بغض ظریف ترکید؛ تبعات افشای محرمانه‌ها

همای گیلان: وزیر امور خارجه کشورمان که به واسطه مذاکرات هسته‌ای و دستیابی به برجام بیش از دیگر وزیران کابینه روحانی از سوی مخالفان دولت زیر فشار قرار گرفته است، در گفت‌وگو با پایگاه خبری، تحلیلی «انتخاب» از اینکه برخی با تخریب او و همکارانش در دستگاه دیپلماسی سبب شدند دست پایین را در مذاکرات داشته باشد، گلایه کرد. او معتقد است مذاکره نیز نوعی از مقاومت است و برخی در داخل با درک‌نکردن این مسئله، سیاست خارجی را به موضوعی داغ در داخل تبدیل کرده‌اند. محمدجواد ظریف با ابراز تأسف نسبت به این موضوع گفت بابت تخریب خود و همکارانش نگران نیست، زیرا به پیروی از آیت‌الله هاشمی آموخته‌اند که «ما باید هزینه نظام شویم نه نظام هزینه ما. ما باید هزینه رهبری شویم نه رهبری هزینه ما».

ناراحتی آقای وزیر از این است که این تخریب‌ها روی مذاکرات اثر می‌گذاشته است. به نظر او اگرچه طرح انتقادات داخلی به خارجی‌ها نشان می‌داد که در داخل کشور اختلاف نظر و دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد، اما بعضی وقت‌ها نیز پیام‌های اشتباه به خارجی‌ها داده است. دلیلش این است که «دوستان ما در تخریب از یک محدوده فراتر می‌رفتند و وانمود می‌کردند که تیم مذاکره‌کننده اصلا تعلقی به مقاومت و خواسته‌های ملت ندارد». او با اشاره‌ای غیرمستقیم به اقدام کریمی‌قدوسی نماینده مشهد در مجلس که چندی‌قبل بخشی از صحبت‌های او در یک جلسه محرمانه را منتشر کرده بود، گفت: «اقدامی که در مرحله آخر برای افشاکردن بحث‌های سری و محرمانه ما در جلسه خصوصی اعضای کمیسیون شد، دست همکاران من را در مذاکرات بعدی خیلی پایین آورد. بالاخره یک‌سری حرف‌ها از قول من منتشر کرده بودند که درست خلاف حرفی بود که قرار بود همکاران من در مذاکرات مطرح کنند و این فضاسازی‌ها از این جهت برای ما سنگین بود».

حرف‌هایم محرمانه بود
ظریف در پاسخ به اینکه بالاخره از عبارت «اشتباه کردم» استفاده کرده یا خیر، گفت: «آن‌جور که ایشان فرموده بودند من نگفتم؛ من نه در مذاکرات برجام و نه در موارد دیگر، بلکه درباره یک اظهارنظر عمومی گفتم… مثل اینکه دوستان ما از شنیدن کلمه اشتباه خیلی مشعوف شده بودند. من هنوز اعتقاد دارم حرف‌هایی که در کمیسیون زدم حرف‌های محرمانه است… از مردم محرمانه نیست، از طرف مقابل محرمانه است و نباید استراتژی شما را بداند و شما ممکن است در جلسه حرفی را بزنید که موضع مذاکرات باشد. بحثی که در جمع خصوصی با همکاران و هم‌وطنان خودتان مطرح می‌کنید با آنچه در مذاکره می‌گویید تفاوت دارد. طرف مذاکره نباید بداند که حداقل و حداکثر شما چیست، در بحث خصوصی کجاها را می‌گیرید و خط قرمزها کجاست زیرا دیگر نیازی به شما و مذاکره با شما ندارد و می‌رود همان بحث‌های خصوصی را می‌خواند و می‌گوید که شما تا اینجا راضی هستید. مثل این است که شما و شریکتان می‌گویید که من این جنس را حاضرم به هزار تومان بفروشم، روی آن قیمت دو هزار تومان گذاشته‌اید. اگر شریک شما به مشتری اعلام کند که شما حاضرید با هزار تومان آن جنس را بفروشید، شما ضرر خواهید کرد، به خاطر اینکه مشتری حتما یک تخفیف از شما خواهد گرفت، وگرنه با شما مذاکره نمی‌کرد».

چگونه با اعتقادات مردم بازی می‌کنند
خبرنگار انتخاب به ماجرای انتشار عکس ظریف در حال گریه‌کردن (در مراسم امام حسین علیه‌السلام) و ربط‌دادن آن به نگرفتن جایزه صلح نوبل از سوی برخی رسانه‌ها اشاره کرد و ظریف از بازی با اعتقادات مردم ابراز تأسف کرد. او گفت: «یک قصه معروف داریم که دزدی سر یک کیسه رفت و دید بسم‌الله روی آن نوشته و در ادامه نوشته که خداوندا من مالم را به تو سپردم، دزد چیز را در همان جا گذاشته و گفت: من دزد اموال هستم و دزد عقیده نیستم. من نمی‌دانم بعضی از دوستان ما چطور حاضر می‌شوند با اعتقادات مردم بازی کنند و بعد ادعای انقلابی‌بودن و طرفداری از ارزش‌ها را داشته باشند». سعید جلیلی که در دوره‌ای ریاست تیم مذاکره‌کننده را برعهده داشته است، از منتقدان سرسخت برجام که آن را «واویلا» می‌داند، به حساب می‌آید. او در انتخابات سال ۹۲ کاندیدای ریاست‌جمهوری شده بود و برخی می‌گویند در انتخابات آتی نیز وارد میدان خواهد شد بنابراین انتقادات برجامی او را اظهارنظرهای انتخاباتی تعبیر می‌کنند. خبرنگار انتخاب در مصاحبه با ظریف از او می‌پرسد که این جنس انتقادات را از سر دلسوزی می‌داند یا تصور می‌کند که جنبه انتخاباتی دارد؟ ظریف نیز با ابراز امیدواری نسبت به اینکه «از سر دلسوزی» باشد، می‌گوید: «حتما با ایشان موافق نیستم و سیاست‌هایی هم که ایشان دنبال کردند نه‌تنها من موافق نیستم بلکه بخش عظیمی از جامعه ما موافق نیست وگرنه به او رأی می‌دادند».

