اختصاصی همای خبر/ به قلم دکتر علی رحیم پور دکتری اقتصاد
?به مناسبت«شهادت میرزا کوچک خان»?
(یازدهم آذر۱۳۰۰خورشیدی)
❇️«قیام های ملی»
دوره احمد شاه قاجار:
?۱)میرزا کوچک خان
[میرزا یونس اُستاد سرایی]
(۱۲۵۶رشت–۱۳۰۰رشت)
❇️قیام ِجنگل
(۱۳۰۰- ۱۲۹۳خ )جنبشی
سیاسی،همراه با مبارزه
مسلّحانه در ایران بود.
?به دنبال انقلاب مشروطه،
پیدایش«استبداد صغیر»محمد
علی شاهی،جنگ جهانی اول،
تجاوزات روسیه تزاری،عُثمانی،
انگلیس و بریگادقزّاق؛قیام
«میرزاکوچک خان»درگیلان
آغاز شد.
?«قوای قزّاق»چگونه در
ایران،ریشه گرفت؟!
در سال۱۲۵۸خ؛به درخواست
ناصرالدّین شاه؛قراردادی بین
ایران و روسیه تزاری؛بسته شد.
?این نیروی نظامی در حد بریگاد[تیپ]بود و سپس”لشکر“
شد و زیر نظر فرماندهان روس
[نظامیان قزّاق]قرار داشت.
?این نیروها؛در دوره قاجاریه؛
فعال بودند.
?از فرماندهان نیروهای قزّاق
در این چنددهه؛دو نفر برجسته
بودند :
الف)«کُلُنِل لیاخوف روسی»
[همان فردی که در دوره محمد
علی شاه؛مجلس شورای ملی
را به توپ بست.]
ب)«رضاخان میرپنج»
[همان فردی که«سردارسپه»،
«نخست وزیر»و«رضا شاه»
شد.]
?در آستانه جنگ جهانی اول؛
دولت روسیه تزاری؛با استفاده
از ضعف دولت ِایران<قوای
قزّآق>را توسعه داد و واحدهای
قزاق را در تبریز،استرآباد،رشت،
اصفهان،کرمانشاه،همدان،ارومیه
و مشهد تشکیل داد.بدون اجازه
دولت ایران؛تیپ قزاق را به
لشکر ارتقا داد.
?در سال۱۲۹۹خ،رضاخان،
فرمانده قزاق تیپ همدان
بود.
?قزاق ها به رهبری
«رضاخان»؛تهران را تصرف
کردند.پس از اِشغال تهران،
«رضاخان»؛<سردارسپه>
نامیده شد.
?جنگلی ها از۱۲۹۳تا۱۳۰۰خ؛
با نیروی های انگلیسی،روسی
و قاجاری درگیر می شدند.
?روسیه ی تزاری،برآن بود
که سلطه خود را در«گیلان»
حفظ کند•
?در سال۱۲۹۳که آغاز جنگ
جهانی اول بود،زمینداران بزرگ
با پشتیبانی کنسول روسیه
تزاری در گیلان،بر تاراج اهالی
شهر ها و دهقانان افزوده
بودند.
?بنابراین گروهی از
سیاستمداران،سازمانی به نام
<اتحاد اسلام>را پدید آوردند.
❇️میرزا کوچک خان با این
سازمان در ارتباط بود و
نخستین پایگاه های چریکی
دهقانی را به همراه احمد
کَسمایی،دکتر حشمت و•••
در< کسما>ایجاد کرد .
❇️«میرزا»؛در فتح تهران؛مشارکت داشت، بعد از تبعید؛
در۱۲۹۴خ،به گیلان برگشت.
?در این هنگام؛از سوی
روسیه تزاری۵۵۰ سرباز روس
و۵۰ مردقزّاق برای سرکوب ِ
جنگلی ها اعزام شدند.
