عهدنامه ننگین ترکمانچای/تهیه کننده علی غلامرضایی مدرس دانشگاه وپژوهشگرتاریخ ایران

اختصاصی همای گیلان:در زمان فتحعلی شاه قاجار ، دو دوره جنگ بین ایران و روسیه درگرفت که هر دو جنگ باشکست ایران به پایان رسید. پس از شکست دوم ، اول اسفند ۱۲۰۶ (۵ شعبان ۱۲۴۳ ق ، ۲۱ فوریه ۱۸۲۸ م) عهدنامه‏ ای بین ایران و روس در قریه ترکمانچای به امضا رسید که به مراتب از قرارداد گلستان شوم ‏تر بود. به موجب این معاهده ، ولایات ایروان و نخجوان به روسیه واگذار شد و مرزها معین گردید.

علاوه بر غرامتی که ایران پرداخت کرد ، حق کشتیرانی در دریای خزر مجدداً برای روس‏ها تأیید شد. به علاوه ، اتباع روسیه در ایران از حقوق کاپیتولاسیون و مصونیت قضایی برخوردار شدند. این امر ، حقِّ اجرای مجازات نسبت به اتباع روس را که در ایران مرتکب جرم می‏ شدند از دولت ایران گرفت و بعدها کم کم به جایی رسید که تقریباً اختیار محاکمه از دست دولت ایران سلب شد و استقلال قضایی کشور محدود گردید. دولت روسیه در برابر آن همه منافع، تنها ولیعهدی عباس میرزا و رساندن او را به تخت سلطنت تأیید کرد. منبع:کارنامه عباس میرزادرجنگهای ایران وروس ،علی غلامرضایی،انتشارات دافوس/باکانال همای خبر همراه شوید