شأن رهبری ورود به جزئیات مذاکرات نبود
یکی دیگر از محورهای این گفت‌وگو میزان اطلاع مقام معظم رهبری از جریان مذاکرات بود. ظریف در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه ایشان در جریان کلیات مذاکرات بودند یا ریز آن، گفت: «موضوعات مهمی که در مذاکرات جریان داشت، به محضر مقام معظم رهبری گزارش می‌شد. جزئیات را نیز گزارش می‌دادیم؛ اما شأن رهبری ورود به آن جزئیات نبوده و ایشان خطوط کلی را مشخص می‌کردند و ما خدمت ایشان می‌رفتیم. به صورت مکتوب و شفاهی گزارش تقدیم می‌کردیم، ایشان با توجه به اصول و چارچوب‌های مذاکرات درباره موضوعات مذاکرات صحبت می‌کردند». اعتقاد ترامپ نسبت به اینکه برجام بدترین توافق تاریخ است، محور سؤال دیگری از این گفت‌وگو است و ظریف در پاسخ با اشاره به دستاوردهای ایران در جریان مذاکرات گفت: «آقای ترامپ می‌گوید که چرا ایرانی‌ها اینها را به دست آوردند؟ متوجه نیست که وقتی آدم‌ وارد مذاکره می‌شود، نمی‌تواند همه آن چیزی را که می‌خواست به دست آورد». ارتباط ظریف با سردار سلیمانی و نظرش درباره او، محور دیگری از این گفت‌وگو بود که ظریف با اشاره به سوابق همکاری‌اش با او در مذاکرات عراق و افغانستان، گفت: «بنده و همه دوستان از‌جمله سردار سلیمانی ممکن است تفاوت دیدگاه داشته باشیم؛ اما توانسته‌ایم یک رابطه کاری مناسب را دنبال کنیم و در بحث سوریه و آتش‌بس حلب ارتباط خیلی خوبی داشته باشیم و توانستیم مقداری به مردم محروم و مظلوم فوئه و کفریا که در محاصره بودند، کمک کنیم». بخش دیگری از این گفت‌وگو حول محور بی‌اعتمادی‌های ایران به آمریکا، انگلیس و روسیه گذشته است. ظریف در پاسخ به سؤالی درباره نتایج نزدیکی ترامپ و پوتین برای ایران، گفت: «ما باید این واقعیت را بدانیم که کشورها منافع دارند و این منافع کشورها را در موضوعات ویژه‌ای ممکن است به همدیگر نزدیک کند… نباید ناراحت شویم از اینکه کشورهای دیگر منافع ملی خودشان را دنبال می‌کنند و متعجب نشویم، بلکه باید با واقع‌نگری نگاه کنیم و منافع خودمان را دنبال کنیم؛ البته ما معتقدیم اشتراک منافع درخورتوجهی با روسیه در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی داریم».

برای جلسه با رهبری درخواست نمی‌دهم
خبرنگار انتخاب که گفت‌وگو را از چگونگی باخبرشدن از رحلت آیت‌الله هاشمی و ارتباط ظریف و با ایشان آغاز کرده بود، از ارتباط ظریف و مقام‌معظم رهبری و اینکه هر چند وقت با ایشان جلسه خصوصی دارند نیز پرسید. ظریف گفت: «من معمولا یک عادت دارم که درخواست جلسه نمی‌کنم، مگر اینکه بفرمایند کاری با من دارند که به خدمت ایشان برسم؛ اما یک سعادتی من دارم، ملاقات‌های خارجی آقا که قبل از آن من فرصتی می‌کنم و چند دقیقه‌ای خصوصی خدمت ایشان بوده‌ام، زیاد است؛ بنابراین این فرصت همیشه برای ما غنیمت بود و جلساتی که در خدمت ایشان بودیم، کم‌وبیش هست، هر وقت هم که نیاز باشد، ایشان بخواهند یا بنده درخواست کنم، به محضر ایشان شرفیاب می‌شویم». پرسش پایانی این گفت‌وگو قبول تصدی دوباره وزارت خارجه در صورت پیروزی روحانی در انتخابات آتی است و ظریف ترجیح می‌دهد راجع به شرایط فرضی صحبت نکند. او همچنین با قطعیت گمانه نامزدشدن خود در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۶ را رد کرد./شرق

با کانال تلگرام همای گیلان همراه باشید