اختصاصی همای گیلان، ۱ – تنها در حجاز ، جز هفت یا دوازده تن کاغذ نویس که از نظر جامعه عرب مردمی بی ارزش به شمار می رفتند ، وجود نداشت. بلکه اصولا عرب نویسندگی را حقیر میشمرد و نویسندگی را تحقیر میکرد. و این روح حتی پس از اسلام نیز در بین پیشرفته ترین گروه های قریش رایج بود. آنچه به نظر آنان مقدس بود ، شمشیر و اسب بود نه قلم.( علی شریعتی ، اسلام شناسی ، درس های دانشگاه مشهد ، ص ۴۲ )

۲ – اگر یک نفر از اعراب به آموختن صرف و نحو زبان خود میپرداخت ، عربهای دیگر او را سرزنش میکردند که کار موالی ها (ایرانی ها) را پیش گرفته است. حکایت کرده اند که روزی مردی قریشی به عربی برخورد که کتاب ” سیبویه ” را میخواند. بر او بر آشفت و گفت: ” وای بر تو که همت خود را پست کرده و به آداب بندگان(یعنی ایرانی ها) روی آورده ای.(جرجی زیدان ، تاریخ تمدن اسلامی ، جلد ۳ ، فصل ۲ )

۳ – حد تمدن تازیان را از اینجا می توان شناخت که اصطلاحات علوم و فنون مطلقا در زبان عربی وجود نداشت و از لغات سیاسی و حقوقی نیز عاری بود. در عوض برای آلت مرد(با عرض پوزش ) هزار گونه ، اسم و لقب و کنیه داشتند. و حتی ” نفس نفیس ” را که – جان آدمی معنی میدهد – جزء اسامی آن عضو به شمار می آوردند.( میرزا آقا خان کرمانی ، سه مکتوب )

۴ – ثغالبی و ابن فارس ، بیش از ۴۰۰ نام عربی برای شتر و بچه شتر ظبط کرده اند و در همین حدود لغاتی برای سوسمار و خار بیابان و نخل ، در حالیکه برای مفهوم ” قلم یا کاغذ ” حتی یک لغت هم نداشته اند…(نوبخت در ” دیوان دیو ” ، ص ۳۹۱)

۵ – در عربستان ، خط و کتابت و معارف و تعلیم و تربیت مطلقا وجود نداشت. در بین خضری ها(تازی های شهر نشین) و مدری ها(تازی های بادیه نشین ) یک نفر به ندرت می توانست بخواند و بنویسد. به طوریکه در صدر اسلام در تمام جزیره العرب تنها هفده نفر سواد خواندن و نوشتن داشتند….در عرب علم و فلسفه وجود نداشت. آنچه بود ادراکات اولیه و احساسات ظاهری بود که قوای فکر و خیال آنها را قوت میداد. اعراب حتی تفکر علمی و منطقی نداشتند تا اینکه کم کم خوش ذوقان آنها با تمدن های بین النهرین(آشوری ، سومری ، کلدانی و…) و راهبان مسیحی ، زرتشتی و یهودی حدود بلاد عرب امیزش کرده و به یک عده حقایق وجدانی و زندگی آشنا شدند.( حسین عماد زاده اصفهانی ، تاریخ مفصل اسلام و تاریخ ایران بعد از اسلام ، تهران ، ۱۳۷۰ ، برگ ۳ )منابع:۱_تاریخ تمدن اسلامی ،جرجی زیدان ۲_چکیده تاریخ اسلام تا پایان خلافت عباسیان،علی غلامرضائی،انتشارات دافوس

با کانال همای خبر همراه باشید