حذف سطل های زباله از تهران و زباله هایی که در معابر رها شد/

همای خبر_ نقل از ایسکانیوز توسعه بی‌رویه و غیراصولی تهران، افزایش مهاجرت از روستاها، الگوی مصرف نادرست، افزایش مصرف‌گرایی و بسیاری از عوامل دیگر باعث شده تا میزان تولید پسماندها به ویژه در خلال چند دهه گذشته از روند روبه‌رشد سریع‌تری برخوردار باشد. براساس داده‌های سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران، طی سال ۱۴۰۲ هر تهرانی به طور میانگین ۲۳۲ کیلوگرم زباله تولید کرده است.

کمبود مخزن زباله

تولید زباله در تهران باعث شده تا این شهر با مشکل جمع‌آوری مواجه باشد و اسفند سال گذشته محسن قضاتلو مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران از کمبود مخزن زباله در برخی مناطق و همکاری نکردن شهروندان در قرار دادن زباله در ساعات شامگاهی خبر داد.

شهرداری سال گذشته ۲ طرح در منطقه یک و ۲۲ به صورت آزمایشی اجرا کرد و مخازن آبی رنگ را در کنار مخازن فلزی به کار گرفت تا بحث تفکیک از مبدا با حضور یک کارگر خدمات شهری انجام شود اما حالا تصمیم دارد که در برخی مناطق طرح حذف مخازن زباله را کلید بزند.

جزئیات طرح حذف مخازن زباله

محسن قضاتلو در باره این طرح گفت: در دوره کنونی مدیریت شهری، تاکنون حدود پنج هزار مخزن زباله از سطح شهر جمع‌آوری شده است و کاهش مخازن را در معابر واجد شرایط همچنان در دستور کار داریم.

وی با اشاره به اقدامات انجام‌شده در منطقه ۲۲ افزود: در این منطقه بیش از ۱۰۰ مخزن حذف شده است. مخازن جمع‌آوری‌شده را در برج‌ها مستقر کردیم.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند از برنامه‌ریزی برای کاهش یا حذف مخازن در معابر با کاربری تجاری نیز خبر داد و توضیح داد: در محور خیابان انقلاب، مخازن به‌طور کامل حذف شده‌اند. در برخی دیگر از معابر که فروشگاه‌ها و واحدهای تجاری مستقر هستند، با یک جدول زمان‌بندی مشخص نسبت به جمع‌آوری مخازن زباله اقدام خواهیم کرد که این امر در دستور کار قرار دارد. تا جایی که بتوانیم مخازن را در سطح معابر کاهش خواهیم داد.

وی در رابطه با مخازن معابری که مجتمع‌های مسکونی دارند، تصریح کرد: اگر در معابر مجتمع مسکونی باشد، مخازن زباله خشک و تر به آن‌ها می‌دهیم اما در معابری که واحدهای تجاری مستقر هستند، مخازن بر اساس یک جدول زمان‌بندی مشخص جمع‌آوری می‌شود.

وی افزود: تمرکز اصلی ما در حال حاضر بر روی معابر تجاری است که زیرساخت لازم برای اجرای این طرح را دارند. در مجتمع‌هایی با تعداد خانوار محدود فعلاً امکان حذف مخازن فراهم نیست و باید برنامه‌ریزی درستی انجام شود.

طرح حذف مخازن از منطقه ۲۲ آغاز شده و در حال گسترش به سایر نقاط شهر است. در مناطقی که امکان جمع‌آوری منظم زباله وجود دارد، به‌ویژه در برج‌ها و مجتمع‌های آپارتمانی، تحویل مستقیم زباله در زمان‌بندی مشخص (مثلاً ساعت ۱۲ شب) جایگزین مخازن خواهد شد.

وی افزود: در برخی معابر نیاز به جمع‌آوری یک‌بار، دوبار یا سه‌بار در روز وجود دارد و این انعطاف‌پذیری با همکاری شهرداران مناطق در حال پیاده‌سازی است.

جای خالی مخازن به محل انباشت زباله تبدیل شد

اگرچه این طرح در ابتدای راه است اما به نظر می‌رسد که با کاستی‌هایی مواجه است. مخازن زباله در خیابان انقلاب حذف شده‌اند اما مردم منطقه همچنان زباله‌ها را به جای خالی مخزن قبلی می‌ریزند و جوی آب و فضای سبز کنار خیابان آلوده شده است.

لزوم حرکت به سمت فناوری‌های نوین

عماد مطالبی دکتری برنامه‌ریزی شهری و کارشناس محیط زیست معتقد است که شهرداری برای حل مشکل جمع‌آوری زباله باید به سمت فناوری‌های جدید برود. وی در این خصوص به ایسکانیوز گفت: زباله در هرصورت جمع‌آوری می‌شود اما آنچه بیشتر اهمیت دارد، مدیریت زباله است. وقتی با یک کلان شهر مواجهیم، نیاز به استفاده از فناوری‌های نوین داریم. جمع‌آوری زباله با روش سنتی قدیم، در شرایط فعلی تهران امکان‌پذیر نیست.

