اختصاصی همای گیلان، امروزه ما شاهد رشد بیش از پیش خصوصی سازی در عرصه خدمات بهداشتی درمانی هستیم که البته در قانون پیش بینی شده است.قدیمی ترین بیمارستان خصوصی در کشور بیمارستان گوهر شاد است که در سال ۱۳۱۲ خورشیدی توسط دکتر حسابی و بنام مادر ایشان افتتاح شد. در گیلان نیز قدیمی ترین بیمارستان خصوصی زایشگاه آریا بوده که در چند سال اخیر با نام بیمارستان فوق تخصصی آریا شناخته می شود و مرحوم دکتر ابریشم چیان که از خیرین با سابقه و خوشنام رشت ( ویار وفادار آرسن میناسیان )بوده یکی از موسسانآن به شمار می آید.هر چند در گیلان ودر طول یک دهه اخیر شاهد رشد بیمارستان های خصوصی بوده و بیمارستانهای قائم و پارس وهمچنین میلاد( در لاهیجان) به جمع دو بیمارستان قدیمی آریا و گلسار پیوسته اند.
بخش خصوصی قدیمی ترین بخش ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی در کشور است و امروزه بیش از ۱۸/۸ ٪ از کل موسسات درمانی کشور در اختیار بخش خصوصی است. پرهیز از بوروکراسی مراکز دولتی و سطح بالاتر کیفیت خدمات ارائه شده در مراکز خصوصی موجب شده مردم در نبود مشکلات مالی این موسسات را بر مراکز دولتی ترجیح دهند.و این در گیلان بخصوص محل توجه بوده و می تواند ناشی از افت کیفیت خدمات ارائه شده در بخش های دولتی باشد.بخش هایی که دائما از انواع رانت های دولتی برخوردار بوده ولی عملا از کسب رضایت مشتریان درمانده هستند.
نوع ارتباط مالی بخش های خصوصی با مراجعه کنندگان و گیرندگان خدمت بصورت مستقیم و یا از طریق بیمه های پایه و تکمیلی است.وناگفته نماند که ورشکستگی بیمه ها و معوقات مالی گسترده مالی آنها به مراکز خصوصی( که فی المثل برای بیمارستان آریا به سال ۹۵ بازمیگردد) خود موجب ایجاد مشکلات مالی فراوان برای این بیمارستانها شده است .
در حقیقت وبا این مقدمه می توان مشکلات بیمارستان های خصوصی را در ۸ محور دسته بندی کرد : خدمات اورژانسی، ارزشیابی و اعتبار بخشی بیمارستانها، جذب و استخدام نیرو ،رسیدگی به شکایات بیماران ،توسعه فیزیکی بیمارستانها ،خرید تکنولوژی و تجهیزات پزشکی ،تعرفه های بیمارستانی و پرداخت های بیمه.
هر چند که مطالعه دقیق و متمرکزی در مورد کیفیت خدمات ارائه شده در این واحدها صورت نگرفته و بنظر می آید تزریق بودجه های عظیم دولتی به مراکز بیمارستانی دولتی توان رقابت سالم را از این مراکز گرفته، ولی لزوم بررسی نحوه ارائه خدمات در این مراکز باید مورد توجه قرار گیرد .زیرا ممکن است برای افزایش سودرسانی این مراکز به ایجاد و ارائه خدمات غیرضروری روی آورند.که بخصوص با رشد پدیده هتل- بیمارستانها در کشور و گیلان این خود محل دقت می تواند باشد.
از چالش های عمده مراکز خصوصی که بگذریم مشکلات پرستاران که عمدتا بیشترین حجم نیروهای تخصصی این مراکز را تشکیل می دهند خود محل بررسی است.بخصوص آنکه بیش از پنجاه درصد مدیران عامل و داخلی این مراکز پزشک بوده و حتی این مورد شامل مدیران فنی این بیمارستانها می باشد.این نکته از آنجهت حایز اهمیت است که مسولیت ارائه خدمات و پاسخگویی هم بطور مساوی بین این مدیران تقسیم نشده و مترون های بیمارستانی که عمدتا دارای مدرک کارشناس یا کارشناس ارشد پرستاری بوده و سوابق طولانی خدمت را هم دارا هستند بدون داشتن ضمانت های شغلی لازم جز پاسخگویان قرار می گیرند.
