به گزارش همای گیلان و به نقل از گیلان مصور، عصر پنج شنبه ۲۸دی، آیین نکوداشت محمد تقی پور احمد جکتاجی، با حضور استاد شرق شناسی دانشگاه اسلوانی ارمنستان، پروفسور گارنیک آساطوریان و پیام پروفسور کریستین برومبرژه، گیلان شناس شهیر فرانسوی برگزار شد.
سالن پژوهشکده گیلان شناسی، مملو از جمعیت مشتاقی بود که در بیرون سالن نیز به پاس ۵۰سال خدمات فرهنگی مردی سرپا ایستاده بودند که نامش با نشریه دامون، مجموعه مقالات گیلان نامه، ماهنامه گیله وا، خانه فرهنگ گیلان و انتشارات گیلکان گره خورده است.
محمد تقی پور احمد جکتاجی، در برابر ستایشگران خود به گیلکی سخن گفت. زبانی که حاصل عمرش را برای ترویج و زنده ماندن آن نهاد و گفت: “دوستان امره شرمنده بوکودی.”
یکی از بنیانگذاران خانه فرهنگ گیلان، این مرکز فرهنگی را خانه دوم خود خواند و تاکید کرد: حضور و تمجید حاضران امروز، ستایش سرزمین و زبان مادری است.
مدیر انتشارات گیلکان که انتشاراتش، گنجینه ای از کتاب های فرهنگ ، تاریخ و تمدن گیلان را طی سالیان متمادی منتشر کرده است، تاکید کرد: متاسفم از اینکه نتوانستم آن اندازه که دلخواه من بود، برای فرهنگ و زبان گیلان تلاش نمایم.
در این مراسم نکوداشت، از کتاب جشن نامه ای سخن گفته شد که به تازگی به کوشش رحیم چراغی منتشر شده است.
جشن نامه ای که به گفته، گردآورنده آن می باید برای همه بزرگان و فرهیختگان گیلان در زمان حیاتشان منتشر شود و نه اینکه پس از فقدانشان، ویژه نامه های یادبود منتشر نماییم.
رحیم چراغی ضمن تقدیر از فرهیختگانی که با وی در انتشار بیش از ۱۰۰۰ صفحه جشن نامه همکاری کردند، تصریح کرد: گیلانیان قدردان مفاخر خود هستند و این توان برای نگارش جشن نامه برای اساتیدی چون مرادیان گروسی، محمد بشرا و… هم وجود دارد ولی دریافت مجوز انتشار چنین جشن نامه هایی به مثابه عبور از دیوار چین است.
وی که سخنانش را به تمامی به گیلکی بیان می نمود، خاطراتی را از زمانی که محصل و خواننده گیله وا بود و تا دیدارهای نخستینش با جکتاجی و زمانی که در گیله وا قلم می زد، برای حاضران بیان نمود.
رئیس پژوهشکده گیلان شناسی، جکتاجی را بنیانگذار گیلان شناسی توصیف کرد و افزود: وی یک تنه از جان و دل برای گیلان مایه گذاشت و گیلانی ها سواد قومی خود را مدیون مکتب گیلان شناسی او هستند.
هاشم موسوی ادامه داد: تو راهی را برای ترویج و پاسداشت زبان گیلکی گشودی که اینک مجله گیله وا درختی ریشه دار و اصیل است. و هرکس بخواهد درباره گیلان بداند و بنویسد، باید به آثار و مکتب جکتاجی مراجعه نماید. و کنشگران عرصه فرهنگ نخستین محل رجوعشان، خیابان حاجی آباد رشت و دفتر انتشارات گیلکان است.
رئیس مجمع اسلامی فرهنگیان گیلان، از دیگر بانیان مراسم گفت: رحیم چراغی با انتشار جشن نامه، خط بطلانی بر این باور غلط زد که گیلانی ها نمی توانند همدیگر را ببینند.
سروش اکبرزاده افزود: تنها همین اثر کافی است تا روزی از شخص آقای چراغی تجلیل گردد.
