همای گیلان: ایرج دانایی فر پیشکسوت تیم ملی فوتبال کشورمان امروز چهارشنبه به علت عارضه کبدی در بیمارستان نمازی شیراز درگذشت.

* بیوگرافی

نام                   ایرج دانایی فرد

تولد                 ۲۶ اسفند ۱۳۲۹ ( تهران )

رشته                 فوتبال

پست                 هافبک – گوش چپ

باشگاه               شفق – تاج – نیروی هوایی – عقاب – پاس – تاج

سابقه ملی          تیم ملی ( ۵۹ – ۱۳۵۵ ) – تیم ارتش ( ۱۳۵۵ – ۱۳۵۲ )

ایرج دانایی فرد عزیز , فرزند شایسته ی استاد فقید علی دانایی فرد ( معلم , مربی و داور اسبق فوتبال )  ………… شش , هفت سال بیش ندارد که  همراه پدر , به ورزشگاه امجدیه رفت  و برای نخستین بار با یک تیم خردسالان , بنام “ستاره های آبی ” حضور در یک بازی فوتبال را تجربه کرد ….  او ,  آن روز را چنین توصیف میکند  :

……  تو اون روز , تیم ستاره های آبی یک بازیکن کم داشت . بخوبی یادم است  من یک شلوار کوتاه آبی پوشیده بودم که همرنگ شلوار سایر بازیکنان بود . سپس یک پیراهن سفید نیز بمن دادند و چنین بود که برای اولین بار وارد زمین فوتبال شدم .  امجدیه مملو از جمعیت بود من در گوش چپ , جلوی ان همه تماشاگر سه گل زدم و از سوی آنها بشدت تشویق شدم .   جالب آنکه , میان آنها که همگی ۱۰ یا ۱۲ ساله بودند , من از همه کوچکتر بودم !

سپس شاید هشت , نه ساله بود که, عضوی از تیم خردسالان باشگاه تاج  که تحت تعلیم  پدر خویش ( علی دانایی فرد ) بود شد و  با گذشت چند سال  با نظر مربی  دیهیم ( کردنوری ) برای یک مسابقه میان تیم جوانان باشگاه تاج  با یک تیم از اصفهان , انتخاب شد و هر چند که تنها ۲۰ دقیقه فرصت حضور یافت اما همین مدت اندک , آنقدر موفقیت آمیز بود که پس از آن  , عضو ثابت تیم جوانان  تاج شد  در حالی که آن هنگام  او بیش از ۱۳ یا ۱۴ سال نداشت و از نظر جثه نیز ,  از سایرین کوچکتر بود !

پدر اما برای سالها مربی تیم بزرگسالان تاج بود ………  ولی با جایگزینی محمود بیاتی با علی دانایی فرد در اواسط سال ۴۶ , او بهمراه پدر به تیم تازه تاسیس ” شفق ” رفت . سپس در شانزده سالگی  برای تیم منتخب کلونی آموزشگاههای تهران انتخاب شد . او آن هنگام  محصل کلاس سوم دبیرستان بود و فرصت بازی نیافت  اما در سال بعد , یکی از بازیکنان اصلی شد و …….

سال ۱۳۴۸ زنده یاد رایکوف , سرمربی تیم ملی جوانان شد تا تیم ایران را برای یازدهمین دوره مسابقات جوانان آسیا آماده سازد .  طبق قوانین کنفدراسیون  , متولدین ۱۳۲۷ به بعد , متوانستند در رقابتها حضور یابند . رایکوف از ایرج تست گرفت و او را بعنوان اولین انتخاب از میان جوانان برگزید . اما اعزام بازیکنان صغر سن , مانع از حضور او در تیم ملی جوانان شد ایرج عزیز ,  در نشریه دنیای ورزش چنین اشاره میکند :

……  اولین کسی بودم که قبول شدم قرار بود متولدین ۱۳۲۷ برای شرکت در تیم انتخاب شوند ولی چیزی که رعایت نشد , همین مسئله بود .  روز آغاز سفر باباخانلو – فتاحی و دیگران به سفر رفتند و مرا با نامیدی در تهران تنها گذاشتند این اولین بار بود که سخت یکه خوردم آخر چگونه ممکن بود من که یک دنیا امیدم را به فوتبال بسته بودم ……….. نزدیک بود که برای همیشه امید از وجودم پر بکشد  اما مهارش کردم .

قصه ای یک زندگی – دنیای ورزش ۱۳۵۲

سال بعد نیز بردیگر مسابقات جوانان آسیا در پیش بود و همچنان یکی از شایسته ترینها برای حضور در تیم جوانان ایران  …………طبق قوانین متولدین نیمه دوم ۱۳۲۷ و نیمه اول ۱۳۲۸ می بایست انتخاب میشدند رهبری تیم بار دیگر با رایکوف بود اما اینبار  او  پنج تن از متولدین ۱۳۲۶ و ۱۳۲۵ را برگزید  تا بار دیگر جایی برای ایرج  نباشد . اما آن تیم جوانان  , در یک چهارم نهایی  برابر تیم براستی جوان و یکدست  کره جنوبی  حذف شد تا شاید   آه  شایسته هایی چون ایرج دانایی فرد  ….  این حق و ناحق ها  , علاوه بر ضربه ای که بر پیکر فوتبال ملی وارد می آورد , فرصت کسب تجربه ی بین المللی را نیز , از جوانانی چون ایرج دانایی فرد  ……  میستاند

اوایل سال ۴۷ تا اواخر ۴۸  هدایت تیم فوتبال تاج مجدد به  زنده یاد علی دانایی فرد عزیز سپرده شد بود و جناب سرهنگ محمود بیاتی نیز هدایت تیم ملی را در چهارمین دوره  جام ملتهای آسیا ۱۹۶۸ بر عهده گرفت . استاد علی دانایی فرد , پدر معنوی  باشگاه تاج ,  بصورت متناوب برای بیش از دو دهه , سکان رهبری آبی های تهران را بر عهده داشت .

