اختصاصی همای گیلان: ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻧﺒﺮﺩ ﺟﻠﻮﻻﺀ ﮐﻪ ﺳﭙﺎﻩ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩ ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ ﺳﻮﻡ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺣﻠﻮﺍﻥ ﺑﻮﺩ. ﺍﻭ ﯾﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﻧﺰﺩﯾﮑﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﮐﺎﺭ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺸﻮﺭﺕ ﺧﻮﺍﺳﺖ . ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ ﺳﻮﻡ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ : ﺍﯾﻦ ﺳﭙﺎﻩ اعراب ﺗﻤﺎﻡ ﻟﺸﮑﺮﻫﺎﯼ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﺷﮑﺴﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﯿﺴﺖ؟
ﻣﻮﺑﺪﯼ ﺯﺭﺗﺸﺘﯽ ﮔﻔﺖ : ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺷﻤﺎ ﺍﯾﻨﺠﺎ ﺭﺍ ﺗﺮﮎ ﮐﻨﯿﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺍﺳﺘﺨﺮ ﺑﺮﻭﯾﺪ ﺯﯾﺮﺍ ﺁﻧﺠﺎ ﺯﺍﺩﮔﺎﻩ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﯽ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﻭ ﺧﺎﻧﻪ ﯼ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻤﺎﻧﯿﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺟﺎ ﺳﭙﺎﻩ ﺗﺪﺍﺭﮎ ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اعراب ﺑﻔﺮﺳﺘﯿﺪ .
ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ ﺍﯾﻦ ﺭﺍﯼ ﺭﺍ ﭘﺴﻨﺪﯾﺪ ﻭ ﺳﯿﺎﻩ ﺩﯾﻠﻤﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﺗﻦ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﮐﺸﻮﺭﯼ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﺰﺩ ﺧﻮﺩ ﺧﻮﺍﻧﺪ . ﺳﯿﺎﻩ ﻣﺎﻣﻮﺭ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﻮﺵ ﺑﺮﻭﺩ ﻭ ﺳﭙﺎﻫﯿﺎﻧﯽ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﺎﺯﯾﺎﻥ ﺑﺸﺘﺎﺑﺪ . ﺳﯿﺎﻩ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﺍﺷﺖ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﻬﺮﻫﺎﯼ ﻃﻮﻝ ﻣﺴﯿﺮ ﺳﭙﺎﻫﯿﺎﻥ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺷﻮﺵ ﻧﺒﺮﺩ ﻗﻄﻌﯽ ﻭ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ .
[1]
ﺩﺭ ﺑﯿﻦ ﺭﺍﻩ ﺑﻪ ﺳﯿﺎﻩ ﺧﺒﺮ ﺭﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﺷﻮﺷﯿﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﺑﻮﻣﻮﺳﯽ ﺍﺷﻌﺮﯼ ﺳﺮﺩﺍﺭ اعراب ﺻﻠﺢ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ .
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﺍﺯ ﺭﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻨﺼﺮﻑ ﺷﺪ . ﺍﺑﻮﻣﻮﺳﯽ ﺭﺍﻫﯽ ﺭﺍﻣﻬﺮﻣﺰ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺷﻮﺷﺘﺮ ﺭﻓﺖ ، ﺍﻣﺎ ﺳﯿﺎﻩ ﺩﯾﻠﻤﯽ ﺑﺎ ﻫﻤﺮﺍﻫﺎﻥ ﻭ ﻟﺸﮑﺮﯾﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﺰﻟﯽ ﺑﯿﻦ ﺷﻮﺷﺘﺮ ﻭ ﺭﺍﻣﻬﺮﻣﺰ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭ ﺷﺪ. ﺳﭙﺲ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺰﺩ ﺧﻮﺩ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ : ﺗﺎﺯﯾﺎﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﻟﺸﮑﺮﯾﺎﻥ ﺭﺍ ﺷﮑﺴﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﯾﮕﺮ ﻟﺸﮑﺮﯼ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﮐﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ . ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﯿﺴﺖ ﻭ ﭼﮑﺎﺭ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺮﺩ؟ ! ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻭ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺩﯾﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺁﯾﯿﻢ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﻣﺎﻥ ﺑﺎﺷﯿﻢ .
ﺳﯿﺎﻩ ﺩﯾﻠﻤﯽ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺷﯿﺮﺯﺍﺩ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ اعراب ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺻﻠﺢ ﮐﺮﺩ ﻭ ﻫﻤﮕﯽ ﺑﻪ ﺩﯾﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺸﺮﻑ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻟﺸﮑﺮ اعراب ﭘﯿﻮﺳﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺣﻤﻼﺕ ﺑﻌﺪﯼ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﯾﺎﺭی ﺭﺳﺎﻧﺪﻧﺪ .
ﺍﯾﻦ ﺳﯿﺎﻩ ﺩﯾﻠﻤﯽ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺰﺍﺭﯼ ﺑﻪ اعراب ﺍﺯ ﻫﯿﭻ ﮐﻮﺷﺸﯽ ﻓﺮﻭﮔﺰﺍﺭﯼ ﻧﮑﺮﺩ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﻤﻠﻪ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﺷﻮﺷﺘﺮ ﮐﻪ اعراب ﻧﺎﮐﺎﻡ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ …ﻟﺒﺎﺱ ﭘﺎﺭﺳﯽ ﺁﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﻧﯽ ﭘﻮﺷﯿﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﯼ ﻗﻠﻌﻪ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ .
ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻫﻮﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﻮﺩ ﺩﻻﻭﺭﺍﻥ ﺷﻮﺷﺘﺮ ﻣﺮﺩﯼ ﺧﻮﻧﯿﻦ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻟﺒﺎﺱ ﭘﺎﺭﺳﯽ ﺩﯾﺪﻧﺪ . ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﺮﺩﻧﺪ اعراب ﺑﻪ ﺍﻭ ﺁﺳﯿﺐ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ﺍﻧﺪ .. ﺩﺭﻭﺍﺯﻩ ﯼ ﻗﻠﻌﻪ ﺭﺍ ﮔﺸﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺳﯿﺎﻩ ﺧﺎﻥ ﺩﯾﻠﻤﯽ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﺑﺮﺩﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺳﯿﺎﻩ ﺩﯾﻠﻤﯽ ﺑﺎ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻭﯾﺨﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺧﯿﺎﻧﺖ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭﻭﺍﺯﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ ﮔﺸﻮﺩ ﻭ
ﺗﺎﺯﯾﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺭﺍﻩ ﺩﺍﺩ. ﻭ ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﻮﺷﺘﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺧﯿﺎﻧﺖ ﺳﯿﺎﻩ ﺩﯾﻠﻤﯽ ﺑﻪ ﺍﺷﻐﺎﻝ اعراب در آمد
منابع:
ﺗﺎﺭﯾﺦ ﻃﺒﺮﯼ ﺝ ۳ ﺹ ۱۸۵-۶
ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ﺳﮑﻮﺕ ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﺴﯿﻦ ﺯﺭﯾﻦ ﮐﻮﺏ
/علی غلامرضایی