«کافهنشینی، بحران است یا بازتاب بحرانهای دیگر؟»
✍️ انوشیروان مباشرامینی
زمان مطالعه: ۳ دقیقه
در سالهای اخیر، رشد سریع و همهجایی کافهها، بهویژه در شهرهای بزرگ و متوسط، پدیدهایست که نمیتوان بیتفاوت از کنار آن گذشت. کافیست در کوچهپسکوچههای هر شهر قدمی بزنیم تا ببینیم چگونه فضاهایی کوچک، با نور ملایم و موسیقی آرام، به پاتوق روزانه و شبانهی جوانانی تبدیل شدهاند که بسیاریشان دیگر به پارک، کتابخانه یا انجمنهای رسمی فرهنگی نمیروند.
اما سؤال اصلی اینجاست: جوانان ما در کافهها به دنبال چه هستند؟ آیا این گرایش یک مد زودگذر و وارداتی است یا ریشه در نیازهایی دارد که در هیچ نهاد رسمی و سنتی پاسخ نگرفتهاند؟
واقعیت این است که گرایش به کافهنشینی صرفاً نوعی تفنن یا عادت اجتماعی نیست. این پدیده بازتابیست از مجموعهای از نیازهای پاسخندادهی نسل جوان؛ نیازهایی مانند ارتباط آزاد، گفتوگوی بیدغدغه، تجربهی حضور در جمع همنسلان، و مهمتر از همه، «احساس دیده شدن».
جوان امروز، بیش از هر زمان دیگر، تشنهی فضاهاییست که در آن قضاوت نشود، صدایش شنیده شود، و بتواند بدون فشارهای معمول، خودش باشد. مدرسه، رسانه، نهادهای دینی و حتی خانواده در ایفای کامل این نقشها دچار چالشاند. در چنین شرایطی، کافه با همهی محدودیتها و گاه حواشیاش، برای برخی جوانان تبدیل به تنها پناهگاه نیمهعمومی شده است؛ جایی که نه الزاماً برای نوشیدن قهوه، بلکه برای نفس کشیدن و بودن در جمع انتخاب میشود.
وقتی فضاهای فرهنگی رسمی یا وجود ندارند یا در آنها گفتوگوی واقعی جای خود را به نمایش و شعار داده، فضاهایی مانند کافهها، ولو به شکل خودجوش و غیررسمی، جای آن را پر میکنند. کافه نه صرفاً محل نوشیدن، بلکه صحنهی جستوجوی هویت است. نوعی نافرمانی خاموش یا حتی فریاد بیصدای نسلیست که هنوز از زبان مسئولان شنیده نمیشود.
اینکه برخی از مسئولان با نگاه سختگیرانه به این پدیده بنگرند و آن را نشانهی انحراف یا تهدید بدانند، بیش از آنکه کارکرد تربیتی یا فرهنگی داشته باشد، شکافها را عمیقتر میکند. باید پذیرفت که کافهنشینی، خودش مسئله نیست؛ بلکه بازتاب مسئلههای حلنشدهی جوانان ماست.
اگر سیاستگذاران و برنامهریزان فرهنگی بهدنبال درک نسل جدید هستند، باید از ابزار شنیدن و دیدن استفاده کنند؛ نه فقط در قالب بخشنامه و نشست، بلکه در دل همان فضاهایی که سالها از آنها فاصله گرفتهاند.
اگر نسل امروز، کافه را به مدرسه، مسجد یا خانه ترجیح میدهد، باید از او پرسید چرا؟ یا از خودمان بپرسیم چرا؟
#گیرنده_مخاطب_خاص
#کافه
#جوان
#کافه_نشینی