ایرج عزیز  در اخرین سال دبیرستان , همچنان در تیم جوانان تاج بازی میکرد , او سپس اولین موفقیت فوتبالی خود را , با کسب عنوان نائب قهرمانی جوانان تهران  جشن گرفت .   استعداد کم نظیر او چنان نمایان بود که به پیشنهاد مسئولان ,  در کنار تیم بزرگسال باشگاه تمرین میکرد .

اما باشگاه تاج ,  آنروزها گوش چپ های نام آوری داشت ………  داریوش مصطفوی – اکبر افتخاری , مهدی حاج محمد و همچنین غلامحسین مظلومی  ( که گاهی در گوش چپ نیز  بازی میکرد ) فرصت حضور , برای جوانی چون او را بسیار محدود ساخته بود .   البته ایرج عزیز آنروزها نیز چیزی از آنها کم نداشت اما استاد علی دانایی فرد , آن فردی نبود که فرزندش را حتی اگر قدری از سایرین بهتر باشد , بر دیگران ترجیح دهد.

* عقاب …………

با انتقال مستر رایکوف به باشگاه تاج , شرایط برای او مشکلتر از پیش نیز شد ………..  او که  تجربه ی نا خوشایند از رایکوف داشت ,  صلاح دید که آرام آرام از تاج فاصله بگیرد و چنین شد که سرنوشت او را در مسیری دیگر قرار داد .  حضور در کنکور دانشکده افسری و سپس قبولی در آزمون دانشکده و …..  اینگونه بود که به  استخدام نیروی هوای ارتش پذیرفته شد و رخت نظام پوشید  .

ایرج ابتدا با تیم باشگاه عقاب تمرین میکرد …  سپس به باشگاه نیروی هوایی که در دسته دوم فوتبال تهران بود , رفت و  سال ۱۳۵۰ موفق شد به همراه نیروی هوایی قهرمان دسته دوم باشگاههای تهران شود و به دسته اول صعود کنند .  اما  تیم نیروی هوایی منحل شد ولی شایستگی های ایرج چنان هویدا بود که نتوان از آن چشم پوشی کرد . پس با موافقت مسئولان  به تیم قدرتمند  باشگاه عقاب پیوست .

سال ۵۱ آغاز درخشش ایرج دانایی فرد در دسته ی اول فوتبال تهران بود .  عقاب در آن سال یکی از بهترین سالهای حضورش را در فوتبال ایران و تهران تجربه میکرد کسب عنوان نائب قهرمانی باشگاههای تهران که در رقابتی پایاپای با تاج بدست امد , تبدیل به اولین عنوان باشگاهی ایرج شد .  عقاب در آن سال تا روز اخر مدعی قهرمانی بود اما تنها یک باخت یک بر صفر در واپسین روز موجب شد ایرج و یارانش به نائب قهرمانی بسنده کنند . مربی تاج , رایکوف  در پایان همان روز بر دوش یارانش دور افتخار زد …….

—————————————————–

  * جام تخت جمشید

با آغاز مسابقات جام تخت جمشید , سرفصلی نوین برای  ایرج  گشوده شد …..   او  از معدود بازیکنانی است که  در هر شش دوره رقابتها حضور دارد که میتوان عملکرد  ایرج را در  ۳ بخش مجزا تقسیم بندی کرد  تقسیم کرد چرا که او با سه باشگاه متفاوت ( عقاب – پاس و تاج )  هر کدام بمدت دو فصل روزهای موفقی را تجربه کرد

 جام اول تخت جمشید

کسب عنوان چهارمی جام اول کمترین پاداش برای عقاب و بازیکنان شایسته اش بود از جمله ایرج دانایی فرد ……… او  با ثبت ۳ گل و ۴ پاس گل و همچنین تاثیر مستقیم روی ۴ گل دیگر در مجموع روی یازده گل از ۳۰ گل عقاب تاثیری مستقیم داشت که برای یک جوان ۲۲ ساله که در اولین سال حضور در بالاترین سطح فوتبال باشگاهی بود  عملکردی بس درخشان محسوب میشود . ضمن انکه  عقاب از مهاجمانی صاحبنام  همانند غلام وفاخواه فریبرز اسماعیلی – حسین باباخانلو – جهانگیر فتاحی – مهدی حاج محمد  ….سود میبرد و کسب جایگاه در میان آنهمه ۳ثستاره کاری بس دشوار بود لحظات  ماندگار ایرج در جام اول  :

* جمعه ۲۳ تیر ۱۳۵۲ عقاب و پرسپولیس – استادیوم ازادی : با گذشت تنها سه دقیقه , ایرج شگفتی  آفرید او که هنوز چندان نام و نشانی ندارد با یک دریبل ریز که از شگرهایش بود  ابراهیم آشتیانی بهترین مدافع راست همه ادوارفوتبال ایران را مقهور خود نمود و سپس با یک ارسال تماشایی از چپ روی تیر دوم ,  برای حسین بابا خانلو دیگر مهاجم عقاب , پایه گذار گل نخست شد .

