پایگاه خبری و تحلیلی همای خبر پایگاه خبری و تحلیلی همای خبر|پایگاه خبری و تحلیلی همای گیلان|پایگاه خبری و تحلیلی استان گیلان|اخبار گیلان| اخبار روز گیلان | خبرهای گیلان| با اخبار گیلان همراه شوید|
همای گیلان: عدالت از جمله مفاهیمی است که از آن سخن ها زیاد گفته شده ،اما اثرش در جوامع امروزی خیلی کم مورد توجه حاکمان قرار گرفته است ،عدالت استعداد فطری عقلایی،ارمانی و درونی است که در صورت ژرف نگری و تحقیق عالمانه ،برای دست یابی به حقیقت به قضاوتی نیکو و شایسته منجر می شود که از جهت رفتاری ،دستیابی به ان استواری در بردباری و تحقق در عمل را می طلبد ،عدالت در کلام امام وقتی ارزشمند است که واجد استحکام است که به عنوان یک رویکرد مقطعی وعارضی در رفتار انسان ظهور و بروز نکند بلکه به ملکه ای نفسانی و صفتی راسخ در نگرش و رفتار انسان تبدیل شود.
یکی از انسان های که از عدالت به عنوان راهبرد اجتماعی در جامعه آن روزگاروتحقق آن با اگاهی و اخلاص نگریسته ،و توانسته در مدت کوتاه زمامداری ، با جدیت و شجاعت به منصه ظهور برساند ،امام علی (ع) است ، انسان بزرگی که خود و خانواده اش را در مسیرخطرناک و جوشان فدا کرد تا جامعه ملتهب زده کوفه بدانند که او قدرت را برای اجرای عدالت می خواست نه در انتقام از کسانی که او را خانه نشین کردند ،انسانی که عدالت اسیر اندیشه ناب او بود .
به نظر می رسد عدالت در نگاه علی تنها در محدوده رفتار و عمل انسان محصور نیست بلکه به بنیادهای اندیشه و عقل ادمی مربوط می شود ،آنجا که می گوید “عدالت برترین خصلت ها ست” و این خصلت تنها در رفتارها و عمل یک فرد حکایت نمی کند بلکه در سجایای اخلاقی او نیز مشهود و نمایان است ، امام می گوید “کسی که سجیه تقوا دارد به دشمن خود نیز ستم نمی کند “این ستم نکردن ها و رواداری در رفتار و عمل بود که امام از سوی شخصیت های بزرگ مسیحی مانند جورج جرداق به عنوان نماد عدالت و انسانیت شناخته می شود .
امام در تحقق عدالت با احدی در زندگی خود سر سازگاری نداشت، عدالت در اندیشه او یعنی نشاندن هر چیزی در سر جای خود و این گونه بود که وقتی طلحه و زبیر دو تا از یاران پیامبر برای استانداری دو شهر به او مراجعه می کنند با جواب نه امام روبرو می شوند ،برای او نوه پیامبر بودن و یا خویشاوندی ملاک انتخاب نبود ،ملاک شایستگی و شایسته سالاری بود که می توانست راهبرد تحقق عدالتی باشد که به ان ایمان داشت، چنانکه امام می گوید “عدالت موجب پایداری ملت و ابروی حاکمان است ” او که خود یکی از حاکمان در برهه ای از تاریخ بود اجازه ندادند تا او رسوبات بی عدالتی را در جامعه بزداید ،او که نمی خواست عرصه سیاست را به صحنه نمایشی فریبنده چون معاویه قرار دهد ،تنها اندیشه اش آرامشی بود که دنبالش بود ،آرامشی که در آن عدالت ملجاء ستم دیدگان باشد ،آنجا که می گوید “همانا برترین نور چشم و روشنایی بصر،برای حاکمان ،پایدارشدن عدالت در سرزمین ها و بروز عشق و شیفتگی مردم است و این عشق ظاهر نمی شود مگر به ارامش سینه هایشان ” نشان از بزرگی اودر گفتار و رفتار دارد تا هر کسی بر اساس لیاقتش و توانایی اش و استعدادش به آنچه که می خواهد برسد نه بر اساس رابطه و نزدیگی افراد به خود .
امام عدالت را برترین اصلاح می داند، زیرا ضعف ها ،نا کارامدی ها و بی نظمی ها را که در جامعه بوجود می اید برخاسته از این بی عدالتی می دانست و سیاست عادلانه را سیاستی می دانست که هر کاری را بر موضع خود بنشاند تا جامعه به آرامش برسد ،آنجا که می فرماید “اصلاح مردم ،جز از طریق عدالت میسر نیست ،عدالت است که امور را اصلاح می کند و هیچ چیز به مانند عدالت ،باعث آبادانی و سازندگی کشورها نمی شود “نشان از باور او در آبادانی جامعه بر اساس داشته ها ی فکری و نیروی های کارآمد متجلی می کند در نگاه او تنها کسانی شایستگی ان را دارند که به قدرت برسند که تاثیر گذار در روند مثبت جامعه باشند نه کسانی که با ترفندهای مختلف در پی دست یابی به قدرت هستند تا شتاب سازندگی و آبادانی در کشوررا کند کنند .
از دید امام سیاست حکم می کند که شایستگان در عرصه ها حضور یابند تا جامعه به مسیر عقلانیت کشیده شود ،سیاستمدار در نگاه امام کسی است که ویژگی منحصر به فرد خودش را در بر پا کردن عدالت صرف کند و مبنا و تفکر او تحقق عدالت باشد ،آنجا که امام می گوید “برترین سیاست ها ،عدالت است ،عدالت برترین قضاوت است ،عدالت روح و حیات احکام است و زیبایی سیاست،عدالت در حکومت و بخشش در موضع قدرت است ،ملاک و محک سیاست ،عدالت است ” گویای این مسئله است که در تفکر امام عدالت زمینه ساز راستی ،پاکی،صداقت،آزادی،وشفافیت است و بدون آنها عدالت واژه ای بیش نیست .
رضا بژکول دانش آموخته علوم سیاسی
