نهاد کتابخانه های گیلان برای رسیدن به توسعه فرهنگی استان تا امروز چه کرده است!؟ / آیا تعامل شهرداری ها با نهاد کتابخانه های گیلان تنها پرداخت نیم درصد است!؟

نقش شهرداری ها در حوزه فرهنگ و کتاب در عصر حاضر باتوجه به گسترش روزافزون تکنولوژی و فنآوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی،یکی از شاخص های توسعه فرهنگی جوامع،در اهمیت دادن به کتاب و افزایش سرانه کتابخوانی است. هر جامعه ای که در قلمرو و ساحت فرهنگ توسعه پیدا می کند،بدون شک،کتاب در سبد فرهنگی آن جایگاه خاصی دارد.

همای گیلان: برای رسیدن به توسعه فرهنگی باید به موضوع کتاب و کتابخوانی و ترویج و ارتقای فرهنگ مطالعه درمیان شهروندان به خصوص کودکان توجه و اهتمام ویژه ای داشت. در همین حوزه ، کتاب در سبد کالای خانوارها امری فراموش شده و نامانوس است.

تا جایی که اگر در جشن تولد کودکی به او کتاب هدیه داده شود بسیار اکراه آور و از وجهه پائینی برخوردار است.چرا که فرهنگ و ارزش کتاب در اکثر خانواده ها نادیده انگاشته شده است. باید بپذیریم که کتاب و کتاب خوانی تاثیر زیادی در ارتقای فرهنگ عمومی جامعه دارد،افزایش مطالعه در خانواده ها از بروز ناهنجاری ها وآسیب های فردی و اجتماعی در جامعه جلوگیری می کند. در همین نظرگاه ، شهرداری ها و مدیریت شهری ، نقش و جایگاه انکارناپذیری در این کارویژه فرهنگی دارند.

یکی از کمبودها و نقصان هایی که در باب نشر و توسعه محیط های فرهنگی در سطح شهر بخصوص محلات ، شاهدیم و عدم آن به روشنی قابل لمس است، نبود بازارهای فرهنگی در سطح شهرها می باشد. در جوامع توسعه یافته از مسیر فرهنگی ، یکی از نهادهایی که امروزه از نگاه حوزه تک بعدی و ارائه تسهیلات عمرانی و خدماتی خارج شده و توسعه و ترویج فعالیت فرهنگی و هنری را پیش فرض وظایف خود قرارداده ، شهرداری ها هستند.

نفوذ فرهنگی یکی از نقش های اصلی شهرداریها در شهر است. بنابراین توسعه همه جانبه شهر در گرو رسیدن به تعریف درست از نقش شهروند به عنوان یک عامل تاثیرگذار در مدیریت شهری است. شهرداری ها می توانند با بستر سازی جهت توسعه فرهنگی موثر باشند. هیچ عاملی بیش از گسترش فعالیت های فرهنگی نمی تواند شهروند خوب بسازد و همین موضوع اهمیت تمرکز بیشتر شهرداری ها را روی مسائل فرهنگی نشان می دهد.

اگر شهرداری ها از نقش خدماتی خود فراتر بروند و در مسیر فرهنگی کارویژه های آن را پردازش کنند، آن وقت رشد فرهنگی ، حس متقابل ، مشارکت و همکاری را برای مدیریت شهری و شهروندان به وجود می آورد و در این تعامل و مشارکت فرهنگی، طرفین ذی نفع خواهند بود.

متاسفانه در اکثر شهرداری ها در عمل، حوزه فرهنگ و هنر مغفول ترین بخش ها در مدیریت شهری است و به لحاظ اهمیت در زمینه بسیار پائین تری نسبت به ساخت و ساز و خیابان و آسفالت معابر قرار گرفته است . از این محور زمانی می توان مدعی شد که نگاه کلان فرهنگی در شهر وجود دارد که الزامات آن پذیرفته شده باشد و استفاده از اندیشه و دیدگاه های کارشناسان سرلوحه امور قرار داشته باشد.

