهای مختلفی را در اطراف خود گرد آورده بود؛ از دکترها تا داش مشتیهای جنوب شهری هر دو جذبش شده بودند و او آنها را در کنار خود داشت. این نگاه باز شهید چمران را در جنگ، مستقل کرده بود و شهادت او نیز نهایتا در جنگ رخ داد.ای کاش این قبیل نمونهها که کم هم در جامعه هستند، در چرخ دندههای سیاست گم نشوند. زیرا جامعه به اینها نیاز دارد و ما هم احتیاج داریم از اینها حرف بزنیم.»
وی با انتقاد از اینکه صحبتهایش دربارهی فیلم «رستاخیز» ساختهی احمدرضا درویش که این روزها پیرامون آن هم حاشیههایی ایجاد شده است، به درستی منتقل و منتشر نمیشود، بیان کرد: «میبینم که حرفهایم دربارهی فیلم «رستاخیز» یا اصلا منعکس نمیشود و یا کم رسانهای میشود. اما چیز دیگری را که بیان میکنم، چنان برجسته میشود که شب حتی تلویزیون چند بار آن را پخش میکند و این از حُب علی است یا بغض معاویه؟ این وضعیت مرا اذیت میکند.»
کارگردان «موج مرده» خطاب به افرادی که در حوزه هستند، بیان کرد: «این افراد نباید گرایشهای سیاسی خود را صریح بیان کنند. زیرا در دورهای این اتفاق رخ داد و مسائل آنرا هم دیدم که دعواهایی ایجاد شد و به دنبالش فشارهایی نیز به سینما وارد شد.»
«حاتمیکیا» خطاب به آنهایی که میگویند چرا در این ۸ سال و دو دولت قبلی سکوت کرده بود، تاکید کرد: «بعضی میپرسند که چرا ۸ سال سکوت کردم جواب من این است؛ چون داشتم فیلم خودم را میساختم. اصلا کار ما فیلم ساختن است و ما را گزینشی نکنید.»
و اما یکی از بخشهای جنجالی حرفهای وی به انتخابات سال ۸۸ برمی گشت که گفت: «وقتی آقای موسوی به انتخابات آمد، بنده به او رأی دادم، ولی هیچ کجا موسوی را تبلیغ نکردم و البته با او هیچ رابطهای نداشتم و علاقهای هم نداشتم که بخواهم فیلمی در این رابطه بسازم. در انتخابات جدید هم به آقای روحانی رأی دادم و معلوم بود که انتخابم این جنسی است. اما اینها به این معنی نیست که نگویم که آقای روحانی اتفاقی در حوزه فرهنگ در حال رخ دادن است که آدم را میترساند. ما پای کار میآییم و بعد میبینم که ما را کتمان میکنید. پس ما چون اهل سیاست نیستیم حیرت میکنیم. از ما نخواهید که سیاست داشته باشیم و پنهان کاری کنیم. این مال ما نیست بلکه متعلق به سیاستمداران است.»
وی تاکید کرد: «وقتی اینطور میشود که زیاد حرف میزنم به برهنگی میافتم چون ما خطابه بلد نیستیم ولی میتوانیم احساسات خود را بروز دهیم. عجیب است که فیلم «چ» که فیلمنامه آن به پیش از دوران آقای روحانی برمیگردد به شدت با احوالات و اوضاع این روزها یکی شده است. به همین دلیل از این منظر میگویم که وای به حال دوستان جشنواره فجر که کیفیت فنی فیلمها را میبینند نه مضمون آنها را.»
«ابراهیم حاتمیکیا» همچنین گفت: «اگر بخواهم این شوری که اینجا وجود دارد، با درکی که خودم از آن دارم مقایسه کنم، از سال ۶۰ باید بگویم که میخواستم وارد سپاه شوم و باید گزینش میشدم. برای این کار به همراه حدود سه هزار نفر دیگر به این دانشگاه آمدم. در همان شبی که به اینجا آمدیم، صدای یک انفجاری را شنیدم و بعد متوجه شدیم در حزب جمهوری بمبگذاری کردهاند. در آن زمان همه میخواستند به آنجا بروند، اما اجازه داده نمیشد تا اینکه بعد از نماز صبح زنجیرها کنده شد و آن جمعیت سه چهار هزار نفری پیاده و دواندوان به سمت خیابان ولیعصر روانه شدیم، آن هم در حالی که همه را خشم فرا گرفته بود.»
این کارگردان گفت: «من اصولا از خانوادهای آرام هستم و اهل دعوا نیستم، اما در جریان آن اتفاق وقتی از یکی از دوستان قدیمی که به مجاهدین پیوسته بود، پیام تبریک شنیدم، آنچنان عصبانی شدم که یک اسلحه پیدا کردم و به سمت خانهی او حرکت کردم. البته او به همراه خانوادهاش همه رفته بودند. این خاطره را گفتم که بگویم آن انرژی که ما داشتیم در جنگ تخلیه شد و این چیزی است که درکش برای شما سخت است. چون این انرژیای بود که از آن حسن باقری و ابراهیم همت بیرون زد و در آن شرایط دیدن کهنه چریکی مثل چمران به آن آرامش و طمأنینه عجیب بود.»
«حاتمیکیا» ادامه داد: «یک چیزهایی است که آقای ظریف برای مذاکرات خود در ژنو بلد است مثلا ممکن است حرفهای درشتی هم بینشان رد و بدل شود ولی با لبخند بیرون میآیند. ما از این لبخندها اصلا بلد نیستیم.»
وی در پایان گفت: «از اینکه در جمع دانشجویان حضور دارد و آنها فیلم «چ» را تماشا کردهاند، خیلی خوشحالم. حتما نقدهایی شما دارید و حتما فیلم ایرادهایی هم دارد، چون من مدعی نیستم که «چ» فیلم کاملی است. این کاری بود که از من ساخته بود و شد «چ».»