تعلیم و تربیت از نگاه طالقانی / رضا بژکول

اختصاصی همای گیلان: آیت الله طالقانی انسان منحصر به فردی بود که در تاریخ معاصر ایران نمونه و الگویی برای همه بخصوص جوانان بود ،این شخصیت مبارز دارای ویژگی های چون مهربانی،صداقت،صلابت ، تعامل، را داشته که سبب گردید همه گروه ها و طیف های مختلف جامعه دور او جمع شوند و به او عشق بورزند ،جاذبه شخصیتی و اندیشه آزاد اوباعث شد تا تفسیر نوینی از دینداری ارایه کند ،

اندیشه و شخصیت فرهنگی طالقانی یادآور نوعی عقلانیت،اعتدال و تعادل را بین همه دوستداران خود ایجاد کرد ،و قرآن را به معنای واقعی وارد اجتماع ومحیط های آموزشی کرد ، طالقانی بر این باور بود که می توان با استفاده از نیروی تفکر و تعقل ،محیطی مساعد در جامعه ایجاد کرد واز عملکرد احساسی پرهیز نمود.
طالقانی در این حال تلاش داشت می کرد تا هزینه ناشی از جدایی بین نیروهای دینی و ملی جامعه را به نوعی کاهش دهد، به نظر او حجاب های وجود دارد که مانع هدایت قرآنی در جامعه می شود ، “حجابی که عمق ضمیر را فرا می گیرد ،گوش و چشم باطن را می بندد حجابی که به واسطه دانش کاذب به وجود آمده و صورتی از غرور به خود گرفته و مانعی جدی بر سر راه تدبر در قرآن ایجاد کرده است و حجاب تحمیل پیش فرض های خود بر آیات قرآنی(باید بگذاریم آیات خود سخن بگویند) ،طالقانی اعتقاد داشت اگر مسلمانان پیرو هدایت اقوم قرآن اند پس چرا پراکنده ،حیرت گرفته ،خودباخته شده اند و بجای قیام اقوم بیشتر آنان زمین گیر شده و یا به خواب رفته اند.(ص۴مقدمه تنبیه الامه)
طالقانی پروژه تعلیم و تربیت را به عنوان یک رسالت ارزنده و موثر در جامعه می دانست او تلاش می کرد با استفاده ازمنابع دینی مسیر انسان را برای رسیدن به کمال تسهیل کند،او شخصیتی داشت که هیچ انسانی را منفعل ،نادان فرض نمی کرد و باور داشت ” هرانسانی مراتبی از آگاهی را داراست و این در متدولوژی آموزشی بسیار عبرت آموز است ،مهربانی و شفقت و شکیبایی را اساس مشارکت های اجتماعی می شمارد”.
طالقانی درتفسیر سوره آل عمران می نویسد:” عفو و استغفار ،لغزشها و گناهان را محو می کند و مشورت ، آنان را از بند تقلید و ترس فکری بیرون می آورد و شجاعت نظر و فکر و ابتکار و شخصیت روحی می دهد تا هر یک در حد استعداد ذاتی ،دارای جاذبه و تحرک و تحریک گردند “.
او برای ایجاد جامعه ای سالم و پویا اهداف تربیتی خود را درسه اصل برمی شمارد :” اول، تربیت مبدء شعور و تقویت محبت معرفت و علم است تا انسان به کمال عقلی برسد و به درجه ایمان نائل گردد، دوم، تربیت عواطف پاک که از همه بالاتر است، سوم ،تربیت مبدء اراده و قدرت است ،قدرت در تصمیم ، قدرت در تبلیغ ،قدرت در مصائب” او می نویسد “که کار قران نوسازی انسان است و قرآن شعور و ضمیر آدمی را بر می انگیزد” این عالم ربانی طی پیامی به معلمین کشور توصیه می کند “که در سایه تعالیم عالیه قرآن و آموزش و پرورش صحیح و با بر خورداری از فرهنگ غنی اسلامی و ملی نوجوانان و نونهالان را برای پیشرفت و ترقی هر چه بیشتر که ضامن اعتلای وطن عزیز ما است آماده نمایند” .
پایان سخن اینکه آیت الله طالقانی از چهره های بارز نهضت بازگشت به قرآن و مبارزه با تحریفات دینی و اندیشه انقلابی اسلام عصرما بود ،روحش شاد و راهش پر رهروباد.
/رضا بژکول دانش آموخته علوم سیاسی