* ۶ مهر ۱۳۵۲ روزی با شکوه برای ایرج بود ….. امجدیه ,هفته دهم و یک برد پر گل برابر نورد اهواز   اگر چه او , گلی بثمر نمیرساند اما پایه گذار هر چهار گل تیمش بود بجز آن دوبار دیگر نیز , فریبرز اسماعیلی و پرویز قلیچ خانی را در موقعیت گل  قرار داد ………

*  ۲ اذر ۱۳۵۲ ایرج  کم تجربه  با اشتباه خود فرصتی به راه اهن داد تا صاحب گل برتری باشد اما ۶ دقیقه  به پایان او خود دروازه راه آهن را گشود گلی که روی حرکات تماشایی او از سمت چپ بدست آمد . بجز موارد بالا او برابر تاج ( هفته دوم ) – ماشین سازی و ذوب اهن نیز نمایشی دلگرم کننده دارد ….

  جام دوم تخت جمشید

جام دوم اما برای ایرج و عقاب چندان با موفقیت همراه نبود ……..  اختلافات میان دو گروه از بازیکنان  باعث شد که تیم پر مهره و خوش ترکیب عقاب تا آستانه سقوط به دسته دوم نیز پیش رود ایرج دانایی فرد یکی از معدود بازیکنانی بود که بی طرف  بود اما در نهایت عقاب با کسب رتبه هشتم  یکی از ضعیف ترین سالهای حیات خویش را تجربه کرد چرا که عقاب اغلب  از رتبه چهارم پایینتر نمی آمد این اختلافات سر آغازی بود برای حذف نام عقاب از فوتبال ایران که با رای نا عادلانه فدراسیون , عملی شد .

اما  ایرج همچنان یکی از ستارگان عقاب بود وی با ثبت ۳ گل و ۳ پاس گل و حضور غیر مستقیم بر روی ۲ گل دیگر ( در مجموع ۸ گل از  ۱۸ گل زده عقاب ) نقش دارد .  گلهای زیبای او به بانک ملی در هفته نهم که روی هنر فردی و مهمتر از ان پیگیری و سماجت او بثمر رسید و همچنین هفته سیزدهم برابر هما از لحظات بیاد ماندنی حضور ایرج در جام دوم است .

ایرج هفته هفدهم  برابر تاج نیز بازی زیبایی ارائه میدهد بویژه روی گل دوم که ارسال کرنر او موجب خلع موقعیت برای وفاخواه شده تا او گل ارزشمند پیروزی را بزند .

* نخستین اتخاب ملی ( تیم امید )

سال ۵۳ ایرج دانایی اولین حضور ملی خود را تجربه نمود ……………  اوایل سال ۵۳ فدراسیون فوتبال  برای نخستین بار با نظر فرانک اوفارل , تصمیم به تشکیل تیم ملی امید برآمد تا پشتیبان  تیم ملی  باشد از سوی دیگر  ژائو هاولانژ ( ریاست سابق فیفا ) برای جذب آرا برای گزینش ریاست جدید این سازمان در اسفند ۱۳۵۲ به ایران آمد و بواسطه پشتیبانی فدراسیون ایراننسبت  به انتخاب او , قول اعزام یک تیم پایه منسجم را به فدراسیون ایران داد .

خرداد ماه ۵۳ تیم قدرتمندی تحت نام منتخب جوانان ایالت سائوپائولو که تیمی شایسته بود به ایران آمد تا  یک دیدار دوستانه برابر تیم امید ایران برگزار کند ایرج در این مسابقه که در اصفهان و ورزشگاه باغ همایون برگزار شد یکی از خوبهای تیم ایران بود و در گل اول  که توسط اعتمادی بثمر رسید,  دخالتی مستقیم دارد .

* سمت راست تیم جوانان ایالت سائوپائولو برزیل  و در سمت چپ ایرج دانایی فرد  و  یک کورس با مارینهو مدافع راست  تیم برزیلی … ایرج دانایی فرد  پر جنب و جوش ترین مهاجم تیم ایران بود .

*  ایرج دانایی فرد و پرسپولیس

داستان ایرج دانایی فرد و پرسپولیس یکی از جالب ترین موضوعات تجام تخت جمشید می باشد چرا که ارتباط دو طرفه برای ثبت این انتقال دو بار تا اخرین مراحل خود پیش رفت و دست آخر قوانین عجیب غریب  آنروزها مانع این انتقال شد .

از میانه های جام دوم تخت جمشید مسئولین پرسپولیس بفکر جذب ایرج دانایی فرد و جهانگیر فتاحی مهاجمان تیم عقاب بودند …. جذب فتاحی بسادگی صورت گرفت اما ایرج که قلبا یک تاجی بود وقتی با بی تفاوتی مسئولین تاج بویژه مربی  مواجه شد و از طرفی استقبال پرسپولیس بویژه همایون بهزادی سرمربی این تیم در جام سوم که همیشه معتقد بود ایرج در فوتبال ما یک نابغه است و از سوی دیگر همچنین تصمیم داشت جوانان شایسته را آرام آرام جایگزین نسل پا به سن گزارده سرخپوشان کند را می دید , به این انتقال راضی شد .

