یک روانشناس با اشاره به اینکه هر چقدر جامعه به سمت صنعتی شدن پیشرفت میکند میزان “همدلی” افراد نیز کاهش مییابد، گفت: بیشتر افراد به خود اجازه میدهند در جمعهای خانوادگی دیگران را نصیحت کنند، سرزنش کنند، توانمندیهای خود را به رخ دیگران بکشند و به این ترتیب آسیبهای زیادی به اطرافیان وارد کنند.
همای گیلان، به گزارش ایسنا، گوهریسنا انزانی با بیان اینکه در فرهنگهای جمعگرا در مقایسه با فرهنگهای فرد گرا افراد بیشتر تلاش میکنند وظایف و مسئولیتهای خود را در قبال دیگران به انجام برسانند و به همدیگر رسیدگی کنند، افزود: در فرهنگ ایرانیان نیز بر ارزشهای جمع گرایی و تطبیق با فرهنگ گروهی تاکید زیادی میشود تا افراد به تعاملهای اجتماعی متناسب دست یابند. از آنجایی که دنیای پیرامون امروز، دنیای ارتباطات است و بیشتر موفقیت ما به ارتباط مناسب با دیگران بستگی دارد، زمانی که بتوانیم ارتباط صمیمانهای برقرار کنیم زندگی شاد و موفقی خواهیم داشت و در عین حال احساس سرزندگی میکنیم.
انزانی با اشاره به اینکه محیط خانوادگی مناسب، میتواند مشارکتهای همدلانه ایجاد کند و این روابط در بهبود بهزیستی روانی، جسمی و اجتماعی فرد بسیار مؤثر است، ادامه داد: همدلی موجب رشد افراد شده و روح آنان را عمیقتر میکند. برای مثال باعث میشود در احساسات دیگران شریک شویم که این حالت برای شکل گیری روابط بین فردی و اجتماعی پایدار بسیار ضروری است.
این روانشناس با بیان اینکه وقتی همدلی در افراد کاهش یابد افسردگی و اضطرابی که ناشی از عدم دریافت حمایتهای روانشناختی مورد نیاز افزایش پیدا میکند، اظهار کرد: در واقع همدلی باعث تقویت روابط بین فردی میشود، اعتماد به نفس را افزایش میدهد، افسردگی و اضطراب را به میزان قابل توجهی میکاهد، استرسها از بدن و افکار خارج میکند، بیماریهای جسمانی که منشاء ذهنی دارند را کم میکند تا افراد دچار اختلالات روانی نشوند.
وی با اشاره به نقش همدلی در روابط زوجین نیز گفت: همدلی همچنین روابط زوجین را از هرگونه گزند و آسیب حفظ میکند و باعث میشود زوجین در پناه روابط همدلانه زندگی سرشار از آرامش و امنیت را تجربه کرده و فرزندانی به دور از هرگونه اختلالات روحی و جسمی پرورش دهند.
همدلی، میزان جذب افراد به سمت مواد مخدر یا الکل را کاهش میدهد
انزانی با اشاره به اینکه فردی که مهارت همدلی بالایی دارد، روابط سادهتر و سالمتری با دیگران برقرار کرده و احساس بهزیستی فردی بیشتری دارد، اظهار کرد: این فرد به سمت اعتیاد به مواد مخدر یا الکل جذب نمیشود، از روابط پر خطر دوری میکند، مسئولیتپذیری فردی و اجتماعی بیشتری دارد و میتواند به دور از هرگونه سوءتفاهم با دیگران روابط خانوادگی و اجتماعی ایمن برقرار کند. این مهارت در واقع باعث میشود احساس درک شدگی از جانب دیگران ما را از تنهایی و ترسهای درونی رها کند.
این روانشناس با بیان اینکه رفتارهای همدلانه از بدو تولد در فرد وجود دارند، اظهار کرد: با توجه به رفتارهای والدین و برخوردهای افراد در جامعه است که رفتارهای همدلانه شکل متناسب میگیرد و یا این که خود فرد به این نتیجه میرسد که از دیگران فاصله بگیرد. با همدلی فرد موقعیت دیگران را به گونه ای احساس و درک میکند که انگار خودش آن شرایط را تجربه کرده است و دقیقا متوجه میشود فرد مقابل از چه چیزی در رنج و ناراحتی است پس میتواند به دیگران کمک کند، حتی وقتی خودش در آن شرایط قرار نگرفته باشد.