از این رو یکی از فعالیت های مهم شهرداری ها در حوزه فرهنگی، با توجه به این که کتاب بخشی از زندگی است ، می تواند این باشد که شهرداری ها تمهیداتی را در نظر بگیرند که کتاب در سبد خانوار قرار گیرد، که شامل اهدای کتاب بین کارکنان و یا به شهروندان باشد تا فرهنگ کتابخوانی در شهروندان ، بخصوص کودکان نهادینه شود. حرکت شهرداری ها به سمت ترویج فرهنگ و هنر در شهر و اکتفا نکردن به یک نهاد خدماتی و عمرانی محور، گامی می تواند باشد در جهت ارزش گذاردن به شهروندان و ایجاد فرصت های مناسب در چشم انداز زندگی فرهنگی شهری،که وظیفه خطیر شهرداری ها می تواند باشد.

اگر شهروندی تا ۵۰ سالگی هیچ وابستگی و علاقه ای به کتاب خواندن نشان نداده است ، دیگر امیدی به کتابخوانی در او وجود ندارد. از این رو شهرداری ها و هر نهادی که داعیه دار رشد فرهنگ و ارتقاء سطح کتابخوانی است ، باید از سنین پایه شروع کند و در این میان بدیهی است که با نهادینه شدن فرهنگ در یک جامعه ، شهرداری ها برای خدمت رسانی به مردم در زمینه رفاهی و اموری از این دست نیز با مشکلات به مراتب کمتری روبه رو خواهند بود. به طور قطع مدیریت شهری برای تعامل با شهروندی که تحت تاثیر فضای فرهنگی و هنری رشد کرده و به نوعی فرهیخته است ، مشکلات به مراتب کمتری پیش رو دارد.

تقویت و گسترده کردن کتابخانه شهر، برپاکردن ایستگاه های عرصه مطبوعات برای عموم مردم در سطح شهر و حمایت از نویسندگان بومی از جمله اقدامات شهرداری ها می تواند باشد در جهت آشتی دادن مردم با کتاب، یا حتی بر روی دیوارها یا تابلو های تبلیغاتی شهر قسمتی از کتاب های معروف را نوشته تا شهروندان ترغیب به خواندن اصل آن کتاب بشوند. حتی شهرداری ها می توانند بسته هایی را که مرتبط با کتاب و کتابخوانی است را به صورت رایگان به خانواده ها عرصه کنند. این جاست که مردم احساس می کنند که از سوی شهرداری دیده شده اند و از سویی وقتی بسته های کتاب وارد جمع خانواده بشود، انگیزه ی افراد خانواده را برای کتابخوانی بالا می برد .

یا حتی شهرداری می تواند اقدام به برپایی نمایشگاه کتاب در شهر و یا طرح اتوبوس کتاب را در محلات عملیاتی کند. همچنین برای اشاعه کتابخوانی باید فرهنگ سرا و یا خانه های فرهنگ در محلات توسط شهرداری بوجود بیاید و یا غرفه هایی به نام کافی کتاب در شهر جهت عرصه و امانت کتاب به مردم در جای جای هر محلی احداث شود و از هنرمندان و چهره های محبوب هنری در این راه کمک گرفته شود تا ایجاد انگیزه بشود.

بسیار مطلوب است که شهرداری ها برای نهادینه شدن فرهنگ کتابخوانی روزی را در تقویم فعالیت خود با عنوان ” شهروند ، کتاب و شهرداری ” در نظر بگیرند و با امانت دادن کتاب و یا هدیه کتاب به شهروندان آنان را به سمت کتابخوانی هدایت کنند.

در منظر شهرداری ها ، ساختن” شهروند فرهنگ مآب” باید در راس امور کارویژه های آنان باشد. که بواسطه همین شهروند ، تمامی فعالیت های شهرداری آسان خواهد بود و دیگر وظایف، در سایه سار فرهنگ ، خود به خود و با مشارکت مدیریت شهری فرهنگ دوست و شهروند فرهنگ محور ، میسر خواهد شد و یک شهروند در وهله اول جایگاه و ارزش خود را بیش از پیش می یابد و به خوبی می فهمد که اصلی ترین نیاز و خواسته او و خانواده اش ، فرهنگ و فرهنگ محور زندگی کردن است.

گفتنی است که بخش مهمی از امور وابسته به تعامل و همکاری نهاد کتابخانه های گیلان است..

زمان رضایی / تابناک

با کانال همای خبر همراه باشید