ابتدا باشگاه عقاب مخالفت شدید خود را با انتقال ایرج اعلام کرد و در مقابل , دانایی فرد را تهدید کرد که او ۶ ماه دیگر قرار دارد و نمیتواند راهی پرسپولیس شود اما ایرج که تصمیم بجدایی از عقاب گرفته نیز باشگاه را تهدید میکند حتی حاضر است چند ماه پشت خط بماند و پس از آن با خیال راحت به پرسپولیس بپیوندد سپس مبلغی نیز از سوی باشگاه بعنوان پیش پرداخت دریافت نمود تا همگان او را یکی از یاران اصلی پرسپولیس در جام سوم بدانند .

اما در پایان در حالیکه قرارداد دانایی فرد با باشگاه پرسپولیس به مدت دوسال در هیات فوتبال تهران ثبت شده از سوی مقامات قضایی نامه ای به فدراسیون می رسد به این مضمون که چون آقای ایرج دانایی فرد در یکی از نهاد های نظامی شاغل است پس نباید در تیمی به غیر از تیمهای نظامی عضویت داشته باشد و فقط رضایت نامه ای او برای حضور در باشگاههای پاس صادر میشود و حضور او در پرسپولیس غیر قانونی است !

پیگیریهای علی عبده و فیروز امینیان نیز به نتیجه نمیرسد تا در نهایت در آخرین لحظات ایرج دانایی در حالی که با پرسپولیس قرار داد داشت  با همکاری باشگاه پرسپولیس به پاس برود تا فوتبالش را بتواند در پاس ادامه دهد .

ایرج دانایی فرد بار دیگر در خاتمه جام چهارم با پرسپولیس بتوافق میرسد و در ازای ۸۰ هزار تومان پیش پرداخت , قرار داد نیز ثبت میشود این بار گویا همه چیز تمام شده  چرا که چند ماه قل , آن قانون عجیب ( عدم اشتغال نظامیان در تیمهای شخصی ) از سوی مقامات لغو شد .

اما  در آخرین ساعات پایان مهلت نقل و انتقالات , مسئولان پاس اعلام میکنند رضایت نامه او را در صورتی صادر میکنند که ایرج بخواهد به تاج بپیوندد روزنامه کیهان ورزشی در شماره ۱۱۸۰ در باب این شرط عجیب  مسئولان پاس مینویسد :

خدا فقط به داد این فوتبال برسد …..

بهر روی داستان دانایی فرد و پرسپولیس علیرغم رضایت دو طرف دوبار تا آخرین مرحله پیش میرود اما هرگز عملی نمیشود .

—————————-

 * پاس  ……………..

ایرج دانایی فرد , دو فصل پی در پی را در باشگاه پاس سپری کرد که  به رشد و شکوفایی بیش از پیش او انجامید . بویژه در سال دوم که به عقیده بسیاری  او یکی از سه بازیکن اصلی و تاثیر گذار  پاس در کسب عنوان قهرمانی جام تخت جمشید مبود .  سالهایی که او بارها از سوی مطبوعات بعنوان یکی کاندید برای حضور در تیم ملی به مربیان معرفی شد  اما متاسفانه , هرگز مورد توچه قرار نگرفت .

جام سوم تخت جمشید

ایرج دانایی فرد با شماره ۲۲ یکی از بهترینهای پاس بود او هرچند موفق نشد روند گلزنی خود را ادامه دهد اما  در خلق موقعیت برای سایرین  از بهترینهای جام بود . اگر چه در فصل مورد اشاره تعداد گلهای زده پاس , اندک بود اما در اغلب موارد  رد پای  ایرج  در آن مشهود بود .

بخشی از لحظات خاطره انگیز حضور ایرج دانایی فرد در جام سوم بشرح زیر است :

* هفته پنجم پایه گذار تک گل تیمش توسط بهروز صحابه شد تلاش او منجر به یک کرنر برای پاس شد و در ادامه ….

* هفته دوازدهم در شیراز بازهم با یک ارسال زیبا برای محمد صادقی موجب ثبت تک گل ارزرشمند پاس شد .

* هفته بیست و سوم که منجر به  یک پیروزی با ارزش برابر سپاهان  پس از ۹ هفته ناکامی شد او , محمد صادقی را در شرایط مناسب قرار داد تا  تک گل پاس را بثمر برساند .

همچنین برتری های تماشایی او در گوش چپ بر مدافع راست تیمهای سپاهان و تاج ( مسعود تابش و حسن نظری ) نیز بسیار تماشایی بود آنها که در پست خود , از بهترینهای جام  بودند بارها و بارها برابر حرکات تماشایی ایرج ناکام مانده و همچنین  برابر پرسپولیس نیز بویژه در ۳۰ دقیقه پایانی , بسیار درخشان ظاهر شد و   چندین بار با عبور  از ابراهیم اشتیانی ,  ارسال هایی تماشایی داشت . در پایان فصل   پاس با قرار گرفتن در رتبه سوم , بکار خود پایان بخشید و سرانجام در جایگاهی قابل قبول ایستاد  .