انزانی افزود: به زبان ساده تر همدلی یعنی توانایی ورود به دنیای دیگران، درک احساسات آنها، ظرفیت و توانایی این که خود را جای آنها بگذاریم و واقعیت را از دیدشان ببینیم.
همدلی با همدردی چه تفاوتی دارد؟
وی با بیان اینکه به نظر میرسد که افراد بیشتر با دیگران همدردی میکنند تا همدلی، توضیح داد: همدردی نوعی همراهی با حالات خوشایند و ناخوشایند دیگران است، برای مثال اگر کسی غمگین است ما هم مثل او هستیم و یا اگر گریه میکند ماهم گریه میکنیم و … اما این نوع ارتباط گاهی باعث میشود اثرات منفی بر احساسات و افکار ما باقی بماند، در واقع در همدلی منطق قویتر و در همدردی احساس قویتر است. اما با همدلی کردن میتوانیم بر احساسات خود تسلط داشته و به فرد مقابل نیز برای رسیدن به راهحلهای منطقی کمک کنیم.
این روانشناس با بیان اینکه طی سالهای گذشته هر چقدر جامعه به سمت صنعتی شدن پیشرفت کرده، میزان همدلی افراد نیز به شدت کاهش یافته است، توضیح داد: به نظر میرسد افراد درگیر مسائل و مشکلات خودشان شدهاند، فرصت با هم بودن خانوادهها کاهش یافته، هر کسی درگیر روابط مرزبندی شده با دیگران شده، ترس از آسیب دیدن از سوی دیگران افزایش یافته و تقریبا در شهرهای بزرگ و کوچک میزان ارتباطات خانوادگی حتی بین خواهران و برادران کاهش یافته است.
انزانی با بیان اینکه در این شرایط میزان اختلالات روانی افزایش مییابد، تصریح کرد: در این شرایط میزان بیماریهای جسمی نیز افزایش مییابد. در حال حاضر گرایش به سمت اعتیاد در بین جوانان و نوجوانان به شدت افزایش یافته و افراد از تنهایی رنج میبرند. موانع زیادی وجود دارد تا نتوانیم مثل سابق دور هم جمع شویم و روی حمایت افراد خانواده حساب کنیم. به نظر میرسد به محض اینکه کنار هم قرار میگیریم بیشتر در مورد هم قضاوت کرده و به هم برچسب میزنیم، به طوریکه مشکلات ارتباطی را بیشتر از آن چه که هست نشان داده و خود را با دیگران مقایسه میکنیم و روز به روز در تنهایی خود بیشتر غرق میشویم.
وی با بیان اینکه حتی گاهی از دست دادن عزیزان نیز نمیتواند همسبتگی و همدلی را در بین ما افزایش دهد، توضیح داد: بیشتر افراد به خود اجازه میدهند در جمعهای خانوادگی دیگران را نصیحت کنند، سرزنش کنند، توانمندیهای خود را به رخ دیگران بکشند و به این ترتیب نبود روابط همدلانه آسیبهای زیادی به اطرافیان وارد میکند.
چگونه با دیگران همدلی کنیم؟
انزانی با اشاره به روشهایی که افراد میتوانند این مهارت را در خود افزایش دهند، تصریح کرد: برای افزایش این مهارت کافی است به صحبت های افراد خوب گوش کنیم، یعنی در ذهنمان دنبال جواب برای صحبتهای آنان نگردیم، فقط به احساسات فرد مقابل دقت کنیم تا بتوانیم ناگفتهها را پیدا کنیم. هنگام صحبت کردن به جزئیات صحبت آنها دقت کنیم و در این هنگام به هیچ چیزدیگری توجه نکنیم، و حتماً تماس چشمی مناسب برقرار کنیم.
این روانشناس ادامه داد: باید به زبان بدن فرد، یعنی به بلندی و سرعت کلام فرد، دستها، پاها و نوع نشستن دقت کنیم و هر تغییر در نشستن یا صحبت کردن را در نظر بگیریم. به نگرشها و عقاید دیگران حتی اگر مخالف نگرش ما هستند احترام بگذاریم و افراد را همانگونه که هستند بپذیریم تا بتوانیم عشق بی قید و شرط به آن ها هدیه دهیم.
وی در ادامه به خانوادهها توصیه کرد تا تحت هیچ شرایطی تظاهر به همدلی نکنند و افزود: نباید مشکلات دیگران را هر چند به نظر خودمان ساده است بی ارزش بدانیم و به دیگران فرصت دهیم تمام احساسات و افکار خود را بدون ترس و نگرانی بیان کنند.