?نیروهای جنگل شامل
کاسبهای خرده پا،صیّادان و
کارگران کشاورزی بودند.
?تجاوز عُثمانی به تبریز؛
سبب روی آوری روس ها؛
به تبریز و فرصتی شد تا
جنگلی ها؛زمینداران بزرگ
گیلان را خلع سلاح و افراد
خود را در ادارات رشت
بَگُمارند .
?در این دوره تمام ایران؛
در”قحطی”بود،با مدیریت
جنگلی ها،تولیدات کشاورزی
گیلان؛رونق فراوانی داشت.
?علت ِقحطی ایران،این بود
که استعمارانگلیس،مواد
خوراکی ایران را به مناطق
جنگی می فرستاد وچند
میلیون ایرانی در«جنگ
جهانی اول»از گرسنگی
جان باختند.
[به کتاب”ِقحطی و نسل کُشی
«دکتر مُحمّد قلی مجد»
مراجعه شود]
?در آستانه کودتای۳اسفند
۱۲۹۹به دنبال شکست قرارداد
۱۹۱۹م،توافق محرمانه بین
«انگلیس»و«دولت مرکزی»
برای نابودی«قیام جنگل»؛
صورت گرفت.
?حضور«رضاخان»و«قوای
قزّاق»در رشت،حکایت از
نابودی«قیام جنگل»داشت.
❇️از اینرو در ۱۱آذر۱۳۰۰
«میرزا کوچک خان»برای
دریافت کمک به سوی خلخال
می رفت که دُچار توفان شد.
?سر مُبارکش از تن جدا
و تقدیم«رضاخان»شد.
?برخی«کم معلومات»،
«مفتخور»و«پهلوی طلب»؛
«میرزا کوچک خان»را؛
«تجزیه طلب»و«سوسیالیست»
گفته اند،همانگونه که«مزدک»و
«بابک خرمدین»را،نامیده بودند.
?در طول تاریخ هر که
دنبال«عدالت»بود؛با برچسب
«سوسیالیست»،«اشتراکی»و
«آشوبگر»،زودتر،کشته شد.
?۲)«محمد تقی پسیان»
[۱۲۷۰ورزقان-۱۳۰۰قوچان]
❇️«پسیان»در۱۲۹۴خ،علیه
قوای روسیه تزاری جنگید
و سپس برای درمان به آلمان
رفت و اولین<خلبان>ایران
شد.
?در۱۲۹۷خ،فرمانده ژاندارمری
و قوام السلطنه هم والی
[استاندار] خراسان شد.
?سیّد ضیا طباطبایی بعد
از کودتای سوم اسفند۱۲۹۹؛
نخست وزیر و”کلنل پسیان”
والی خراسان شد.
❇کُلُنِل پسیان،بدهی مالیاتی
قوام السلطنه را،با ضبط
اموال او،وصول کرد.
❇️قیمت نان و گوشت را،
کاهش و حقوق عقب افتاده
نظامیان را،هم پرداخت.
?حکومت سیدضیاء،کمتر
ازسه ماه؛جایش را به قوام
السلطنه داد.
?درگیری بین«کُلُنل پسیان»
«قوام»؛بالاو«پسیان»؛امور
خراسان را،به دست گرفت
و از۱۲فروردین۱۳۰۰خ،تا مهر
همان سال پایمردی کرد و به
شهادت رسید.
?۳)شیخ محمد خیابانی
[۱۲۵۹خامنه -۱۲۹۹ شهرری]
«شیخ»؛از فعالان سیاسی در
مشروطه و در مجلس دوم
پایگاه خبری و تحلیلی همای خبر پایگاه خبری و تحلیلی همای خبر|پایگاه خبری و تحلیلی همای گیلان|پایگاه خبری و تحلیلی استان گیلان|اخبار گیلان| اخبار روز گیلان | خبرهای گیلان| با اخبار گیلان همراه شوید|
چاپ مطلب