  جام چهارم تخت جمشید  

جام چهارم , نقطه اوج موفقیتهای باشگاهی ایرج دانایی فرد  بود او و سایرین آنقدر شایسته بودند که همگان قهرمانی را حق مسلم آنها بدانند . تغییر پست ایرج دانایی فرد در جام چهارم از سوی حسن آقا حبیبی ” از گوش چپ به میانه زمین و استفاده در خط هافبک “هر چند در ابتدا موجب سردرگمی او شد , اما هوش بالا و توانایی تطبیق پذیری او , موجب شد که در پست جدید  خیلی زود به یکی از بهترینهای جام  تبدیل گردد .  آنچنانکه در پایان جام , حسن آقای حبیبی با سربلندی از تغییر اعمال شده یاد کند  و ان را بسیار موفقیت آمیز بداند  . ر جام چهارم ایرج دانایی فرد , چهار بار برای پاس گلزنی کرد و بر این اساس , جمع گلهای تخت جمشیدی خود را به عدد ۱۰ رساند .  بخشی از لحظات خاطره انگیز ایرج در جام چهارم بقرار زیر است :

* هفته سیزدهم با یک شوت سر ضرب گل سوم تیمش را وارد دروازه آرارات کرد .

*هفته چهاردهم  با ارسال یک پاس عمقی  , حسین فرکی را در موقعیت گل قرار داد تا او  با صربه ای  دقیق , گل چهارم تیمش را وارد دروازه ذوب آهن نماید

* هفته هفدهم او در پیروزی چهار بر صفر تیمش بر بانک ملی  یک پاس گل داد و  روی یکی از گلها نیز نقشی بسزا داشت .

*هفته بیستم با گل دقیقه ۸۶ خود موجب گریز پاس از شکست برابر صنعت نفت شد

* هفته بیست وچهارم برابر تیم مدعی شهبازی بازی تماشایی ارائه میدهد

* هفته بیست و پنجم از روی نقطه کرنر موجب گلزنی مائیس میناسیان برابر ماشین سازی میشود .

* هفته بیست و ششم یک پنالتی برای پاس در دیدار برابر ابومسلم کسب میکند تا اندوخته های تیمش دو برابر شود

در نهایت ایرج دانایی فرد و پاسی ها قهرمان جام تخت جمشید شدند  اما او در مراسم اهدای جام حضور ندارد تا جای خالی اش بعنوان یکی از عولمل اصلی  قهرمانی ,  احساس گردد ( ایرج دانایی فرد سال بعد به جمع یاران تاج پیوست و مراسم نیز , اواسط فصل بعد برگزار شد )

——————————————————

*ایرج دانایی فرد و تاج …………

همکاری و حضور تخت جمشیدی ایرج دانایی  با باشگاه تاج  ,  در حدود یک سال و نیم تداوم یافت .   ایرج به تیمی پیوست که بسیار جوان بود .  او که  تنها ۲۷ سال دارد در تیم یکدست جوان مستر جگیج ,  یکی از با تجربه ها بود و این خود وظیفه او را دوچندان مینمود .  ایرج به تکامل خویش در تاج ادامه داد و بازیهای بسیار درخشان را بنمایش گذارد  دورانی که با حضور او در قامت ملی ,  عیاری دو چندان نیز یافت .

جام پنجم تخت جمشید

ایرج دانایی فرد از بهمن ماه سال ۵۶ , عملا عضوی از تیم فوتبال باشگاه تاج شد  و در اردوی تدارکاتی که از سوی سرمربی جدید و با دانش تاج ولادیمیر جکیچ یوگوسلاو در اواسط بهمن در نظر گرفته شده بود   حضور یافت  اما او در ابتدای کار  نسبت به هماهنگی با سایر مردان آبی که اکثرا نیز بسیار جوان و کم تجربه  بودند , دچار مشکل شد  ولی هر چه از آغاز فصل گذشت ایرج نیز در ترکیب تاج موثرتر و پخته تر نشان داد و در نهایت هفته هشتم برابر حریف سنتی در داربی بیستم با هنرمندی خود ,  تاج و هوادارنش را به اوج رساند .

حضور او در دربی تهران چنان موثر بود که  اکثر کارشناسان او را بعنوان ستاره بزرگ  هفته انتخاب نمایند برای مثال , هفته نامه کیهان ورزشی که تصمیم داشت کریم بوستانی ( دروازه بان نیرو ) را بعنوان بازیکن هفته انتخاب کند با مشاهده نمایش او برابر پرسپولیس رای خود را تغییر داد و ایرج را برگزید .  روزی که  هر چند گلی را بثمر نرساند اما ,  بسیار هوشمندانه , موثر و هدفمند بازی کرد  .

بخشی از لحظات خاطره انگیز حضور ایرج در جام پنجم تخت جمشید چنین است :

* هفته سوم برابر پاس  بسیار پر تلاش ظاهر شد و علیرغم پذیرش شکست , در دقیقه ۱۱  با هنرمندی یک پاس گل تماشایی به محرم عاشری سپرد اما حیف که عاشری این توپ را در میان دستان رضا قفلساز فرستاد

* هفته چهارم – ۱۲ فروردین روز بزرگی برای تاج و ایرج بود چ او ابتدا در دقیقه ۷۱ در یک حرکت یک و دو با نراقی با شوتی تماشایی از پشت محوطه جریمه  دروازه دارایی را گشود سپس دقیقه ۸۳ با حرکتی تماشایی که منجر به خطای مدافع دارایی منجر شد تاج را صاحب یک ضربه  پنالتی نمود  اما افسوس که این ضربه را نراقی به صباحی , دروازه بان دارایی سپرد .

