اختصاصی همای گیلان، کوروش بزرگ‌ترین شخصیت بشری در عهد باستان به‌شمار می‌رفت. وی تمام وقت خود را صرف آسایش اتباع خود کرد و به همین جهت مردم زمان «پدر ملت» به او لقب داده‌اند. “
کوروش خاطره‌ی یک پادشاه بزرگ و عادل از خود باقی گذاشت. اتباعش و حتی اقوامی که آنها را ضمیمه‌ی امپراطوری (شاهنشاهی) خود کرد، او را به درجه‌ی پرستش دوست می‌داشتند. به نقاطی که گاه بدون خون‌ریزی تسخیر می‌کرد به عنوان عامل آزادی‌بخش وارد شد.
اعتبار و نفوذ او با ایجاد ترس و وحشت در مردم تامین نشد و به‌طور کلی سلطنت (پادشاهی) او از آنچه معمولاً موجب شهرت کشورگشایان می‌شود، مبرا بود.
کوروش هرگز با ملل مغلوب مانند پادشاهان آشور رفتار نکرد که در کمال سهولت مردمان مغلوب را تبعید کردند و بزرگان آنها را شکنجه‌های شرم‌آور دادند. رسوم ملل مغلوب، چنانچه با نظم عمومی مباینت نمی‌داشت، در نظر کوروش محترم بود.
قرن او که به حق می‌توان آن را قرن کوروش نامید، مظهری از احترام ارزش بشری و پیشرفت اجتماعی و دستگاه اداری صحیح و روشن بود.
منبع :کوروش کبیر، آلبر شاندور، ترجمه هادی هدایتی، تهران، نشر ثالث، ۱۳۹۰، ص ۲۹۳