پژوهشگر جهاددانشگاهی گیلان: تولید ۱۸ لیتر در ثانیه شیرابه از زباله های سراوان در باران

محمد یزدی پژوهشگر جهاددانشگاهی گیلان با بیان اینکه براساس تحقیقات بعمل آمده روزانه یک کیلوگرم زباله به ازای هر گیلانی در استان تولید می شود اظهار کرد: با وجود جمعیت ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفری گیلان بالطبع ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار کیلوگرم زباله در استان تولید و به صورت غیراصولی و غیربهداشتی دفع می شود.

وی با اشاره به اینکه نمی توان با قطعیت دلیل علمی مشخصی را برای ابتلا به سرطان مطرح کرد اما مجموعه ای از دلایل کنار هم قرار می گیرند که باعث بروز این بیماری می شوند، افزود: با وجود اینکه مصرف بالای انواع کود و سموم شیمیایی یکی از عوامل خطر محسوب می شود اما یکی دیگر از عوامل افزایش مبتلایان به سرطان در گیلان نفوذ شیرابه های زباله ها در آبهای سطحی و زیرسطحی استان است.

این پژوهشگر جهاددانشگاهی گیلان ادامه داد: مکان های دفن زباله بدون زیرسازی و پوشش استاندارد بهداشتی یا داشتن زهکش برای هدایت شیرابه ها به مکان های تصفیه یکی از بزرگترین مشکلات زیست محیطی است.

وی با بیان اینکه هیچ یک از ۳۱ مرکز دفن زباله در گیلان بهره مند از سیستم جمع آوری و دفع بهداشتی شیرابه نیست تصریح کرد: حتی کارخانه های بازیافت گیلان هم فاقد مدیریت اصولی دفع شیرابه ها به عنوان خطرناک ترین پسماند تولیدی هستند.

یزدی با بیان اینکه میانگین تولید شیرابه در مرکز دفن زباله سراوان رشت در شرایط خشکی هوا ۴ تا ۵ لیتر در ثانیه و در شرایط بارانی ۱۸ لیتر در ثانیه است، ادامه داد: در شرایط بارانی روزانه بیش از ۱.۵ تن شیرابه از این زباله ها به محیط تخلیه می گردد. این شیرابه ها از طریق رودخانه ها به تالاب و دریا می ریزد، شیرابه تولیدی تقریبا پنج درصد زباله را تشکیل می دهد و معمولا شامل مواد سمی، مغذی، میکروارگانیسم ها، مواد آلی، نمک ها و فلزات است که باعث ایجاد آثار نامطلوب زیست محیطی روی منابع آب سطحی، زیرزمینی و خاک به ویژه در مناطق حساس زیست محیطی می شود.

وی با اشاره به اینکه وضعیت تفکیک از مبدا تنها در حوزه شهر رشت نمایی نسبتا امیدوارکننده دارد و سایر شهرداری های استان اقدامات موثری انجام داده اند گفت: در صورت کارکرد صحیح و کامل کارخانه کمپوست رشت می توان دفن زباله رشت را تا ۵۰ درصد کاهش داد به گونه ای که اکنون کارخانه کمپوست رشت با ظرفیت فعلی ۵۰ درصد برگشتی زباله دارد.

پژوهشگر جهاددانشگاهی گیلان تصریح کرد: در صورت فعالیت فاز ۱ و ۲ کارخانه کمپوست رشت از دفن غیراصولی حجم بسیار زیادی از زباله های تولیدی این شهر و شهرهای اطراف جلوگیری می شود، این کارخانه می تواند در هر شیفت ۳۸۰ تن زباله تحویل بگیرد.

وی با بیان اینکه یکی از مهمترین راهها، همکاری صنوف به ویژه بازار رشت در طرح تفکیک از مبداست و مدارس، ادارات و کلیه مبادی تولید زباله باید تحت پوشش طرح تفکیک از مبدا باشد، گفت: سه مشکل عمده در بحث مدیریت پسماند در انزلی عبارتند از؛ مشکل ورود پسماند جامد به تالاب از طریق رودخانه های منشعب، عدم دغدغه برای دفع زباله در تالاب انزلی از سوی تعداد زیادی از گردشگران و افرادی که برای ماهیگیری به انجام می روند و نیز چگونگی تصفیه شیرابه ها و کمپوست.

یزدی اظهار کرد: در حال حاضر بزرگترین مشکل در بین کارخانه های کمپوست استان گیلان، کارخانه رودسر است، گفت: این کارخانه در سال ۸۴ و برای ظرفیت اسمی ۲۵۰ تن زباله در روز قرارداد بسته شد ولی در مدت کوتاهی که در سال گذشته مشغول بکار بود در حدود ۱۰۰ تن زباله ورودی در روز را نیز جوابگو نبود.

وی طرح تفکیک از مبدا،عدم کارایی سیستم تصفیه کارخانه، عدم کارایی سیستم بیوفیلتر، نقص سالن تخمیر به دلیل نفوذ و نشت آب های زیرزمینی و درصد بالای زباله دور ریختی را از مهمترین مشکلات کارخانه کمپوست رودسر عنوان کرد.