* هفته پنجم – ۲۰ فروردین ۵۶ با ارسال کرنری از سمت راست موجب گلزنی هادی نراقی شد تا تاج به یک پیروزی ارزشمند برابر تراکتورسازی آن هم در تبریز دست یابد .

* هفته هشتم – ۱۸ اردیبهشت ۵۶ این روز در واقع نقطه اوج دوران بازیگری ایرج در تاج است چرا که  به تنهایی عامل بزرگ یکی از بهترین پیروزی های آبی پوشان در داربی تهران شد او ابتدا با یک ارسال مقدمات ثبت گل اول دیدار توسط محرم عاشری را فراهم میکند و از همه مهمتر در دقیقه ۸۲ درحالیکه تیم پرسپولیس سراپا حمله درصدد جبران تک گل عقب مانده نیمه اول است با فراری تماشایی وارد محوطه جریمه گشته تا حاج رحیمی پور را وادار به خطای پنالتی کند جایی که در آن کمر تیم سرخپوشان میشکند پنالتی را کاپیتان روشن به گل مینشاند تا دیگر پیروزی تاج قطعی شود .

نمایش تماشایی ایرج در داربی بیستم موج شادی هواداران تاج را فراهم میکند آنچنانکه که او حسابی از سوی علاقمندان متمول این تیم هدایایی را نیز دریافت میکند

* هفته دوازدهم برابر نیرو در امجدیه پس از یک حرکت تماشایی مابین او و کاپیتان روشن در نهایت با پاس او روشن گلزنی میکند

* هفته سیزدهم در انزلی در یک برخورد با خط دفاع ملوان دجار آسیب دیدگی میشود تا با برانکارد از میدان خارج گزدد پس از خروج او گویی تاج نیز از حرکت می افتد آنچنانکه علاوه بر واگذاری آن دیداربرابر شهباز نیز در هفته بعد شکست میخورد و برابر سپاهان در هفته پانزدهم نیز بیش از یک تساوی بدست نمی آورد سه هفته غیبت متوالی ایرج ضربه بدی بر پیکر تاج وارد میکند .

* هفته هفدهم باز هم ستاره تاج است هرچند آنها برابر راه آهن بدون گل مساوی میشوند اما ایرج در غیاب روشن ستاره تیمش است او ابتدا یک پنالتی برای تاج میگیرد که توسط کاپیتان جدید تاج حسن نظری هدر میرود سپس چند حرکت تماشایی در طول مسابقه و در نهایت نیز یکبار در نیمه دوم با شوتی تماشایی دیرک دروازه راه آهن را میلرزاند

* هفته هجدهم هر چند او نه گلی زد و نه پاس گل داد اما در کنار حسن نظری موجب برتری تاج در میانه میدان شد تا تاجی ها یک پیروزی شیرین ۴ بر ۲ را در امجدیه جشن بگیرند

* هفته بیست و نهم ایرج روز بزرگی را پشت سر میگذارد چرا که او دوبار برابر شهباز موفق به گلزنی میشود و ……( متاسفانه از شرح نحوه گزنیهای او در این دیدار منبعی در آرشیو وبسایت وجود ندارد از عزیزانیکه میتوانند مارا در تکمیل مطالب یاری کنند تقاضا داریم که مارا در هرچه دقیقتر نمودن مطالب یاری نمایند – با سپاس مدیریت وبسایت جام تخت جمشید )

در نهایت ایرج و تاج با کسب رتبه  چهارم جدول بکار خود پایان بخشیدند ….. او با ثبت ۳ گل دیگر , جمع گلهای تخت جمشیدی خود را به عدد ۱۳ رساند .

جام ششم تخت جمشید ( نیمه کاره )

جام ششم نیز یکی از بهترین سالهای حضور ایرج دانایی فرد در فوتبال ایران محسوب میشود هر چند در این سال بازیهای باشگاهی در ایران بویژه برای او تحت شعاع مسابقات جام جهانی آرژانتین قرار میگیرد اما  همچنان هنرمندانه در نقش یک پاسور گلساز برای تیمش موقعیت سازی میکند نقش او را در نیمی از گلهای پرویز مظلومی گلزن اول تاج در جام ششم براحتی میتوان دید بخشی از لحظات حضور ایرج دانایی فرد در جام ششم از قرار زیر است :

* هفته ششم برابر رستاخیز از معدود دفعاتی بود که ایرج دانایی فرد یک ضربه کاشته تماشایی زد او در دقیقه ۳۷ دیدار این ضربه را میزند که دروازه بان رستاخیز بسختی آنرا راهی کرنر میکند

* هفته هفتم تاج و پاس بدون گل مساوی پیش میرفتند که در دقیقه ۸۷ یک کرنر نصیب تاج میشود ایرج آن را استادانه برای حجت اکبری مهاجم جوان و تازه وارد تاج فرستاد اما او کمی تعلل کرد تا این موقعیت صد در صد براحتی از کف برود

