پایگاه خبری و تحلیلی همای خبر پایگاه خبری و تحلیلی همای خبر|پایگاه خبری و تحلیلی همای گیلان|پایگاه خبری و تحلیلی استان گیلان|اخبار گیلان| اخبار روز گیلان | خبرهای گیلان| با اخبار گیلان همراه شوید|
مُحمد مُصدّق را بیشتر بشناسیم(۲)
اختصاصی همای گیلان: در انتخابات مجلس شانزدهم[۱۳۲۸]،<<سپهبد حاجی علی رزم آرا >> رئیس ستاد ارتش تلاش کرد تا نیروهای نزدیک به خود را به مجلس بفرستد. مصدق و یارانش در دربار تحصّن کردند و از شاه جوان خواستند تا جلوی دخالت ارتش را در سیاست بگیرد. شاه با کمک “فضل الله زاهدی”، صندوق آرای ساختگی را باطل کرد. دوباره، انتخابات ِتهران برگزار شد. اقلیّت ِجبهه ی ملّی به رهبری دکتر مُصدّق ،۸ کُرسی از ۱۲ کُرسی تهران را بدست آوردند و به مجلس راه یافتند.
در سال ۱۳۲۹،<رزم آرا >برآن بود که با انگلستان برای سهم ۵۰ درصدی از نفت ایران به توافق برسد [خواب ِ آشفته ی نفت، محمدعلی مُوّحد ]
رزم آرا در ۱۶ اسفند در مسجد ِشاه کشته شد. برخی اینکار را به خلیل طهماسب[فدائیان اسلام] نسبت دادند و برخی اینکار را به یک گروهبان ارتش شاهنشاهی ایران نسبت دادند که توسط <<اسدالله عَلَم>> هدایت می شد .
[خاطرات شریف امامی،۱۳۸۰ ]
شاه،مخالف رزم‌آرا بود و می ترسید که او کودتا کند و قدرت را در دست بگیرد.
[اسرار ِ قتل ِرزم آرا،محمد تُرکَمان].
روز ۱۷ اسفند ۱۳۲۹،کمیسیون نفت، پیشنهاد ملّی شدن نفت را تصویب و اعلام کرد .۲۷ اسفند ۱۳۲۹مجلس شورای ملّی و ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ مجلس سنا نیز؛<<ملی کردن صنعت نفت>> را تصویب کرد. [خواب آشفته ی نفت، محمدعلی موحد]
پس از ملی شدن نفت،حسین علاء و سپس سیّد ضیاءالدّین طباطبایی به نخست وزیری رسیدند و سرانجام دکتر مُحمّد مُصدّق.
برنامه های دولت ِ مصدق
۱) اجرای قانون ملّی شدن صنعت ِنفت در سراسر ِ کشور .
۲ ) اصلاح قانون انتخابات مجلس شورای ملی و شهرداری ها.
دکتر مصدق، بلادرنگ؛هیئتی به ریاست
<<مهندس مهدی بازرگان>> و با حضور <<حسین مکّی>>به آبادان فرستاد. بیرون راندن انگلیسی ها، سبب ِاعتراض دولت انگلیس شد . دولت ِانگلیس از ایران به شورای امنیت سازمان ملل شکایت کرد.
مُحمّد مُصدّق به نیویورک رفت و از حقوق کشور ایران دفاع کرد. البتّه این شکایت در صلاحیت دادگاه لاهه بود. یکسال بعد،نخست وزیر به دادگاه ِلاهه رفت تا به شکایت شرکت انگلیسی پاسخ دهد و سرانجام دکتر مُحمّد مُصدّق با ادلّه کافی، پیروز شد و هنگام بازگشت به ایران به << مِصر >> رفت و مورد استقبال نخست وزیر ِ ضد استعماری مصر [نحاس پاشا] قرار گرفت .
[خواب ِآشفته نفت، مُحمّدعلی موحّد ]
انتخابات دوره ی هفدهم مجلس؛ با درگیری همراه و به تشنّج کشیده شد و دخالت ارتش در انتخابات سبب شد که نخست وزیر؛ دستور توقّف انتخابات برخی از حوزه ها را صادرکند .
[تالّمات و خاطرات ].
۵۵ کُرسی مجلس؛خالی مانده بود .
مُصدّق پس از بازگشت از لاهه به تهران ، با ۵۲رای موافق و ۴ رای مخالف و ۱۰ رای ممتنع، مامور تشکیل کابینه شد.
مجلس ِسنا،با سفارش ِ شاه به او رای داد .
[سال های نهضت ملّی، حسین مکّی]
دکتر مصدق؛ در اختیار گرفتن وزارت جنگ را از شاه درخواست کرد .
محمد رضا گفت : پس بفرمایید که من چَمَدان ِ خود را ببندم و از این مملکت بروم ؟!
مذاکرات شاه و نخست وزیر به بُن بست رسید و دکتر مصدق هم در ۲۵ تیر ۱۳۳۱ استعفا کرد .
احمد قوام نخست وزیر شد و مجلس با او مخالفت می کرد.قوام تقاضای انحلال مجلس را داد اما شاه نپذیرفت . قوام بیانیه ای صادر کرد: 《جدایی دین از سیاست ……….ارتجاع سیاه مذهبی ……….کشتیبان را سیاستی دگر آمد 》
پیامد این بیانیه،جبهه ی ملّی،حزب توده و فدائیان اسلام، خواستار کناره گیری <<احمد قوام >>شدند .
<<ابوالقاسم کاشانی>>هم خواستار کناره گیری <<قوام>> شد و تهدید کرد که در غیر اینصورت؛حکم جهاد خواهد داد.
[ خواب ِآشفته نفت،محمّد علی موحد]
تظاهرات<سی تیر> برپا شد حدودا،۴۰نفر کُشته شدند.
[حسن ارسنجانی،یادداشت های سیاسی۱۳۶۶]
،۲۵ نفر از این شهدا؛در آرامگاه”ِابن بابویه” شهرری،به خاک سپرده شده اند .
<< قوام>> پس از این جنایت؛ استعفا کرد .
[بعد از انقلاب اسلامی؛خیابان قوام السّلطنه به سی تیر؛نامگذاری شد ]
دگر بار،دکتر مصدق با ۶۱ رای موافق از ۶۴ رای مجلس شورای ملّی؛نخست وزیر شد و وزارت ِ دفاع را نیز در اختیار گرفت .
سیاست نوین دولت مصدق
الف )سیاست خارجی
بر پایه ی منشور ِ ملل متحد و تقویت آن و دوستی با همه دولت ها و احترام متقابل .
ب ) سیاست داخلی
اصلاح قانون ِانتخابات،اصلاح امور مالی، کم‌کردن مخارج،برقراری مالیات های مستقیم،اصلاح‌قانون کار و نظام ِبانکی،اصلاح سازمان های اداری و قضایی،بهره برداری از معادن،ایجاد شورای محلی در روستا ها و اصلاح قانون مطبوعات .
