همای گیلان: ضرورت توسعه صنایع جانبی و وابسته بخش کشاورزی شرط مهم برای تحرک بخشیدن به اهداف توسعهای در بخش کشاورزی کشور است. همچنین به علت شرایط تغییرپذیر بینالمللی و اهمیت حضور در بازارهای بینالمللی و منطقهای و معرفی کشور بعنوان قدرت جدید اقتصادی در منطقه، تبیین جایگاه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی اجتنابناپذیر است.
ضایعات محصولات کشاورزی کشور حدود ۲۵ درصد تخمین زده میشود که ارزش اقتصادی آن بالغ بر ۵ میلیارد دلار است. این میزان ضایعات میتواند غذای ۲۰ میلیون نفر را تأمینکند. به منظور پیشگیری از ایجاد ضایعات در روند تولید محصولات کشاورزی در مراحل برداشت، حمل و نقل، انبارداری و عرضه و … شایسته است با برنامهریزی مدون در راستای توسعه و حمایت از صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی از بروز زیانهای بیشتر جلوگیری نمود و حداکثر ارزش افزوده را ایجاد کرد. بسیاری از کشورهای صنعتی علیرغم اینکه تولید بسیاری از محصولات کشاورزی را در داخل کشور ندارند اما با واردات مواد خام و اولیه نسبت به فرآوری و بستهبندی اقدام میکنند و از این رهگذر موجب رونق تولید ملی کشور خود میشوند.
اهمیت توسعه صنایع تکمیلی و تبدیلی بخش کشاورزی بر کسی پوشیده نیست اما چالشهای پیش روی این صنعت کجاست؟! کارشناسان این حوزه کمبود نقدینگی، افزایش قیمت تمام شده محصولات فرآوری شده، عدم ثبات قیمتی در بازار، عدم دسترسی به مواد اولیه کشاورزی در زمان مناسب و … از چالش های پیش رو می باشد.
دلیل عمده و اصلی مهاجرت روستائیان به شهرها عدم وجود شغل مناسب و درآمدزا در مناطق روستایی است. کشاورز در روستا با انجام فعالیتهای کشاورزی و دامپروری سعی در کسب درآمد دارد اما در بسیاری از موارد و علیالخصوص کشاورزان خرده مالک و قشر آسیبپذیر صرفاً در فصل زراعی مشغول بکار بوده و مابقی ایام سال را بیکار و بدون درآمد میگذارند. بنابراین توسعه صنایع جانبی، تبدیلی و تکمیلی از راهکارهای توسعه اشتغال در روستا و جلوگیری از مهاجرت بیرویه به شهرها می باشد.
صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی حلقه اتصال سایر بخشهای تولیدی کشور محسوب می شود که با اتصال این حلقه به چرخه تولید موجب همافزایی بخش های صنعت و کشاورزی خواهد شد.
با وجود اینکه حدود نیمی از جمعیت استان گیلان روستایی می باشند، امید است با ایجاد صنایع تبدیلی معضل بیکاری را در فصلهای غیر فعال کشاورزان حل نمود و موجبات رونق اقتصادی این خانواده های زحمتکش را فراهم نمود.
غلامرضا پورشعبان
(کارشناس ارشد کشاورزی و مشاور اشتغال)