انزلی و فرصت های بالقوه تولید ثروت و اشتغال

در حالی که به گواه مرکز آمار ایران نرخ عمومی بیکاری کشور ۱۰.۵ درصد و نرخ بیکاری جوانان ۲۰ تا ۳۰ سال ۲۲ درصد است، انزلی با حدود ۱۶ درصد نرخ بیکاری عمومی و ۲۸ درصد در رده سنی جوانان بعد از رودبار و آستارا بالاترین درصد نرخ بیکاری را در گیلان دارد.

به عبارتی انزلی سومین شهرستان دارای بیشترین آمار بیکاری در گیلان به شمار می رود که این استان خود جزو ۱۵ استان دارای بالاترین نرخ بیکاری است.

* مزیت های کم نظیر انزلی

بندر: بندرگاه انزلی با امکان تخلیه و بارگیری شش میلیون تن کالا در سال و بهره مندی از تجهیزات نوین مهمترین بندر شمال کشور و جزو پنج بندر اول کشور به لحاظ ظرفیت تخلیه و بارگیری است.

منطقه آزاد: منطقه آزاد انزلی به عنوان یکی از مناطق آزاد هفت گانه ایران و تنها منطقه آزاد حاشیه دریای خزر از مزایای متعددی در زمینه تجاری برخوردار است.

همچنین کشورهای حاشیه دریای خزر، ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس و آسیای جنوب شرقی عمده بازارهای صادرات و واردات محصولات از طریق منطقه آزاد انزلی هستند.

معافیت مالیاتی ۲۰ ساله بر درآمد و دارایی از تاریخ بهره برداری هرگونه فعالیت اقتصادی، امکان فعالیت بانک ها و موسسات مالی بیمه ای در این منطقه، علاوه بر مزایای قانونی چون امکان مالکیت و مشارکت سرمایه گذاران خارجی تا میزان ۱۰۰ درصد در منطقه، از اقدامات دیگر سازمان در خصوص خلق مزایا و معافیت های جدید برای فعالان اقتصادی تولیدی است.

فعال سازی پروژه های راکد عمرانی، بورس کالای منطقه، رونق فضای تجاری با اجرای مصوبه کالای همراه مسافر اقدامات موثری است که زمینه ساز رونق فضای کسب و کار در محدوده منطقه شده است.

گردشگری: انزلی به لحاظ موقعیت جغرافیایی در یکی از زیباترین و جذابترین نقاط کشور از یک سو در کرانه دریای کاسپین و از سمت دیگر در مجاورت تالاب بین المللی انزلی واقع است.

این شهر گردشگری دارای شناگاه ها و اماکن اقامتی متعددی است و به گواه آمار ۴۵ درصد هتل ها و مهمانسراهای استان گیلان در این شهرستان ساحلی واقع است.

شیلات: گرچه امروزه با کاهش صید ماهی از خزر مواجهیم ولی انزلی همچنان به عنوان یکی از مراکز مهم صید و آبزی پروری و همچنین پرورش طیور در گیلان به شمار می رود.

ورزش: استعدادهای کم نظیر ورزشی در رشته های مختلف موجب شده که انزلی به تنهایی معادل نصف استان های کشور موفقیت های ورزشی داشته باشد؛ مساله ای که می تواند این شهر را به یک شهر ورزشی تبدیل کند.

ناوگان شمال: انزلی از قدیم به دلیل واقع شدن در نقطه حساس ساحلی به عنوان مقر منطقه چهارم نیروی دریایی انتخاب شده و به دلیل امکانات و تجهیزات و حضور نیروهای نظامی جزو شهرستان های کم نظیر است.

با این همه شواهد و آمار حاکی از آن است که این مزیت ها که برخی از آنها می تواند به تنهایی موجبات اشتغالزایی و توسعه اقتصادی یک استان را فراهم آورد، نتوانسته برای رفع معضل بیکاری در این شهرستان کارساز باشد.

اما چرا شهرستانی با حدود ۱۳۰ هزار نفر جمعیت با این همه مزیت های نسبی، مشکل بیکاری دارد.

«هادی حق شناس» اقتصاددان در این باره می گوید: باوجود برخورداری ایران از رتبه های برتر یا یک رقمی در حوزه هایی چون نفت و گاز، معادن، گردشگری، محصولات باغی، موقعیت جغرافیایی و ترانزیتی اما همچنان با مشکل بیکاری مواجه است.