وی به آشنایی های خود از جکتاجی اشاره نمود و ادامه داد: زمانیکه کتاب های خطی و چاپ سنگی پدرم را برای صحافی نزد ایشان می بردم، فکر می کردم حافظ جسم این کتابهاست، نمی دانستم که او حافظ تمامی محتوا و فرهنگ گیلان است.
این فرهنگی بازنشسته تصریح کرد: جکتاجی در طول ۴۰سال یک تنه کاری کرد که متولیان رسمی و دولتی فرهنگی با تمام امکانات نتوانستند. و او به تنهایی و در مضیقه با سختی تمام لزوم مالا یطاق نمود.
دکتر یوسف پور، عضو هیات علمی دانشگاه نیز ضمن تشریح ریشه های فرهنگ ایرانی و علل و عوامل انحطاط آن در عصر حافظ گفت: کشور ما اکنون دچار بحران های متعدد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و زیست محیطی است و وقتی بحران به اوج خود می رسد، باید چاره ای اندیشیده شود.
وی افزود: اکنون جامعه ما در یک تقابل بین سنت و مدرنیته درحال پوست اندازی است و در چنین شرایط پرآشوبی، ۴۰سال پیش جکتاجی راه دشواری را انتخاب کرد و خود در مرکز این دشواری ایستاد تا هویت گیلانی زنده بماند.
پروفسور گارنیک آساطوریان، خاورشناس نامی، نیز یادآور شد که ۱۳ سال پیش در اولین کنفرانس بین المللی تالش شناسی در ایراوان با جکتاجی آشنا شده و تداوم آن موجب شده با دیگر شخصیت های برجسته گیلان آشنا شود.
استاد دانشگاه اسلونی، جکتاجی را رستمی توصیف کرد که با همان عشق و حرارت سالهای ماضی، در راه شناخت میراث گیلان گام برمی دارد.
آساطوریان گیلان را یکی از کهن گراترین خطه های ایران توصیف کرد و افزود: تمام حاشیه دریای خزر، تا سمنان، بخش هایی از زنجان و اردبیل، گیلان فرهنگی بزرگ هستند که باید در یک نگاه بهم پیوسته نگریسته شود. بنابراین باید گفت گیلان مظهر ایرانیت و ایران بزرگ است.
این زبان شناس برجسته پیرامون زبان و قومیت و ساخت فرهنگی ایران نیز توضیحاتی ارایه داد و ابراز کرد: ۱۰سال اخیر مطالعات خود را بر اقوام حاشیه دریای خزر متمرکز کرده ام و می گویم، ایران یک ساخت طبیعی محکم است و بیابان نیست و گیلان پایه ان است. زیرا کهن ترین عنصر های مهم گیلانی در فرهنگ های ایرانی گم شده و ردپای آن را می توان در جاینامه های گیلان دید.
آساطوریان تاکید کرد: جکتاجی نماینده بارز یکی از این فرهنگهاست که در نبرد نیروهای اهریمنی و مزدایی برای زنده ماندن هویت های قومی تلاش می کنند. و من تلاش های یک تنه وی را همانند توصیف آن شاعر فرانسوی می بینم که قلب خود را درآورده و مشعلی می کند و مردم به دنبال او هستند. و بنده فرهیختگان گیلان را که برای زنده ماندن هویت و زبان گیلان تلاش می کنند؛ تحسین می کنم.
وی در بخشی از سخنان خود به دیدارش با دکتر نوبخت اشاره نمود و ابراز کرد: بندرت سیاستمداری را دیده ام که بینش و تحلیل عمیقی از فرهنگ و تمدن ایران داشته باشد.قرائت پیام کریستین برومبرژه، گیلان شناس شهیر فرانسوی و قرائت پیام خانه فرهنگ گیلان در قدردانی از تلاش های پور احمد جکتاجی، پایان بخش این مراسم بود.
گفتنی است در این مراسم رئیس و اعضای کمیسیون فرهنگی شورای شهر رشت نیز حضور داشتند.