چاپ مطلب چاپ مطلب

چرا آرامگاه کوروش بزرگ هنوز پابرجاست؟/علی غلامرضایی مدرس دانشگاه و پژوهشگر تاریخ ایران

اختصاصی همای گیلان: ایران در درازای فرهنگ و تمدن چند هزار ساله خود با یورشهای ویرانگری روبرو بوده که بارها باعث نابودی ارزنده ترین و ناب ترین آثار تمدنی و فرهنگی آن شده که بارزترین نمونه آن تخت جمشید یا بقول یونانیان و مقدونیان ثروتمندترین شهر زیر آفتاب بوده است. از مهمترین یورشها میتوان به دست اندازی اسکندر و تازیان و مغولان اشاره کرد که زخمی نابکار بر پیکره این تمدن زدند ، اما چه شد که آثار زیادی نابود شدند و آرامگاه کوروش هنوز پابرجاست؟
در یورش اسکندر بدلیل آنکه اسکندر خود را جانشین هخامنشیان میدانست و میخواست پادشاهیش نزد ایرانیان مشروعیت داشته باشد در ابتدا بِسوس حاکم بلخ و قاتل داریوش سوم را ‌ مُثله کرد و با علم به حساسیت و احترام ایرانیان به کوروش که او را پدر خطاب میکردند با حضور در پاسارگاد و ادای احترام به آرامگاه کوروش و دادن هدایا و نذورات و بازسازی آن، خود را ادامه دهنده راه کوروش نمایاند و بدین ترتیب آرامگاه در یورش اسکندر از نابودی رهایی یافت.
در هجوم‌ اعراب نیاکان خردمند ما با دانستن این نکته که تازیان بلایی بدتر از اسکندر بر سر ایران خواهند آورد دست به اقدامی هوشمندانه زدند و با نسبت دادن آرامگاه ها و بناها به بزرگان بنی اسرائیل آنها را از خطر نابودی رهانیدند و پاسارگاد منسوب به مادر حضرت سلیمان شد و تا حدود یک قرن پیش این مکان به مشهد ام النبی یا قبر مادر سلیمان‌ شهرت داشت و هیچ مردی حق ورود به آرامگاه را نداشت ، کما اینکه هنگامی که مادام‌ دیولافوای فرانسوی قصد ورود به آرامگاه را داشت زنان پاسارگاد بدلیل نداشتن حجاب او را با مرد اشتباه گرفته و از ورودش به آرامگاه جلوگیری میکنند و بعد از اطمینان از زن بودنش اجازه ورود میدهند و ایشان هم بعد از تحقیق در متون یونانی و اروپایی متوجه میشود اینجا آرامگاه چه کسی است.
در یورش اول مغول به ایران منطقه فارس از این یورش دور ماند، مغولان همانطور که در کشتار راه افراط درپیش گرفتند زمانی هم که مسلمان شدند در این زمینه هم راه افراط درپیش‌گرفتند و‌ در یورش دوم‌ در دوره هلاکوخان نوه چنگیز و جانشینانش غیر از قبور بزرگان‌ و مشایخ دین دست به تخریب بناهای آرامگاهی زدند و آرامگاه کوروش که‌منسوب به مادر سلیمان بود سالم ماند.
در دوره قاجار با ورود جهانگردان اروپایی به ایران و بازدید آنان از بناهای باستانی ایران و انجام‌ تحقیقات محرز شد بنای مشهد ام النبی یا قبر مادر سلیمان متعلق به شاهنشاه ایران باستان کوروش هخامنشی میباشد و در دوران حکومت رضاشاه به نام باستانی خود پاسارگاد تغییر یافت.

با کانال همای خبر همراه باشید

About عطیه نصرتی

Check Also

حیات وحش.. حیات وحش؛ نامی است که ما بر روی موجوداتی گذاشته ایم که اجازه بهره کشی و سوددهی به ما ندادند و در برابر سوءاستفاده های نابجای ما ایستادند یا فرار کردند.. به همین دلیل بیجا، انسان هایی که متمرد و سرکش و نافرمان بودند هم صفت “وحشی” گرفتند!

حیات وحش..   حیات وحش؛ نامی است که ما بر روی موجوداتی گذاشته ایم که …

۵ comments

  1. سلام و درود بر استاد عزیز
    بسیار جالب و آموزنده بود.
    ممنون میشم از حکومت و تاریخ اشکانیان هم بیشتر بنویسید
    ممنون

  2. سلام
    خیلی جالب بود
    ممنون

  3. درود استاد عزیزم
    بزرگان این سرزمین هرگز ناشناخته نخواهند ماند و روزی همگان به عظمت و بزرگی شخصیت و خرد و منش آنها پی خواهند بود هر چند اگر سالها بگذرد .

  4. ۱. آرامگاه کوروش تنها بنایی در پاسارگاد است که توصیف آن در منابع یونانی آمده است. از قدیمی‌ترین توصیف‌های مربوط به آرامگاه کوروش می‌توان به توصیف اریستوبولوس، یکی از همراهان اسکندر مقدونی در لشکرکشی‌اش به قلمرو هخامنشیان نام برد که توسط آریان در کتاب آناباسیس اسکندر ثبت‌شده است.

    ۲. آرامگاه کوروش بزرگ که به‌احتمال‌زیاد پیش از مرگ وی و به‌فرمان خودش ساخته شده است، در همه دوره هخامنشی مقدس به شمار می‌رفت و به‌خوبی از آن نگهداری می‌کردند. به گفته آریان، در زمان شاهنشاهی کمبوجیه، مغ‌هایی که وظیفه نگهداری از آرامگاه کوروش بزرگ را داشتند، سهمیه‌ای به شرح یک گوسفند و مقدار معینی شراب و خوراکی در روز و یک اسب در ماه جهت قربانی کردن برای کوروش بزرگ، از شاهنشاه دریافت می‌کردند.
    ۳. در حمله اسکندر مقدونی یکی از مقدونی‌ها در این آرامگاه را شکسته و اشیا آن را تاراج کرده و به کالبد کوروش آسیب رسانده بود. اسکندر دستور داد آرامگاه کوروش را مرمت کنند. هکل و یاردلی با اشاره به مرمت آرامگاه و نقل‌قولی از پلوتارک مبنی بر مجازات عاملان تعارض به آرامگاه می‌نویسند که هدف اسکندر از این کار علاقه شخصی او به کوروش و حرکتی خیراندیشانه یا سیاسی بود تا بتواند خود را جانشین مشروع کوروش و هخامنشیان معرفی کند.
    در دوران اتابکان فارس، سعد بن زنگی در سال ۶۲۰ یا ۶۲۱ ق با استفاده از ستون‌ها و سنگ‌های کاخ‌های پاسارگاد، مسجد جامعی در پیرامون آرامگاه ساخت و محرابی نیز بر سنگ درون اتاق آرامگاه حجاری شد. در سال ۱۳۵۰ خورشیدی به هنگام جشن‌های دو هزار و پانصدساله سنگ‌ها به کاخ‌ها منتقل شدند.

  5. دروداستادعزیز
    بسیارآموزنده و مفید بود
    ممنون