اختصاصی همای گیلان، بانو کاساندان دختر فرناسپه از شاهدختان خاندان هخامنشی بود . وی از تبار هخامنشیان بود و از تبارمندی ایرانی برخوردار بود .
او همسر و همراه و همفکر همیشگی بزرگ مردی با نام کوروش بزرگ بود . کوروش در درازای زندگی خویش تنها یک همسر اختیار نمود و او ” کاساندان ” نام داشت .
پس از شاهنشاه ایران کوروش بزرگ شهبانو کاساندان نخستین منش قدرتمند کشور بزرگ شاهنشاهی ایران بود . کاساندان زیرنام ملکه ۲۸ کشور آسیایی همسر کوروش بزرگ پادشاهی می کرده است .
کاساندان شهبانو ایرانزمین ۵ فرزند با نام های کمبوجیه ، بردیا ، آتوسا ، رکسانه و ارتیستونه داشت .
پسر بزرگ کاساندان و کوروش ، کمبوجیه دوم مصر را به امپراتوری هخامنشیان افزود. اما آتوسا را بیشک باید با دیدی دگر نگریست . چرا که دختر کوروش بودن چنان «جایگاه ویژه ای» به او بخشید که داریوش بزرگ او را به همسری خویش برگزید . و فرهیختگی و درایت آتوسا در درازنای تاریخ زبانزد شد .
بی شک کاساندان مادری بزرگ بود که چنین فرزندان بزرگ و گرانمایه ای را پرورش داد که هر یک نامی نیک در تاریخ به جای گذارده اند . وی همچنین همسری نمونه بود چرا که در همه مراحل سخت دوشادوش کوروش بزرگ حضور داشت و همراه همیشگی او بود .
کاساندان پیش از کوروش درگذشت و پس از او کورش بزرگ در اندوهی فراوان ماند و برای همیشه و به احترام همسرش تنهایی را برگزید . کوروش کاساندان را بسیار دوست میداشت . آنچنان که در بابل شش روز سال ۵۳۸ پیش از میلاد را ، مردم بابل سوگواری کردند و یاد همسر کوروش را گرامی داشتند .
تاریخ نگاران یونانی و گزنفون از بانو کاساندان به نیکی و بزرگ منشی یاد کرده اند. هرودوت مینویسد : کوروش بزرگ، بانو کاساندان را بسیار دوست میداشت و هنگامی که او از دنیا رفت، دستور داد تا تمام اتباع شاهنشاشی برای او عزاداری بزرگی برپا کنند. این گزارش در سالنامه نبونید آمدهاست که وقتی همسر کوروش بزرگ فوت کرد، در بابل از ۲۷ آدار تا ۳ نیسان عزاداری عمومی برپا شد…
نوشته های تاریخی نشان می دهد که کوروش بزرگ نه تنها در امور سپاهیگری دارای ذکاوت نظامی و در کشور داری بسیار انسان دوست و نوع پرور بوده بلکه در امور خانوادگی نیز یکی از وفادارترین مردان روزگار بوده است.برای مطالعه بیشتردرموردزندگینامه کوروش رجوع شود به کتاب مطالب رنگارنگ تاریخ ایران،علی غلامرضائی،انتشارات دافوس
اطلاعات بسیار آموزندهای بود با سپاس فراوان