اختصاصی همای گیلان: اسلام به عنوانی دینی کامل به همه جنبه های زندگی انسان توجه نموده است و برای همه ابعاد وجودی انسان برنامه دارد . هم به دنیا و هم به آخرت انسان پرداخته است بسیاری از مسائل را که در جوامع وجود داشته مانند ، بت پرستی، رد کرد و بخشی از امور را که دربین ملت ها وجود داشت با اندکی اصلاح پذیرفت که به احکام امضایی مشهورند. مثل اعمال حج و بخشی را هم خود ابداع و تشریع نمودمانند مضاربه.تجارت بین همه ملت ها وجود داشت و از جمله اموری بود و هست که در زندگی فردی اجتماعی انسان تاثیری چشمگیر دارد . اسلام با پاره ای از اصلاحات از این امر رایج در بین مردم راهی ساخت که علاوه بر تامین منابع مالی ، موجب الفت بین مردم نیز گردد. مضاربه راهی است برای تجارتی حلال و مشارکتی ، بین سرمایه گذار و عامل.
مهم ترین مسئله ای که امروزه ذهن یک انسان متعبد را به خود مشغول می دارد این مسئله است که از چه راهی می توان درآمد حلال داشت؟ زیرا بنا بر آنچه در تعالیم آسمانی اسلام آمده است با درآمد حلال زندگی کردن از منظر دینی مذهبی ،اجتماعی ،روحی و روانی و… متفاوت با زندگی با لقمه حرام است . در واقعه عظیم و تکان دهنده عاشورا وقتی یکی از اصحاب امام حسین علیه السلام بعد از خطابه زیبای امام قبل از واقعه ، بی تفاوتی لشکر مقابل را می بیند از امام علیه السلام می پرسد: آقا خداوند در کلام شما معصومین برای هدایت انسان نفوذ قرار داده ، چرا کلام شما در لشکر مقابل اثر نگذاشت؟ حضرت فرمودند: شکم های آنان انباشته از حرام است و بدین سبب سخن حق بر آنان بی اثر است . این روایت اهمیت کسب حلال به خوبی تبیین می کند . ازسویی یکی از عوامل تاثیر گذار در سلامت افراد ،خانواده وبه تبع آن اجتماع ، درآمد است . فقر یکی از عوامل بزهکاری های جامعه است .
در اقتصاد و جامعه مدنی امروز تجارت یک جزء لاینفک جوامع است .اسلام به عنوان دین خاتم می تواند با ارائه راه های صحیح آن ،جوامع را به سوی زندگی خدا پسندانه رهنمون شود .و مضاربه یکی از این راه هاست.وحال مسئله اساسی این است که در حالیکه می توان به عنوان یک راه برای افزایش سرمایه از این راهکار بهره برد ، چرا معمولا به دید راهی که باید کنار گذاشته شود به آن می نگرند . البته دلایل متعددی برای این امر قابل احصاء است اما مهم ترین آن ها جهل به احکام مضاربه است .
مریم جهانی پور
کارشناس ارشد فقه ومبانی حقوق اسلامی