اختصاصی همای گیلان: ایران در درازای فرهنگ و تمدن چند هزار ساله خود با یورشهای ویرانگری روبرو بوده که بارها باعث نابودی ارزنده ترین و ناب ترین آثار تمدنی و فرهنگی آن شده که بارزترین نمونه آن تخت جمشید یا بقول یونانیان و مقدونیان ثروتمندترین شهر زیر آفتاب بوده است. از مهمترین یورشها میتوان به دست اندازی اسکندر و تازیان و مغولان اشاره کرد که زخمی نابکار بر پیکره این تمدن زدند ، اما چه شد که آثار زیادی نابود شدند و آرامگاه کوروش هنوز پابرجاست؟
در یورش اسکندر بدلیل آنکه اسکندر خود را جانشین هخامنشیان میدانست و میخواست پادشاهیش نزد ایرانیان مشروعیت داشته باشد در ابتدا بِسوس حاکم بلخ و قاتل داریوش سوم را مُثله کرد و با علم به حساسیت و احترام ایرانیان به کوروش که او را پدر خطاب میکردند با حضور در پاسارگاد و ادای احترام به آرامگاه کوروش و دادن هدایا و نذورات و بازسازی آن، خود را ادامه دهنده راه کوروش نمایاند و بدین ترتیب آرامگاه در یورش اسکندر از نابودی رهایی یافت.
در هجوم اعراب نیاکان خردمند ما با دانستن این نکته که تازیان بلایی بدتر از اسکندر بر سر ایران خواهند آورد دست به اقدامی هوشمندانه زدند و با نسبت دادن آرامگاه ها و بناها به بزرگان بنی اسرائیل آنها را از خطر نابودی رهانیدند و پاسارگاد منسوب به مادر حضرت سلیمان شد و تا حدود یک قرن پیش این مکان به مشهد ام النبی یا قبر مادر سلیمان شهرت داشت و هیچ مردی حق ورود به آرامگاه را نداشت ، کما اینکه هنگامی که مادام دیولافوای فرانسوی قصد ورود به آرامگاه را داشت زنان پاسارگاد بدلیل نداشتن حجاب او را با مرد اشتباه گرفته و از ورودش به آرامگاه جلوگیری میکنند و بعد از اطمینان از زن بودنش اجازه ورود میدهند و ایشان هم بعد از تحقیق در متون یونانی و اروپایی متوجه میشود اینجا آرامگاه چه کسی است.
در یورش اول مغول به ایران منطقه فارس از این یورش دور ماند، مغولان همانطور که در کشتار راه افراط درپیش گرفتند زمانی هم که مسلمان شدند در این زمینه هم راه افراط درپیش‌گرفتند و در یورش دوم در دوره هلاکوخان نوه چنگیز و جانشینانش غیر از قبور بزرگان و مشایخ دین دست به تخریب بناهای آرامگاهی زدند و آرامگاه کوروش که‌منسوب به مادر سلیمان بود سالم ماند.
در دوره قاجار با ورود جهانگردان اروپایی به ایران و بازدید آنان از بناهای باستانی ایران و انجام تحقیقات محرز شد بنای مشهد ام النبی یا قبر مادر سلیمان متعلق به شاهنشاه ایران باستان کوروش هخامنشی میباشد و در دوران حکومت رضاشاه به نام باستانی خود پاسارگاد تغییر یافت.