?درآمدی بر مهم ترین معضل گیلان؛ پسماند ✍️ “صابر صلاح کار” “پژوهشگر مسائل سیاسی و ژئوپلیتیک”

اختصاصی همای خبر/پسماند عبارت است از
موادی اجتناب ناپذیر از فعالیتهای انسانی که در حال حاضر و در آینده نزدیک نیازی به آن نیست و پردازش و یا دفع آن
ضروری می باشد.

در تعریف دیگر بخش محیط زیست سازمان ملل متحد، اشیایی که مالکانشان آنها را نمی خواهند، یا از آنها استفاده نمی کنند و به پردازش یا دفع نیاز دارند را به عنوان پسماند معرفی کرده است.

محل دفن پسماندها همواره در معرض عوامل فیزیکی و
بیولوژیکی محیط قرار دارد که تغییرات نامطلوبی را به وجود می آورد. از جمله این تغییرات می توان به تولید شیرابه، تولید گاز و بوی نامطبوع و سایر آلودگی ها اشاره نمود.
شیرابه ناشی از پسماندهای شهری در لندفیل ها، خطر بسیار زیادی برای کل اکوسیستم و جوامع انسانی ایجاد می کند.

با توجه به افزایش تولید پسماندهای شهری و افزایش تولید شیرابه ناشی از آن، موجبات تخریب اکوسیستم های خشکی و آبی به مرور فراهم می شود.

بنابراین برای حفظ محیط زیست و رعایت اصول توسعه پایدار، مکان گزینی و انتخاب
محل های دفن بهداشتی پسماند امری ضروری تلقی میشود.

مکان گزینی دفن پسماند مستلزم در نظر داشتن فاکتور هایی از جمله سطح آب زیرزمینی، وجود منابع آب سطحی، بافت و جنس خاک، نزدیکی به مناطق مسکونی و … می باشد.
در سال های گذشته، مکان گزینی دفن پسماند، در طرحهای جامع
شهری منظور شده است، و به دلیل اهمیت آن، مکان یابی
دفن پسماند در قالب طرح جامع پسماند در دستورالعمل
شهرداری های کل کشور نیز قرار گرفته است.
تأثیر دفع پسماند بستگی به انتخاب سایت مناسب و موارد متعددی دارد که بر روی مکان گزینی موثر است. این موارد شامل: عوامل اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی می باشند. بنابراین، در مکان های دفن پسماند، باید به منظور کاهش آثار نامطلوب زیست محیطی، عوامل قانونی و محلی را مورد توجه قرار داد.

لذا مدیریت صحیح و دفع
اصولی پسماندها، جزء مهمترین نگرانی ها، علی الخصوص در
کشور ما و همچنین شهر رشت محسوب میشود.

دفن عادی(بهداشتی) پسماند در حال حاضر، شیوه ی دفن در رشت می باشد، و به صورت کلی مهم ترین نگرانی در این روش، انتخاب مکان مناسب جهت دفن پسماند می باشد که متاسفانه در این شهر مورد مطالعه جامع قرار نگرفته بود.

مکان های دفن پسماند در استان گیلان و شهر رشت بدون مکان گزینی، به دفن پسماندهای شهری اختصاص یافته اند که متاسفانه وضعیت آنها از نظر ایجاد علائم زیست محیطی واضح می باشد.

در حداقل مکان گزینی باید به لاینر کف، خاک پوششی مورد نیاز روزانه، حفاظ پوششی کامل و مستمر، زهکش شیرابه، سیستم جمع آوری و تصفیه شیرابه و سیستم جمع آوری و تصفیه گاز توجه می شد که تا این حد به بحران زیست محیطی نزدیک نمی شدیم

در استان گیلان که منابع آب های سطحی و زیرزمینی در دسترس تر می باشد، و کاربری مناطق بیشتر از نوع جنگلی است و سکونتگاه با فواصل کمتری از یکدیگر قرار دارند، آثار مخرب بیشتری بر جای خواهد گذاشته و خواهد گذاشت.

همانطور که می دانیم محل دفن پسماند شهر رشت در ارتفاعات سراوان قرار دارد. روزانه در بیش از ۱۰۰۰ تن از پسماندهای شهری و روستایی در این محل دفع می شود.

محل دپوی پسماند سراوان با وجود اینکه چندین سال از عمر مفید آن گذشته، اما به علت عدم تحقق کامل وعده های مدیریتی همچون احداث نیروگاه زباله سوز و امکانات تسویه شیرابه، همچنان میزبان پسماند بخش عمده ای از استان است به طوری که دیگر از ظرفیت و گنجایش آن چیزی باقی نمانده است.

رودخانه سیاهرود پس از گذر از این محل با طی مسیری طولانی
به رشت منتهی شده و پس از ورود به این شهر با نام زرجوب، و در محل پیربازار به رودخانه گوهررود ملحق شده و از آنجا وارد بخش شرقی تالاب انزلی می شود.

طبق آمار دستگاه های مربوطه، رشت تنها شهری نیست که زباله هایش در سراوان تخلیه میشود بلکه از این مقدار که در سراوان ریخته می شود، فقط حدود ششصد تن متعلق به این شهر است و مابقی از بیش از ۵۰ شهرستان و بخش و روستای دیگر به این منطقه آورده می شود.

حدود یک دهه پیش قرارداد ساخت یک نیروگاه ششصد تنی زباله سوز در رشت توسط شهرداری رشت منعقد شد که تا الان با عبور از چند شورای شهر و شهردار، پیشرفت ناچیزی داشته است. این نیروگاه، قابلیت تولید حدود ۳۸ هزار مگاوات برق در سال را دارد.

در بررسی موضوعات مربوطه و پاسخگوئی همه مسئولین ذیربط به این معضل، باید موارد تصفیه خانه شیرابه، کود آلی، نیروگاه زباله سوز، قراردادها و نحوه مصرف بودجه به پروژه های ذیربط، بررسی شود.

امروزه روز بر کسی پوشیده نیست که این پروژه جدی و عظیم، یک پروژه ملی بشمار می رود و به همین علت برای ادامه و اتمام آن، علاوه بر تلاش برای جذب بودجه از پایتخت، نیاز به همدلی است و کمک و تلاش و مساعدت همه مدیران استانی و شخص استاندار و مجمع نمایندگان این استان در مجلس را می طلبد.

متاسفانه در موسم انتخابات های مختلف، شعار های پیگیری این پروژه مهم به گوش شهروندان می خورد و حتی گهگاه مصاحبه و نیز مقالاتی در رسانه ها(البته جهت تبلیغ) دیده می شود و کاندیداها خود را دوستار محیط زیست نشان می دهند غافل از اینکه این پروژه مهم مرد عمل میخواهد نه شعارهای عوامفریبانه!

به هر حال افراد متخصص و کارشناسان مربوطه به همراه مسئولین دلسوز می توانند این دغدغه را از بین ببرند و سرزمین مادری و نسل آینده را خشنود سازند.
ان شاءالله

“صابر صلاح کار”
“پژوهشگر مسائل سیاسی و ژئوپلیتیک”

با کانال همای خبر همراه باشیدhttp://@homaygilanir