عدم جایگاه مناسب مدیریتی پرستاران در مراکز خصوصی تنها مشکل پرستاران در این مراکز نیست. حقوق پایه یک پرستار در این مراکز گاهی تا نصف کارانه ماهیانه پرستاران در مراکز دولتی است.و عمدتا حکمپرستاران با عنوان کارگر هم پایین تر از سقف در نظر گرفته شده در قانون کار وسازمان تامین اجتماعی است.این نسبت وقتی بحث کارانه و سایر مزایا مانند سختی کار بخش های ویژه مطرح شود در تهران و مراکز استانی بزرگ نسبت به شهرستانها تفاوت بسیار می کند.کمبود دستمزد و مزایا از یکطرف و عدم امنیت شغلی پرستاران در این مراکز خود مسئله مهم دیگریست.
ولی در این میان بیمارستان آریا در شهر رشت می تواند یک نمونه شایسته ودر رعایت حقوق بیماران و مراجعه کنندگان و البته پرستاران ،موردی قابل احترام تلقی گردد.
در بازدیدهای مکرر بعمل آمده از این بیمارستان و البته پایش نظر سنجی میزان رضایتمندی گیرندگان خدمت همواره کیفیت بالای مراقبت پرستاری در این مرکز مورد اعتنا بوده است.استفاده از پرستارانی کارآزموده و حرفه ای و دارای حسن خلق و رفتار از دلایل موفقیت این بیمارستان در کسب این رضایتمندی است.پوشش مناسب و بهنجار ، رفتار مودبانه و مسئولیت پذیری تنها قسمتی از خصوصیات پرستاران این مرکز بیمارستانی است.این بیمارستان علی رغم آنکه در مقاطعی با مشکلات و چالش های مالی مواجه شده( که قسمت عمده این مشکلات ناشی از عدم پرداخت بیمه هاست) ولی همواره در کیفیت خدمات مراقبتی وسواس بخرج داده و رضایتمندی پرستاران را مد نظر قرار دهد تا آن ها نیز با خیال راحتتر به ارائه خدمات بپردازند.
سطح درآمدی و مزایای رفاهی پرستاران در این مرکز عمدتا بالاتر از سایر واحدهای استانی خصوصی است که این خود شایسته تقدیر و احترام است.
در بازدید بعمل آمده تیم اعتبار بخشی بیمارستانی و معاونت محترم پرستاری وزارت بهداشت از بیمارستان آریا در روز سه شنبه مورخه ۲۶ تیرماه ۱۳۹۷ مواردی به چشم آمد که می تواند این بیمارستان را در بالاترین سطح نسبت به سایر مراکز بنشاند.احساس مسئولیت مدیران و سهامداران این مرکز نسبت به امنیت شغلی و رضایتمندی پرستاران ، و ارتباط صمیمانه آنها با پرستاران بخوبی قابل مشاهده بود.آنها گله های پرستاران را در مورد بعضی کمبودها بخوبی می شنوند و البته با تمام مشکلاتی با آن مواجه هستند بتازگی این قول بزرگ را به پرستاران داده اند که قانون بهره وری و کاهش ساعت کاری را همدر واحد مربوطه خود اجرا نمایند.
ولی برای این بیمارستان و سایر مراکز خصوصی یکچالش عمده همواره نگاه رقابتی مراکز دانشگاهی دولتی مسئول به آنهاست.اینکه این مراکز با بودجه فربه دولتی بخواهند با این مراکز که دارای سهامداران خصوصی است رقابت کنند و همواره در پی کنترل و نه همکاری با آنها برآیند خود مسئله اساسی دیگریست.پیشنهادی که در بازدید بخیر معاونت پرستاری از بیمارستان آریا مطرح شد آنست که مجموعه دولت و وزارت بهداشت با تغییر نگاه نسبت به این موسسات همکاری بیشتری را با آنها مبذول کرده و انواع بسته های حمایتی و کمک های تخصصی را به آنها نماید.اینخود می تواند شامل کارگروه های مشترک در زمینه مشکلات مطرح در این موسسات و بخصوص ۸ محور عنوان شده باشد.
#علی_دادخواه
کارشناس پرستاری
کارشناس ارشد فلسفه و فعال و تحلیل گر رسانه ای