وحشی بافقی، عاشق ترین شاعر / دکتر محمد تفی یونسی رستمی

اختصاصی همای گیلان: کمال الدین (شمس الدین) محمد بافقی (۹۹۱_۹۳۹ ه.ق) متخلص به وحشی از شاعران معروف دوره صفویه است، برادر بزرگش مرادی بافقی- که خود شاعری توانا بود -در تربیتش نقشی مهم داشت. وحشی در قالب های غزل، مثنوی، قصیده، رباعی، ترکیب بند و ترجیع بند شعر سروده است، ساقی نامه طولانی او به شکل ترجیع بند بعدها مورد تقلید بسیاری از شاعران از نظر وزنی و مضمونی قرار گرفته است، ترکیب بند شاعر با مطلع :

دوستان شرح پریشانی من گوش کنید
داستان غم پنهانی من گوش کنید

یکی از جذاب ترین شعرهای سنتی شعر فارسی به شمار می رود. بی گمان او یکی از معروف ترین شاعران مکتب وقوع است و عده ای او را مبدع شعر مکتب واسوخت نامیده اند.
او مضمون های ظریف شعرش را با زبان ساده و روزمره بیان کرده است، از این رو شعرهایش عمدتاً _تاحدی _ عامیانه هستند و از واژه های عربی و صنایع متکلف ادبی دور می باشند. شاعر در سرودن غزل، احساسات تند و عاطفه شدید را در توصیف عشق های نافرجام، دردها و شکوه های درونی اش به خدمت گرفت .

گروهی از پژوهشگران حتی از وحشی به عنوان عاشق ترین شاعر ایرانی یاد کرده اند. آثارش عبارتند از :
دیوان، خلد برین، شیرین و فرهاد و ناظر و منظور.

شاعرشعری به عنوان وصیت نامه در شش بیت سرود که بیت های نخستین و پایانی آن چنین است :
روز مرگم هرکه شیون کند از دوروبرم دور کنید
همه را مست و خراب از می و انگور کنید…
روی قبرم بنویسید وفادار برفت
آن جگر سوخته خسته از این دار برفت
او شاعری بود که در تنگدستی و عزلت زندگی می کرد و شعر را وسیله ای برای کسب قدرت و ثروت قرار نداد و برخلاف بسیاری از معاصران خود به هند کوچ نکرد، شعر زیر وحشی درباره ی عشق لیلی و مجنون خواندنی است:

به مجنون گفت روزی عیب جویی
که پیدا کن به از لیلی نکویی
که لیلی گرچه در چشم تو حوری است
به هر جزوی زحسن او قصوری است
ز حرف عیب جو مجنون برآشفت
در آن آشفتگی خندان شد و گفت
اگر در دیده مجنون نشینی
به غیر از خوبی لیلی نبینی…
تو قد بینی و مجنون جلوه ناز
تو ابرو او نگاه نازک انداز
تو مو بینی و مجنون پیچش مو
تو ابرو او اشارت های ابرو

دست کم دو بیت از ابیات بالا، در محاورات روز مره مردم کاربرد وسیعی دارد.
/دکتر محمد تفی یونسی رستمی