پایگاه خبری و تحلیلی همای خبر پایگاه خبری و تحلیلی همای خبر|پایگاه خبری و تحلیلی همای گیلان|پایگاه خبری و تحلیلی استان گیلان|اخبار گیلان| اخبار روز گیلان | خبرهای گیلان| با اخبار گیلان همراه شوید|
اختصاصی همای گیلان:بازگشایی دبستان شاهد پسران لاهیجان وتودیع کاظم علی پور مدیرسابق ومعارفه جمالی در سمت مدیریت این آموزشگاه/تصویر
چاپ مطلب
About سردبیر ارشد
Check Also
تصاویری از خدمات رسانی شبانه روزی شهرداری رشت در برف سنگین
تصاویری از خدمات رسانی شبانه روزی شهرداری رشت در برف سنگین هم اکنون و در …
است، ۵۶ متر طول و ۸ متر عرض داشته و از ۲۰ ستون سنگی، هرکدام به ارتفاع ۵ متر تشکیل شده‌است. این تالار پیش‌تر شامل ۴ ستون و ۴ اتاق بوده که بعدها اتاق‌ها از محدودهٔ آن حذف گردیده‌است. در سمت شرق و غرب تالار ۲ اتاق -یکی متعلق به سازمان میراث فرهنگی و دیگری مربوط به دفتر آرامگاه- وجود دارد. شیوهٔ معماری این تالار مربوط به دوره‌های هخامنشیان و زندیان است.
تاریخچه ساخت و مرمت آرامگاه حافظ
در سال ۸۵۶ ه. ق. ( ۱۴۵۲) حدود ۶۵ سال پس از وفات حافظ شمس الدین محمد یغمایی، وزیر میرزا ابوالقاسم گورکانی؛ حاکم فارس، برای اولین بار عمارتی گنبدی شکل بر فراز مقبره حافظ بنا کرد و در جلو این عمارت، حوض بزرگی ساخت که از آب رکن آباد پر می‌شد.
دوره صفویان و افشاریان
این بنا در زمان حکومت شاه عباس صفوی (اوایل قرن یازدهم هجری قمری) مورد مرمت و باز سازی قرار گرفت و همچنین به دستور نادرشاه افشار آرامگاه باردیگر مرمت شد.
دوره زندیه
کریم‌خان زند (۱۱۸۷ ه. ق.) بر مقبره حافظ، بارگاهی به سبک بناهای خود ساخت و بر تربتش سنگی مرمرین نهاد که امروز نیز باقی است و دو غزل از حافظ به شیوه نستعلیق توسط حاجی آقاسی بیک افشار آذربایجانی نگاشته شده‌است که مطلع آن دو غزل چنین است:
مژده وصل تو کو، کز سر جان برخیزم طایر قدسم و از دام جهان برخیزم
و
ایدل غلام شاه جهان باش و شاه باش پیوسته در حمایت لطف اله باش
هم چنین تالاری با چهار ستون سنگی یکپارچه بلند ساخت که از طرف شمال و جنوب گشاده بود و در دو سوی آن، دو اتاق بنا کرد به گونه‌ای که مقبره حافظ در پشت این بنا قرار می‌گرفت و در جلو آن باغ بزرگی را احداث نمود.
دوره قاجار و پهلوی
پس از کریم خان زند در سال ۱۲۷۳ ه. ق. طهماسب میرزا (مؤیدالدوله) حکمران فارس، آرامگاه حافظ را بار دیگر تعمیر و مرمت کرد و در سال ۱۲۹۵ ه. ق. ۱۸۷۸ م. معتمدالدوله فرهاد میرزا فرمانروای فارس در گرداگرد مقبره حافظ، معجری چوبی ساخت. پس از آن در سال ۱۳۱۷ ه. ق (اردشیر) زردشتی یزدی، بار دیگر بارگاه حافظ را مرمت کرد و بر فراز آرامگاهش، معجری بنا کرد اما حاج سید علی‌اکبر فال اسیری به دلیل زردشتی بودن اردشیر، بنای مرمت شده را ویران ساخت.
این بنا تا سال ۱۳۱۹ ه. ق. ۱۹۰۱ م. همچنان ویران باقی‌ماند و در این سال شاهزاده ملک منصور ملقب به شعاع السلطنه حاکم فارس، به یاری علی اکبر مزین الدوله نقاش باشی، معجری آهنین بر فراز آرامگاه حافظ ساخت و کتیبه‌ای بر آن قرار داد.
در سال ۱۳۱۰ ه. ش. دبیر اعظم بهرامی استاندار فارس بر دیوار جنوبی حافظیه سر در بزرگی از سنگ نصب نمود و در جهت آبادی نارنجستان آن تلاش کرد.