وی مدیریت را مساله اصلی در اقتصاد امروز جهان دانست و گفت: همچنان که برای توسعه کشور با محدودیت های خارجی مواجهیم، برای توسعه استان و شهرستان هم محدودیت هایی با عناوین دیگر وجود دارد .

این استاد دانشگاه متذکر شد: مشکل اصلی این است که بسیاری از مدیران پس از انتصاب به دنبال اجرای برنامه های جدید هستند و برنامه های گذشته را کنار می گذارند که همین رویکرد موجب اتلاف بخشی از انرژی ها است.

وی، اختصاص بودجه عمرانی از سوی دولت را تنها راه توسعه یک استان یا منطقه ندانست و گفت: حضور شرکت های خصوصی عامل مهمی در ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی است.

حق شناس که نمایندگی مجلس شورای اسلامی را نیز در کارنامه دارد، یادآور شد: برای نمونه فعالیت شرکت های خصوصی در تهران موجب ایجاد صدها هزار شغل شده است.

* بودجه شرکت های دولتی سه برابر بودجه عمرانی دولت

این استاد اقتصاد یادآور شد: در لایحه بودجه ۸۳۷ هزار میلیارد تومانی سال آینده دولت، حدود ۴۶ هزار میلیارد تومان بودجه مربوط به بخش عمرانی است در حالی که بودجه شرکت های دولتی نزدیک به ۶۰۰ میلیارد تومان برآورد می شود.

وی با تاکید بر این که ۱۵۰ هزار میلیارد تومان از بودجه شرکت های دولتی که سه برابر بودجه عمرانی دولت است مربوط به سرمایه گذاری شرکتهای دولتی است، گفت: این بودجه در هر بخشی از کشور هزینه شود، منجر به عمران و آبادانی آن منطقه خواهد شد.

این نماینده ادوار مجلس یادآور شد: در جریان بررسی لایحه بودجه در مجلس، نمایندگان عمدتا بودجه عمرانی دولت را بررسی می کنند و بودجه شرکت های دولتی که حدود ۷۰ درصد از کل بودجه را در بر می گیرد، در صحن مجلس بررسی نمی شود.

به گفته حق شناس، در وضعیت کنونی برای ایجاد یک شغل پایدار ۱۰۰ میلیون تومان باید هزینه شود.

این استاد اقتصاد معتقد است منطقه آزاد انزلی به طور میانگین این ظرفیت بالقوه را دارد که سالی ۵۰ میلیارد تومان در بخش عمرانی هزینه کند و می تواند سالانه ۵۰۰ شغل ایجاد نماید.

حق شناس تصریح کرد: با توجه به مزیت های قانونی در زمینه مالیات، امکان مناسبی برای حضور شرکت های بخش خصوصی در منطقه آزاد انزلی وجود دارد.

* منطقه آزاد انزلی بستری برای رونق گردشگری

انزلی با بهره مندی از دریا و تالاب از مراکز مهم گردشگری شمال کشور است؛ با توجه به زمینه ها و ظرفیت های متعدد گردشگری با ایجاد بسترهای لازم برای گردشگری نظیر ایجاد شناگاه های استاندارد، اماکن اقامتی مناسب برای همه اقشار ، تفریحات جانبی، رفع معضلات ترافیکی، احداث سرویس های بهداشتی در نقاط مختلف شهر، می توان از این صنعت سودآور به نحو مناسبی برای کاهش بیکاری در شهرستان سود جست.

عضو هیات علمی دانشگاه گیلان با اشاره به اهمیت صنعت اشتغالزای گردشگری و جاذبه های مهم و ظرفیت های موجود در این شهرستان به ایرنا گفت: انزلی نیاز به یک طرح جامع گردشگری دارد که در آن برنامه های عملیاتی چند ساله در شهرستان و منطقه آزاد گنجانده شود.

«روشن بابایی» اظهار کرد: امکان گردشگری چند منظوره (سینرژیک) تالاب، دریا، آثار تاریخی، طبیعی، فرهنگی در شهرستان انزلی وجود دارد که این ها همه در اشتغالزایی موثرند.

وی یکی از عناصر مهم گردشگری شهرستان را دریای خزر و سواحل ماسه ای عنوان کرد و متذکر شد: شناگاه ها و اسکله های تفریحی باید استاندارد و قانونمند باشند تا گردشگران با خیال راحت اوقات لذتبخشی را سپری کنند.