* هفته هشتم برابر نیرو در امجدیه او با یک نفوذ از سمت چپ مدافع نیرو فضلی را مرتکب خطای پشت محوطه جریمه میکند سپس خود توپ را روی پیشانی پرویز مظلومی میفرستد تا او کار را برای تاج تمام کند

* هفته نهم ایرج برابر برق شیراز گلزنی میکند یک گل صد در صد انفرادی . او ابتدا طبق معمول همیشه از سمت چپ پا به توپ شده سپس با یک دریبل ریز تماشایی حسین مکرمی مدافع راست برق را جا گذارده آنگاه کمی بسوی راست پیشروی کرده تا با یک شلیک تماشایی گل دوم تاج را بثمر برساند البته او در این دیدار با توان بالای پا به توپ خود بارها و بارها برای مهاجمان تاج توپ سازی کرد اما آنها هرگز قدر این فرصتها را ندانستند .

* هفته یازدهم برابر بانک ملی نیز او از خوبهای تاج است علیرغم یارگیری فشرده مدافعان بانک او هنرمندانه بارها و بارها یارانش را در موقعیتهای مناسب قرار میدهد .

* هفته دوازدهم – آخرین گل تاج در جام تخت جمشید را باز هم ایرج پایه گذاری کرد در حالیکه تاج برابر تراکتورسازی به مشکل برخورده بود ایرج از روی یک ضربه کرنر توپ را بروی دروازه ارسال میکند توپ پس از گذر از همه بازیکنان نصیب پرویز مظلومی میشود تا او با یک ضربه دقیق گل پیروزی تاج را بثمر برساند .

مسابقات دور ششم جام تخت جمشید در آستانه برگزاری داربی  سرخابی در هفته سیزدهم برای همیشه تعطیل میشود تا ایرج دانایی فرد و تاج به پایان دوران همکاری خود برسند ایرج نیز با ثبت یک گل دیگر آمار خود را در گلزنی کمی بهترکرد تا با ۱۴ گل تخت جمشیدی پرونده بازیهای خود را در این جام ببندد .

در مجموع او با یک قهرمانی و یک عنوان سومی و دو عنوان چهارمی در جمع ۵ دوره یکی از موفقترینها در جام تخت جمشید محسوب میشود او با عقاب پرواز را آغاز کرد با پاس تکامل یافت و با تاج به اوج رسید .

 جام جهانی آرژانتین                                 

ایرج دانایی فرد بهر روی پس از چند سال بی مهری , حق خود را از فوتبال مما با اعزام به یازدهمین دوره مسابقات جام جهانی ستاند .  او  با تشخیص مربیان در ارژانتین  دو بار برای ایران بازی کرد که نخستین حضورش  ,  به یک  خاطره ی  جاودانه تبدیل شد .

روز چهارشنبه ۱۷ خرداد ۱۳۵۷ تیم  ایران در استادیوم شهر کوردوبا به مصاف اسکاتلند رفت و هر دو که بازی قبلی خود را واگذار کرده بودند , شکست را , بمنزله بستن چمدانها و بازگشت میدانستند .  ترکیب تیم ایران  یک تفاوت با مسابقه اول ( برابر هلند ) داشت .  ایرج دانایی فرد با پیشنها اصغر شرفی ( کمک مربی ایران ) و  تشخیص کادر فنی جای ” حسن نائب آقا ” را گرفت . نیمه نخست ( دقیقه ۴۴ )  ایران روی یک غافلگیری اسیر یک گل بخودی شد …………….. اما  دقیقه شصتم , ایرج دانایی فرد که بسیار پر تلاش نشان میداد , گل کاشت …..

ابتدا وظیفه او , مهار آرچی گیبل (هافبک بازیساز تیم اسکاتلند و باشگاه ناتینگهام فارست  ) تعریف شد …… اما با حضور موثر در حملات  , موفق شد  لحظه ی از بازیکن مستقیم خود عبور کند  و یا یکسری  حرکات ریز و سریع , از یک زاویه ی تنگ و بعید دروازه  اسکاتلند را بگشاید  گلی که بسیار شبیه بود به گلهایی که در فوتبال گل کوچک ( فوتبال ویژه ایران ) رد و بدل میشود . یک گل بغایت ایرانی ……

اما با همه این مسائل پس از گذشت نزدیک به چهار دهه از ثبت این گل بجرات میتوان گفت گویا ترین تصویر موجود از این لحظه تصویر زیر میباشد چرا که همه ویژگیهای بالا را این تصویر یکجا در خود ذخیره کرده است تصویری که پس از ما سالهای سال میلیونها چشم به آن خیره میشوند تا با ارزیابی آن شرایط آن دیدار را برای خود تشریح کنند … زنده باد ایرج و گل خاطره انگیزش

بازی دوم  , برابر پرو که سومین حریف ایران بود ………ایرج با نمایش دلپذیر خود برابر اسکاتلند , کادر فنی را به حضور خود  متقاعد نمود .  بازی که علیرغم شایستگی ها ,  نتیجه ای  برای او و گروه ایران  ندارد