ساخت بنای جدید
در سال ۱۳۱۴ هـ. ش سرهنگ علی ریاضی (رئیس فرهنگ فارس) با همیاری علی اصغر حکمت و نظارت علی سامی، با طراحی آندره گدار فرانسوی و با الهام گیری از عناصر معماری عهد کریم خان زند، به بازسازی بنای حافظیه اقدام نمودند.
در سال ۱۳۱۵ به کوشش علی اصغر حکمت، بنای کنونی با بهره گیری از عناصر معماری زندیه و یادمان‌های حافظیه، توسط آندره گدار فرانسوی طراحی و با همکاری علی سامی به اجرا در آمد.
دوره جمهوری اسلامی
در سال ۱۳۸۶ اولین مرمت جدی و بازسازی، تمیزکردن سطح مسی روی گنبد، مرمت بخش‌های خراب ساختمانهای اطراف و همچنین متصل کردن مقبره‌ها و باغ‌های اطراف به مجموعه انجام شد.
نمادشناسی
آرامگاه حافظ در مقابل یکی از شلوغ‌ترین و پررفت‌وآمدترین خیابان‌های شیراز قرار گرفته و نمای آرامگاه از خیابان مذکور غیرقابل مشاهده‌است. این خیابان نماد اسارت در جهان صنعتی و مدرن است؛ چنان‌چه نمی‌توان از طریق آن، آرامگاه حافظ را که نماد افکار و اندیشه‌های عرفانی اوست، نظاره‌گر بود.
رامگاه حافظ در مقابل یکی از شلوغ‌ترین و پررفت‌وآمدترین خیابان‌های شیراز قرار گرفته و نمای آرامگاه از خیابان مذکور غیرقابل مشاهده‌است. این خیابان نماد اسارت در جهان صنعتی و مدرن است؛ چنان‌چه نمی‌توان از طریق آن، آرامگاه حافظ را که نماد افکار و اندیشه‌های عرفانی اوست، نظاره‌گر بود.
بخش جنوبی آرامگاه نماد دنیای مادی و ظواهر فریبندهٔ آن است. با نزدیک‌ترشدن به آرامگاه، انسان از بند هواهای نفسانی آزاد شده و بالارفتن از ایوان به منزلهٔ معراج عرفانی و سیر و سلوک در دنیای ملکوت است. به تدریج آرامگاه که نماد خورشید است، نمایان می‌شود و پایین‌آمدن از ایوان، نماد تعظیم در برابر این خورشید درخشان است. ایوان از ۲ ردیف پله‌کان تشکیل شده که هر ردیف شامل ۹ پله‌است. در ادبیات فارسی، ۹ عدد آسمان‌ها بوده و مقدس شمرده می‌شود.
بخش شمالی آرامگاه نماد دنیای ملکوت است؛ چراکه در این قسمت به آرامگاه می‌رسیم که نماد دست‌یابی به حقایق و رمزورازهای دنیا است. این بخش شامل ۸ درب ورودی و خروجی است؛ همچنین آرامگاه نیز از ۸ ستون سنگی تشکیل یافته‌است. عدد ۸ نماد سدهٔ هشتم (سده‌ای که حافظ در آن می‌زیسته) و هشت درب بهشت است.
نمای بیرونی گنبد آرامگاه، نماد آسمان بوده و به شکل کلاه درویشان ترک است. گنبد از دورن با رنگ‌های مختلف عرفانی آراسته شده‌است؛ آبی فیروزه‌ای (نماد بهشت)، سرخ ارغوانی (نماد شراب ازلی)، سیاه و سفید (نماد شب و روز) و قهوه‌ای سوخته (نماد خاک) است.
حافظیه در دیدگاه مردم
این مکان از دیرباز، قبله اهل دل و زیارتگاه عاشقان دور و نزدیک بوده و در جوارش عرفاً و شعرای نامداری به خاک سپرده شده‌اند. معتقدان این پیر صاحب کرامت، رفتن به آرامگاه او را با آداب و رسومی آیینی همراه می‌کنند، از جمله با وضو به آنجا می‌روند، در کنار آرامگاه حافظ کفش خود را از پای بیرون می‌آورند که این خود در فرهنگ مذهبی ایران نشانه احترام و قدسی بودن مکان است.
دیوان حافظ از معدود کتابهایی است که در کنار کتب دینی در خانهٔ هر ایرانی وجود دارد و کوچک و بزرگ آن را می‌خوانند و به اندازهٔ درک خود از آن بهره و لذت می‌برند.
نظر حافظ در مورد مزار خودش
حافظ شیرازی در شعری پیش‌بینی کرده‌است که مرقدش پس از او زیارتگاه خواهد شد.
گلعذاری ز گلستان جهان ما را بس زین چمن سایه آن سرو روان ما را بس
بر سر تربت ما چون گذری، همت خواه که زیارتگه رندان جهان خواهد بود