پیدایش “کسری بودجه ” و نابودی آن، از نگاه <<سعدی>>/علی رحیم پور دکتری اقتصاد

اختصاصی همای گیلان: <<کسری بودجه>> در خانوار یا کشور از دیرباز مورد توجه اندیشمندان ایرانی بوده است.
با قاطعیت می توان گفت که <<شیخ اَجَل سعدی>>به عنوان نخستین اندیشمند ایرانی به <<کسری بودجه>> پرداخت و راه حل هم ارائه داد که در روزگار ما نیز نسخه ی سعدی ، شفا بخش و درمان ساز است.سعدی که در دوره ی فئودالی و در حاکمیت <<مُغول>> ها بر اقتصاد و سیاست ایران می زیست ،با بینش حکیمانه و اقتصاد گرایانه ی خود و چند قرن پیش از<<جان مینارد کینز>> [اقتصاددان بزرگ انگلیسی]،راه حل ارائه داده است که هم اکنون نیز می تواند اقتصاد ایران را شفا بخشد .
تعریف کسری بودجه (Budget Deficit): هرگاه در یک دوره ی مالی(در یک سال)درآمد های دولت یا یک خانوار از هزینه های دولت یا یک خانوار کمتر باشد،”کسری بودجه”حادث می شود .
اگر درآمد ها و هزینه ها یکسان باشند .
“بودجه متعادل”است .
اگر درآمد ها بیشتر از هزینه ها باشد ، “مازاد بودجه”؛پدیدار خواهد شد .
بی هیچ گمانی از سال ۱۳۵۳خورشیدی که قیمت نفت،ناگهان چندین برابر شد، اقتصاد ایران از آن تاریخ تا سال ۱۳۹۷ ، همواره و پیوسته ؛دُچار”کسری بودجه” شده است.
از اینرو،فروش اوراق مشارکت،فیش حج،پیش فروش سکّه،موبایل،چاپ پول و فروش دلار توسط بانک مرکزی در بازار ازاد؛راه حل های دم دستی بودند که دولت های ایران،انتخاب کرده اند !
پس شگفت آور نبوده و نیست که در این ۴۳ سال،همواره،”رُشد اقتصاد ایران” <تک رقمی> و “رشد تورّم ایران” <دو رقمی>بوده است .

به قول سعدی :

●بر آن مَرد ِبدبخت باید گِریست●
●که دخلش بُوَد نوزده و خرج بیست ●

دخل = درآمد
خرج = هزینه
°°°°
زیباترین و عمیق ترین شعر “کسری بودجه” را “سعدی” سُرود.

▪️رابطه کسری بودجه دولت ها با کسری بودجه خانوار ها: دولت ها برای تامین هزینه های بی حد و حصر خود در دیوانسالاری اداری ، جنگ،تامین ادوات نظامی،اشرافیگری ، تامین حقوق مدیران و کارکنان،ساختن ساختمان های غیر ضروری،مراسم سالانه ی مُناسبتی ملّی و مذهبی،مُسافرت های پیاپی خارجی و داخلی،کلید زدن پروژه های متعدّد و نیمه تمام ملّی،موازی کاری های اقتصادی و اجتماعی و نظامی و فرهنگی و….. هزینه های بسیاری را بر شانه ی اقتصاد نحیف ایران تحمیل کرده اند .
پیامد این پروژه های نیمه تمام و بعضاً تجمّلی؛پیامدی جز<<تورّم>>را بر اقتصاد ایران و به عبارت دقیق تر بر خانوار های ایرانی نداشته است.
تعریف تورم :افزایش بیرویه و پیوسته در سطح عمومی قیمت هاست
(دکتر فریدون تفضّلی؛اقتصاد کلان، نشر نی)
در حقیقت ،”رشد عمومی سطح قیمت ها”(تورّم) نوعی گرفتن مالیات به صورت غیر مستقیم دولت از آحاد مردم ایران است .
فرض۱: یک بسته از ” کالا های خوراکی” را که در سال ۱۳۹۲ مردم ایران؛یکصد هزار تومان می خریدند، اینک در سال ۱۳۹۷؛ ۱۵۰ هزار تومان خریداری می کنند .به زبان اقتصادی؛ <قدرت خرید مردم ایران> ۵۰ درصد کاهش یافته است در این ۵ سال .
فرض۲: ۶۰درصد مردم ایران ؛در این ۵ سال،رشد درآمد شان؛۳۰ درصد افزایش یافته باشد. پس درآمد واقعی شان در این ۵ سال[۲۰ درصد کاهش]یافته است .
فرض۳: ۲۰ درصد دیگر مردم، قدرت خرید شان در این ۵سال[۵۰ درصد]بالا رفته باشد،در جایگاه ۵ سال پیش خود تثبیت شده و رفاه شان،ثابت مانده است .
فرض۴: ۲۰ درصد باقی مانده جمعیت ایران هم که صاحبان درآمد های بالاتر از رشد تورّم هستند مانند ِ صاحبان کارخانه ها ،بازاریان، آخوند های عالیمقام، مُدیران و…. بوده اند از رشد تورم پدید آمده؛بسیار سودمند شده اند .
از اینروست که می گویند که : 《رشد تورم سالانه،فقیر را فقیر تر و غنی را غنی تر می سازد》.
به قول سعدی : ●خواجه از بانگ ِ دُهُل بیدار گشت●
●چه داند شب ِ پاسبان چون گذشت؟!●

چگونه می توان “کسری بودجه” را نابود کرد ؟!
<<سعدی>> راه حلی ارائه کرده که پس از چند قرن همچنان تازه و موثّر و شفا بخش است :

●چو دخلت نیست ؛ خرج آهسته تر کن●
●که می خوانند ملّاحان،سرودی●
●اگر باران‌ به کوهستان نبارد●
●به سالی<<دجله>> گردد خشکرودی●
•••
دخل=درآمد
مَلّآحان=دریانوردان
دجله=رود پُرآب که کشورهای عراق و سوریه و ترکیه و ایران از آن بهره مندند .
■راه حل از بین بردن کسری بودجه توسط دولت ها :

رونق اقتصادی و افزایش مالیات بر سود شرکتها،از بین بردن خرج های تجمُّلی مناسبتی ملّی و مذهبی و داخلی و خارجی، کم کردن حقوق مدیران و مقامات و آخوند های عالیمقام،کم کردن رشد تورّم، توزیع عادلانه درآمد،جلوگیری از واردات کالاهای لوکس و گرانقیمت و غیر ضروری، جلوگیری از صادرات مواد خوراکی موردنیاز مردم به خارج، توسعه راه های روستایی و توسعه بزرگراه ها در کشور برای جلوگیری از تراکم‌ بیرویه جمعیت در کلانشهر ها، نفروختن تراکم مازاد در کلانشهر ها .

¤ سرشک ¤
۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۷

 

 

انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.

یا کانال همای خبر همراه باشید