چند ماه بعد افتخاری دیگر نصیب ایرج عزیز شد ……………  سلطان پله در ۳۷ سالگی تصمیم به جدایی از فوتبال باشگاهی گرفت   . او آن هنگام عضو باشگاه کاسموس بود و در لیگ حرفه ای فوتبال ایالات متحده فعالیت داشت . بر این اساس ,  بپاس سالها حضور درخشان او در صحنه فوتبال جهان , با دعوت از ستارگان پنج قاره , یک بازی خداحافظی برگزار شد که دو تن از اعضای تیم ملی ایران و باشگاه تاج نیز , از مدعوین تیم منتخب جهان بودند . دو فرزند شایسته ایران ,  ایرج دانایی فرد و آندرانیک اسکندریان …

اما پس از برگزاری این بازی خاطره انگیز , بر خلاف انتظار دو بازیکن باشگاه تاج  به ایران باز نگشتند .  حرکتی که دلخوری شدید  مسئولان باشگاه تاج را در پی دارد .  ارگان رسمی سازمان تاج ( نشریه تاج ورزشی ) در شماره ۱۵۷ خود اینچنین گلایه میکند :

…… بلاخره به مسئله روشن – اسکندریان و دانایی فرد بر میخوریم که اینجا در عین تنگدستی تاج با دیدن پولهای بیشتر چنان هوایی شدند که هیچ چیز حتی عرق باشگاهی نیز جلودارشان نبود تاج خلوص نیت بخرج داد و دو بازیکن ملی پوش خود را به نیویورک فرستاد تا یک بازی در تیم کاسموس انجام دهند و بازگردند اما همانطوریکه میدانید دانایی فرد با وجود قرارداد و تعهدی که در قبال وسایل رفاهی که تاج در اختیارش قرار داده بود , حتی زحمت مراجعه به ایران و گرفتن رضایتنامه را بخودش نداد و آمریکا نشین شد …..

پنجشنبه ۱۱ آبان ۵۷ – شماره ۱۵۷ نشریه تاج ورزشی

( توضیح : البته  با نیمه کاره ماندن مسابقات لیگ فوتبال  ( جام تخت جمشید ) و شرایط ان روزهای ایران ,  توقع بازگشت دو ستاره  چندان منطقی نبود   در حالی که انها با پیشنهاد های مناسب  از سوی باشگاههای متمول  لیگ حرفه ای ایالات متحده ,  را در پیشروی خویش داشتند   ..  با اینحال  این حق را برای ستاره درخشان فوتبال ایران ” ایرج دانایی فرد عزیز ”  محفوظ است که اگر در باب مطالب ارائه شده از سوی نشریه تاج توضیحاتی را لازم میدانند , مجموعه را در جریان قرار دهند   )

بهر روی ایرج دانایی راهی خارج از کشور شد تا پس از گذشت یک سال و نیم  سرانجام در باشگاه آمریکایی ( Tulsa Roughnecks ) برای چهار سال ادامه دهد و در نهایت در ۳۳ سالگی کفشها را آویزان کند .

ایرج دانایی فرد فرزند پاک فوتبال ایران در زندگی ورزشی خویش مشکلات بیشماری را پیش روی خویش دید و بارها  با بی مهری مواجه شد .  شاید  اگر قدری زودتر مورد توجه مسئولین تاج قرار میگرفت و یا انتقالش به پرسپولیس با مشکلات عجیب و غریب مواجه نمیشد , خیلی زودتر حضور ملی را تجربه  میکرد  و هم خود زودتر به آنچه که شایسته اش بود دست می یافت  چرا که آن روزها , راه حضور به تیم ملی , اغلب  از مسیر سرخابی ها بود  او اما  در آخرین سالها , با پشتکار خویش یک به یک پله های ترقی را پیمود تا در نهایت به آنچه که استحقاقش را داشت برسد .  تجربه ورزشی ایرج ( عقاب – پاس و تاج ) در فوتبال ما یک تجربه کم نظیر است که اغلب , تحت شعاع گلزنی او به اسکاتلند قرار دارد .

اما حالا ایرج یکی از نماد های فوتبال ما در جام های جهانیست هر گاه که برگزاری ان نزدیک میشویم بارها و بارها هنرنمایی های فلفل ریزه میزه ( لقبی که آنروزها به او داده بودند ) مینشینیم و از هنر فوتبال ایرانی سیراب میشویم ایرج دانایی فرد امروز مدیر یک فروشگاه ورزشی  در دالاس می باشد که گویا در این کار نیز بسیار موفق است ….

.

مدیریت وبسایت جام تخت جمشید – مرداد ۹۳

—————————–

* سابقه باشگاهی ایرج دانایی فرد

شفق                                          ۱۳۴۷

تاج                                            ۱۳۴۸

نیروی هوایی                               ۱۳۵۰

عقاب                                ۱۳۵۳-۱۳۵۱

پاس                                   ۵۵ – ۱۳۵۴

تاج                                    ۵۷ – ۱۳۵۶

تولسا روئیننگن                     ۶۳ – ۱۳۵۹

——————–

* بیلان گلزنی در جام تخت جمشید

عقاب    ( ۵۳ -۱۳۵۲ )                                             ۶ گل

پاس     ( ۵۵ – ۱۳۵۴ )                                            ۴ گل

تاج     ( ۵۷ – ۱۳۵۶ )                                             ۴ گل

مجموع                                                                ۱۴ گل

———————————-

* گالری تصاویر ایرج دانایی فرد

با کانال همای خبر همراه باشید