وی با اشاره به مشکلات مخازن فعلی گفت: سطل‌های زباله سنتی قدیم از نظر ظاهری چهره شهر را نازیبا می‌کنند. تجمع زباله در آن‌ها، ماندگاری و گرمای هوا حتی باوجود درپوش هم به محلی برای تجمع حشرات تبدیل می‌شود. از طرفی انباشت زباله باعث آتش‌سوزی می‌شود و علاوه بر این، هزینه نگهداری و تعمیرات آن‌ها بسیار زیاد است.

مطالبی بیان کرد: گندآب و شیرابه آن‌ها هم یکی از مشکلات آن‌ها است. اینکه برای مدیریت زباله به سمت روش‌های نوین برویم، اتفاق خوبی است اما باید ابتدا به صورت پایلوت در مناطقی اجرا و مطالعات کافی درباره آن انجام شود. برای مدیریت زباله باید مشارکت مردم را افزایش بدهیم.

سطل‌های زباله هوشمند شهری

مطالبی با اشاره به اینکه روش‌های جایگزین نوینی امروزه وجود دارد که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد، گفت: شهرداری باید متناسب با نیازهای جدید شهروندان از این فناوری‌ها استفاده کند. یکی از این موارد، سطل‌های زباله هوشمند است. مزیت این سطل‌ها وجود سنسورهایی است که به میزان انباشت زباله حساس هستند و به مرکز جمع‌آوری اطلاع می‌دهند و با این روش زمان حرکت خودروهای جمع‌آوری قابل مدیریت است. جانمایی این سطل‌ها هم به صورتی است که امکان سرقت آن‌ها وجود ندارد. این سطل‌ها با کمک انرژی خورشیدی زباله‌ها را فشرده می‌کنند که جمع‌آوری آن راحت‌تر است.

سطل‌های زباله مکنده

کارشناس برنامه‌ریزی شهری بیان کرد: مورد بعدی سطل‌های زباله مکنده است که در نقاطی از شهر تعبیه می‌شود و به شبکه‌های زیرزمینی متصل هستند و با سرعت ۷۰ کیلومتر بر ساعت زباله‌ها را از منازل به سطل منتقل می‌کنند. این فناوری در سوئد مورد استفاده قرار گرفته است. در این روش تعداد خودروهای جمع‌آوری بسیار کاهش پیدا می‌کند.

وی افزود: فراهم کردن زیرساخت لازم برای این فناوری هم چندان دشوار نیست. در کره جنوبی از لوله‌های پنوماتیکی استفاده شده که با کمک باد و بدون نیاز به برق زباله به زیرزمین هدایت شده و پس از تفکیک به مرکز اصلی منتقل می‌شود.

کیوسک‌های مکانیزه تفکیک زباله

مطالبی توضیح داد: مورد دیگر کیوسک‌های مکانیزه تفکیک زباله است که موارد تشویقی برای شهروندان فراهم می‌کند تا مشتاق به تفکیک زباله شوند. کیوسک‌های ای تی ام زباله هم از جمله فناوری‌های جدید است. این کیوسک‌ها مخصوص پسماندهای الکترونیکی هستند و مردم می‌توانند پسماندهای خطرناک الکترونیک را به این مراکز انتقال دهند.

ربات‌های هوشمند جمع‌آوری و تفکیک زباله

وی افزود: استفاده از ربات‌های هوشمند جمع‌آوری و تفکیک زباله هم از جمله فناوری‌های جدید هستند و می‌توانند به کاهش نیروی انسانی در این حوزه کمک کنند.

کارشناس برنامه‌ریزی شهری بیان کرد: در مجموع ما باید از روش‌ها مختلف و ترکیبی براساس نیاز هر منطقه استفاده کنیم. البته پیش از هر موضوعی باید توجه داشته باشیم که صاحب اصلی شهر مردم هستند و باید آن‌ها را با فناوری‌های جدید آشنا کنیم و آموزش دهیم. بدون مشارکت مردم برداشتن هیچ قدمی ممکن نیست.

به گزارش ایسکانیوز، به نظر می‌رسد که شهرداری تهران ابتدا باید در راستای اقناع افکار عمومی قدم بردارد و مردم را قانع کند که تفکیک زباله به نفع آن‌ها است. کماینکه طرح‌ نوماند هم در این راستا انجام شد اما مشکل اینجاست که همچنان خلاهای فرهنگی وجود دارد. شهرداری پیش از حذف مخازن زباله در خیابان انقلاب و معابر دیگر باید به مردم آموزش می‌داد که با زباله‌های خود چه کنند و این آموزش هم نباید صرفا مختص مراکز تجاری و فروشنده‌ها باشد چراکه روزانه افراد بسیاری از این خیابان عبور می‌کنند و ساکن آن هم نیستند.