دلسوزی‌های نابه‌جا؛ مانعی بر سر راه مدیریت اصولی سگ‌های بلاصاحب

با افزایش تعداد سگ‌های بلاصاحب در شهر رشت، به‌ویژه در مناطق حاشیه‌نشین، مدیریت این حیوانات به یکی از چالش‌های جدی حوزه خدمات شهری تبدیل شده است. در حالی‌ که نگاه مهربانانه و دلسوزانه به حیوانات همواره قابل احترام است، اما گاه دلسوزی‌های نابه‌جا و غیرکارشناسی، نه‌تنها کمکی به حل مسئله نمی‌کند بلکه روند رسیدگی قانونی و تخصصی را نیز مختل می‌سازد.

در بسیاری از موارد، تلاش شهرداری رشت برای جمع‌آوری و انتقال این حیوانات به سامان‌کده‌هایی مانند مرکز کودآلی با مقاومت برخی از حامیان حیوانات مواجه شده است. این مخالفت‌ها حتی گاه به درگیری لفظی و تنش‌های میدانی انجامیده و جان کارگران شهرداری را به خطر انداخته است؛ اتفاقاتی که به هیچ‌وجه زیبنده فضای مدنی و شهروندی نیست.

حمله سگ‌های ولگرد به کودکان و افرادی که در حال ورزش یا دویدن هستند، یکی از نگرانی‌های جدی است که بارها در اخبار و رسانه‌ها گزارش شده و متأسفانه در برخی موارد به جراحت یا حتی مرگ شهروندان انجامیده است.

این در حالی‌ است که انتقال سگ‌های ولگرد به مراکز مجاز نگهداری نظیر سامان‌کده کودآلی (واقع در جاده لاکان رشت) نه‌تنها اقدامی قانونی، بلکه راهکاری علمی و اصولی برای کنترل جمعیت، واکسیناسیون، عقیم‌سازی و تأمین سلامت عمومی شهر است. رهاسازی بی‌ضابطه این حیوانات در سطح شهر، علاوه بر ایجاد نگرانی‌های اجتماعی، باعث افزایش خطر گازگرفتگی، تهدید سلامت شهروندان، گسترش بیماری‌های مشترک انسان و حیوان، و بروز ناهنجاری‌های محیطی می‌شود.

یکی دیگر از معضلات جدی، توزیع غیرمسئولانه غذا برای این سگ‌ها در معابر و کوچه‌ها توسط برخی شهروندان و حامیان حیوانات است. این اقدام، گرچه با نیت خیرخواهانه انجام می‌شود، اما در صورت عدم رعایت اصول بهداشتی و برنامه‌ریزی شهری، منجر به تجمع سگ‌ها در نقاط خاص، افزایش زادوولد و ایجاد احساس ناامنی در برخی مناطق شهری می‌شود.

در شهر رشت، به‌ویژه منطقه یک، بیشترین مقاومت در برابر جمع‌آوری سگ‌های بلاصاحب در محله‌هایی نظیر گلسار، بیست‌متری گاز (پروفسور رضا)، میرابوالقاسمی، پارک گیلانه و استاد معین مشاهده شده است؛ جایی که برخی افراد با غذا دادن غیراصولی، مانع اقدامات قانونی و بهداشتی شهرداری می‌شوند و گاه با الفاظ زشت یا حتی درگیری مستقیم، جان کارگران زحمت‌کش شهرداری را به خطر می‌اندازند.

در این میان، راه‌حل منطقی و قابل دفاع، همکاری متقابل میان نهادهای متولی، متخصصان دامپزشکی، فعالان حوزه محیط زیست و شهروندان دغدغه‌مند است. مدیریت جمعیت سگ‌های بلاصاحب نیازمند سیاست‌گذاری مبتنی بر شواهد، اطلاع‌رسانی شفاف، آموزش عمومی، و البته پرهیز از رفتارهای هیجانی و شخصی‌گرایانه است.

بی‌تردید، حمایت از حیوانات زمانی ارزشمند و اثربخش خواهد بود که با حفظ منافع عمومی، رعایت قانون و احترام به زیست شهری همراه باشد.

لازم به ذکر است در سال گذشته، حدود هزار قلاده سگ بلاصاحب توسط شهرداری منطقه یک رشت جمع‌آوری و برای واکسیناسیون، مراقبت و نگهداری به سامان‌کده کودآلی تحویل داده شده است.