وی با اشاره به این که تالاب انزلی یکی از پتانسیل های طبیعی غنی گردشگری در شهرستان است، تصریح کرد: اکوتوریسم آبی با رعایت شاخص های زیست محیطی مثل قایقرانی، پرنده نگری، گیاه شناسی از فرصت های کم نظیر موجود در این شهرستان برای توسعه گردشگری و اشتغالزایی است.

بابایی با یادآوری تاثیر ورود گردشگران خارجی بر ایجاد مشاغل پایدار در کشور افزود: بسیاری از ظرفیت های پذیرشت گردشگران خارجی بویژه در حوزه طبیعت گردی و تفریحی در انزلی وجود دارد.

این کارشناس همچنین گردشگری روستایی را با توجه به قرار داشتن حدود ۱۵ روستای شهرستان انزلی در حاشیه تالاب و بهره مندی از زیرساخت های لازم نظیر آب ، برق و گاز را از دیگر فرصت ها عنوان کرد.

وی با اشاره به این که انزلی به عنوان دروازه اروپا به لحاظ بهره مندی از هتل ها، هتل های تفریحی و سوئیت های ساحلی مقام نخست را در گیلان دارد، توسعه و بهبود اقامتگاه ها را به همراه آموزش افراد مرتبط با صنعت گردشگری، آموزش راهنمایان تور و طبیعت گردان را در رونق اقتصادی منطقه تاثیرگذار خواند.

به اعتقاد وی انزلی در شرایط کنونی به دلیل وجود منطقه آزاد تجاری صنعتی، قوانین مناسب، مجتمع های تجاری، ظرفیت های توریسم دریایی و ساحلی توان خوبی برای جذب سرمایه گذار دارد.

بابایی ضمن تاکید بر لزوم شناسایی فرصت های سرمایه گذاری در بخش گردشگری گفت: امکان سرمایه گذاری مستقیم خارجی برای هتل سازی، تاسیس شرکت های تجاری بزرگ یا سرمایه گذاری مشترک در منطقه آزاد انزلی به خوبی وجود دارد.

این استاد دانشگاه نقش آموزش را در اشتغال پایدار بسیار مهم خواند و تصریح کرد: در کانادا آموزش توریسم ۱۳۲ شاخه دارد و کارآموز را به سمت اشتغال هدایت می کند.

* صنعت و تجارت

با توجه به وجود بندرگاه و دسترسی مناسب به بازارهای آسیای میانه می توان با ایجاد صنایع تبدیلی مرتبط با کشاورزی، صنایع پاک و صنایع مرتبط با فناوری پیش رفته ضمن اشتغالزایی موجب ورود ارز به کشور شد.

مشاور عالی بندری سازمان بنادر و دریانوردی کشور در این مورد به خبرنگار ایرنا گفت: بندرگاه انزلی توان تخلیه و بارگیری تا ۱۰ میلیون تن کالا در سال را دارد که اغلب کالاهایی که از این مسیر جابه جا می شوند، مواد اولیه کارخانجات نظیر چوب و آهن هستند و لذا باید به بحث فرآوری این نوع کالاها توجه کرد.

«فرهاد منتصر کوهساری» خاطرنشان کرد: اگر به دنبال اشتغال پایدار و صادرات مجدد به عنوان وظایف منطقه آزاد انزلی هستیم، باید در کنار بندر عقبه ای برای فرآوری مواد اولیه داشته باشیم.

وی تاکید کرد: باید تلاش کنیم از طریق فرآوری کالا اشتغالزایی ایجاد کنیم، کاری که در تمامی بنادر دنیا صورت می گیرد.

شهرستان انزلی در کرانه جنوبی خزر به دلیل موقعیت جغرافیایی و آب و هوای مناسب بر روی دریایی از فرصت های بالقوه کم نظیر قرار گرفته است.

علاوه بر گردشگری، صنعت و تجارت، تبدیل آن به شهر دانشگاهی، دهکده ورزشی، پرورش گل و گیاه، آبزی پروری و ایجاد نمایشگاه ها و فروشگاه های دایمی صنایع دستی در انزلی وجود دارد.

مردم انزلی امیدوارند دولت تدبیر و امید با به فعل سازی ظرفیت های بالقوه این شهرستان ضمن رفع معضل بیکاری از این فرصت مهم برای رونق اقتصادی منطقه و افزایش صادرات و ارزآوری استفاده کند.