نگاهى به تاریخچه بانکدارى در ایران وجهان/ سحر عامرى

اختصاصی همای گیلان:  این مقاله در دو بخش تنظىم شده است ،در بخش اول به پیشینه بانکدارى در جهان پرداخته ایم و بخش دوم به تاریخچه بانکدارى در ایران اختصاص داده شده است.
قدیمى ترین اطلاعات در باره بانک و معاملات بانکى به قوانین حمورابى باز مى گردد،در ان قانون پیرامون اعطاى وام ،قبول سپرده هاى تجارى و دستور هایى براى سرمایه گذارى البته به شکل ابتدایى و بدوى بیان شده است.
در یونان باستان نیز ،معابد در کنار تجار به صرافى پرداخته و با دریافت سپرده از مردم ،به افراد نیازمند و متقاضى وام مى پرداختند.
در ایران باستان نیز اتشکده ها ، علاوه بر نقش نمادین مذهبى ،در راستاى رفع نیازهاى مالى افراد مستحق تلاش هایى انجام مى دادند.
بانکدارى در کشور هاى اسپانیا با تاسیس بانک بارسلونا در١۴٠١ م ،هلند بابانک امستردام در١۶٠٩ م و انگلستان در ١۶٩۴ تداوم یافت ، اما محدودیت فعالیت این بانک ها متنوع وعمیق نبود ،شاید از یکسو تسلط فراوان و عمیق کلیسا در کشور هاى غربى و تحریم ربا در تفکر دینى مسیحیت مانعى جدى براى فعالیت هاى بانکدارى بشمار مى رفت و ازسوى دیگر فعالیت براى یهودیان را بیشتر فراهم مى کرد .
بعد از انقلاب صنعتى و رنسانس (١۶٠٠-١۴۵٣ م ) و تضعیف نقش کلیسا در غرب و رشد سکولاریسم و فردى شدن دین ، نخستین بانک مدرن و جدید خصوصى در فرانسه در ١٧١۶ م شکل گرفت ،عمده فعالیت هاى این بانک عبارت بودند از : اخذ سپرده هاى مردم ،اعطاى وام و هم چنین انتشار اسکناس ، همین امر – انتشار اسکناس فراوان توسط بانک فرانسه – و عدم استطاعت بانک در پرداخت دیون ،به ورشکستگى ان در ١٧٢٠ منجر شد و بعد ها با ایجاد مکانیزم لازم ،جلوى تکرار این حادثه وحوادث مشابه ، با تاسیس بانک نشر اسکناس ( بانک مرکزى )
گرفته شد و متعاقب ان قانون نظارت مستقیم ومستمر از سوى بانک مرکزى بر سایر بانک ها اعمال شده است ،
در واقع اصول سه گانه حاکم بر عملیات بانکى را مى توان چنین بر شمرد
١ . اصل تمرکز بانکى
٢ . اصل تخصص بانکى
٣ . اصل نظارت بانکى

/ سحر عامرى
دانشجوى کارشناسى ارشد حسابدارى