پنجشنبه سیاه /محمدعباسی کارشناس ارشد مهندسی ومدیریت ساخت (تخصص: بازسازی پس از سانحه)

اختصاصی همای گیلان:بسیاری از پروژه‌هایی که فرض می‌شود تحت کنترل هستند، با ریسک به عنوان رخدادی شناخته‌نشده روبرو گردیده و کوشش می‌کنند آن را کنترل کنند.

صبح روزپنجشنبه مورخ ۳۰/۱۰/۹۵ برج دهه چهل تهران دچارحریق شد، که درنوع خود فاجعه ای منحصر به فرداست. شواهدحاکی ازاین است که بی توجهی مجموعه پلاسکوبه اخطارهای متوالی سازمان آتش نشانی تهران ودلایل فیزیکی دیگرسبب فاجعه ای با این وسعت شده که موجببه شهادت رسیدن تعدادکثیری از قهرمانان مجموعه آتش نشانی تهران گردید.متاسفانه عدم تمرکزبرکاهش ریسک سوانح سبب بروزچنین ضایعات غیر قابل جبرانی می گردد. بسیاری از پروژه‌ها که فرض می‌شود تحت کنترل هستند، با ریسک به عنوان رخدادی شناخته‌نشده روبرو گردیده و کوشش می‌کنند آن را کنترل کنند. اکثر پروژه‌ها چنین رخدادهایی را به خوبی از سر رد می‌کنندولی با یک تلاش جامع مدیریت ریسک، رویدادهای ریسک قبل از وقوع، شناسایی و کنترل می‌گردند و یا برنامه‌ای تهیه می‌شود که در زمان وقوع این رویدادها با آنها مقابله کند .با درنظر گرفتن این مفاهیم پایه‌ای، امکان مقابله با ریسک به وجود می‌آید، لذا ابتدا باید نسبت به شناسایی ریسک‌های محتمل پروژه اقدام کرد. موارد زیر اگرچه درمجموعه پلاسکو کاملا مشهود بود، ولی برخورد قاطعی با آن صورت نپذیرفت که بسی جای تاسف است.
– ضعف در برنامه ریزی و عدم برخوردجدی جهت تعطیلی پاساژپلاسکو
– تداوم کسب وکاردرسازه ای باخطربالا
– عدم تامین ادوات اطفای حریق مناسب درمجموعه
– عدم بازسازی و مقاوم سازی مناسب در سازه و مواردی از این دست که سبب بروزاین فاجعه شده است.
باتوجه به ضرورت پیگیری درموارد این چنینی، اصولی به شرح زیرجهت برخوردباسوانح، لازم به نظر می رسد:
اصل ۱: بهبود درطراحی و مقاوم سازی سازه (انعطاف پذیری فیزیکی دربرابر مخاطرات طبیعی وغیر طبیعی)
اصل ۲: برنامه ریزی مناسب برای تعریف کاربری اراضی
اصل ۳: حمایت روانی جهت بازیابی جامعه حادثه دیده
اصل ۴: حمایت معیشتی از جامعه حادثه دیده
اصل ۵: قانون ومقررات (استفاده ازقانون به صورت صحیح جهت احیای حقوق جامعه حادثه دید، نظیربیمه و…)
اصل ۶: نظارت وارزیابی عملیات بازسازی وبازیابی جهت پایداری وبهبوددرمدیریت بحران های آینده
درپایان یادآوری می گرددکه استراتژی بازسازی بهتر، یک مفهوم کلیدی دربهبود وبازسازی پس از سوانح است که مبنای آن مهندسی ساخت پس ازوقایع درکوتاه ترین زمان و بادرنظر گرفتن انعطاف پذیری لازم دربلایای آینده است. لازم به ذکر است، بررسی وکنترل سازه هانسبت به تخریب کلی آنها هزینه نبوده و قاطعیت دربرخورد بامجموعه هایی نظیرپاساژ علا الدین نیز موردانتظاراست.