رانت و فساد(۱)/علی رحیم پور

اختصاصی همای گیلان: کلمه ی”رانت”[RENT] نُخستین بار،توسّط <<دیوید ریکاردو>> [۱۷۷۲- ۱۸۲۳م]  اقتصاددان نامدار ِ کلاسیک و شاگرد”آدام اسمیت” و برای اجاره ی”زمین های حاصل خیز و کمتر حاصل خیز”بکار بُرده شد .
معنی رانت :
<درآمدی که از فرصت ها و موقعیّت ها ی برتر به دست آمده باشد،ثروت حاصل از کار غیر تولیدی و باد آورده>
(فرهنگ دُکتُر مُحمّد مُعین)
انواع رانت :
۱)اقتصادی
سیاست های حمایتی،کُنترل قیمت ها و محدودیّت های بازرگانی .
۲)اطلاعاتی و قضایی
دستیابی انحصاری و پیش از موعد به اطلاعات اقتصادی و بورس .
۳)سیاسی
بهره مندی‌از توزیع منابع ثروت و قدرت؛توسّط دولت و احزاب اجتماعی .
۴)اجتماعی
توزیع ناعادلانه‌ ی ثروت و گسترش تبعیض.
(منبع:قانون و بامداد ِخبر)
ایران‌ در بین۱۷۷کشور جهان‌،مقام ۱۴۴ را از نظر فساد ِاقتصادی و اداری، کسب !کرده است.
(خبرگزاری فرارو)
معنی فساد :
<<خرابی،نابودی،فتنه،آشوب،کینه و دشمنی،لهو و لعب>>
(فرهنگ دُکتُر مُحمّد مُعین)
تعریف فساد :
در مباحث فلسفی،الهی یا اخلاقی، فساد به انحراف معنوی یا اخلاقی از یک”ایده آل”گفته می شود .
فساد شامل رشوه و اختلاس می باشد.
فساد دولتی یا سیاسی زمانی اتّفاق می افتد که یک مسئول یا کارمند دولتی از ظرفیّت های رسمی برای مقاصد شخصی بهره گیری کند .
(ویکی پدیا)
بازاری ها،بساز و بفروش ها،باغداران، کارخانه‌ دارها،دولتمردان و مُدیران “نیروی کار”بسیاری با آنان کار می کنند.
آن هایی که از “رانت”(اطلاعاتی،اقتصادی،سیاسی و فرهنگی)برخوردارند،
دُچار فساد شده اند.
باید”قانون”همراهی کند تا اموال نامشروع؛این افراد،مُصادره شود!
مانند اوایل انقلاب.
سهم عوامل تولید:
در نظام سرمایه داری مُختلط؛
زمین(اجاره)،مُدیر(حقوق)،نیروی کار (دستمزد)و مالک
[دولت یا بخش خصوصی](سود)
مُتاسّفانه از سال ۱۳۶۸ طبق سفارش “صندوق بین المللی پول”
اولاً؛استخدام نیروی کار در بخش های دولتی و خصوصی،”قراردادی” شد .
دستمُزد ِماهانه شان:
در۱۳۹۵ معادل ۳۰۰دلار.
در۱۳۹۶برابر۲۰۰ دُلار .
در۱۳۹۷معادل۱۲۰دُلار .
[دُلار از۳۵۰۰ به۸۰۰۰تومان] ثانیاً؛حُقوق ِمُدیران دولتی و خصوصی فزاینده شد.
[خودرو،حقّ ِمُدیریّت و حقّ ِجلسه،به حقوق مُدیران اضافه شد!]
پیامدهای تبعیض:
الف)گُسترش و نهادینه شدن کینه بین کارمندان و مدیران.
ب)اجرایی نشدن ِشرط۵ تا۷برابری حُقوق ِبین مُدیران و کارمندان.
ج)پدید و افزایش”ِحسرت غیر قابل توصیف”بین قراردادی ها
با کارمندان و مُدیران.
موارد سه گانه بالا؛امروزه،
در وزارتخانه ها،سازمان ها و کارخانه ها ی بزرگ،قابل فهم است.
وقتی در یک گُلدانی،درخت ِچنار بکارید،عوارضش۶ماه بعد
آشکار می شود.
این فساد زنجیروار و سیستماتیک،”بذری”بود که در سال ۱۳۶۸ تحت عنوان”سیاست تعدیل اقتصادی”در”باغ اقتصاد ایران” کاشته شد و شاخه های گسترده فساد،با باد ِ اِفشاگری،بوی گند آن را در جای جای ایران منتشر کرده و گَرد و غُبار و ریز گرد های ناشی از آن، تن های ضعیف مردم کم درآمد و بی درآمد را بیمارتر ساخته است!
پیشنهاد ها:
۱)کاستن حُقوق مُدیران.
۲)افزایش دستمزد نیرو ی کار و حُقوق کارمندان متناسب با خط فقر .
۳)افزایش و گُسترش
”سرمایه جتماعی”.
۴)کمک و توجّه مادّی و معنوی به اقشار آسیب پذیر روستایی و شهری .
۵)گُسترش بیمه و بازنشستگی برای افراد بالای ۶۵ ساله روستایی و شهری.

¤سرشک¤
۱۹ تیر ۱۳۷۹

با کانال همای خبر همراه باشید