فرقه گرایی و جنبش های نوپدید دینی (NRM) علیرضا مددی مژدهی پژوهشگر و فعال فرهنگی/قسمت اول

اختصاصی همای گیلان:نگارنده در پنج شماره مستقل و پیوسته در باره معنای لغوی و اصطلاحی فرقه ، دلایل شکل گیری ، ویژگی های فرقه ، مختصات عمومی و اختصاصی فرقه ودر نهایت زمینه های شکل گیری عرفان های نوظهور ویا حنیش های تو ظهور دینی مطالبی را تقدیم سروران عزیز و ارجمند می نماید .

بخش اول:

واژه فرقه از نظر لغوی مطابق با فرهنگ معین عبارت است از:
دسته ،گروه و طایفه و جمع آن ، فرق می باشد، از نظر اصطلاحی نیز می‌توان برای فرقه دو مرحله معنای زیر را بیان داشت:
۱- در تقسیم بندی متقدم تعاریف زیر درباره فرقه بیان شده اند:
– تجمع خاص اشخاصی که به آیین و تفکر ویژه‌ای گرایش یافته اند که آن تفکر توسط اکثریت به رسمیت شناخته نشده است.
– گروهی که عامدانه خود را از جمع وسیع و اصلی و اندیشه‌های حاکم بر آنها جدا ساخته و در مقابل سازمان دینی اکثریت موضع گرفته اند.
– انقطاع یا طرد یک آیین که از نظر جامعه شناسی تباه گشته و از نظر انسانی منحط شده اند.
– واگرایی رادیکالی نسبت به سازمان و ساختار دینی حاکم
– در فاصله قرون هفدهم تا نوزدهم میلادی، واژه فرقه اصطلاحاً مترادف با افرادی بود که اعتقاد و رفتارشان از نظر عموم مردم غریب و غیر عادی بود.
۲- در تعریف متاخر واژه فرقه به تدریج از معنای منفی به سوی معنای خنثی تغییر ماهیت داد، از این رو پژوهشگران دینی و جامعه شناسان به جای واژه فرقه از عنوان جنبش های نوپدید دینی استفاده می‌کنند که در ایران ،معادل عنوان فرقه های نوظهور یا فرقه های وارداتی است.
‏ مطابق با تعاریف متقدم و متاخر مزبور، سه شاخص کلی فرقه عبارتند از:
– استقلال عمل
– تاکید بر لزوم اصطلاحات درون‌زا
– ارائه طرحی اصلاحی که محل مناقشه جدی قرار می‌گیرد
‏ از نظر روانشناختی نیز وجوه مشترک همه فرقه ها را می توان چنین برشمرد:
– عمل به تکنیک ها و فرامین فرقه مایه افزایش و نجات می شود.
– وابستگی به فرقه و عمل به دستور آن ماهیتاً به افزایش امید به زندگی منجر میگردد.
– نتیجه غایی حضور در فرقه دور کردن اضطراب دلهره و رسیدن به آرامش و لحظات ناب است.
••• ادامه دارد…

با کانال همای خبر همراه باشید.http://@homaygilanir