عمید الملک کنُدری وزیردولت سلجوقی/تهیه کننده علی غلامرضائی مدرس دانشگاه وپژوهشگرتاریخ ایران

اختصاصی همای گیلان:زمان حدود نیمه اول قرن چهارم هجری بود نیروهای طغرل بیک طی چندجنگ مسعود غزنوی راشکست داده وخودجایگزین آنان شدند. آنان گله داران وعشایری بودندکه هیج تجربه حکومت نداشتندوآشکارا می گفتند ماچیزی از حکومت داری بلدنیستیم ودست یاری بطرف بزرگان ایرانی درازمیکردند.

ابونصر محمدبن منصورکندری ملقب به عمید الملک وزیرطغرل بیک موُسس دولت سلجوقی والب ارسلان بود ازاهالی ترشیز خراسان ، دانشمند ایراندوست‌. مردی آگاه وتحصیل کرده . این وزیر لایق فرمان داد که تمامی دیوانها ودفاتر رسمی ومکاتبات دولتی به فارسی نوشته شود وازاستعمال زبان وخط عربی که دراثر فشار خلفای اموی وبعد عباسی برایرانیان تحمیل شده بود جلوگیری کند وازاین طریق ضربه مهلکی برآنان واردکرد. این وزیر خردمند خراسانی طغرل بیگ راتحریک کرد که بغداد را تسخیرکندواین کاردرسال (۴۴۷)هجری صورت گرفت طغرل دختر خلیفه عباسی (القائم بالله) را خواستگاری کرد ولی خلیفه موافقت نکرد عمید الملک بابستن دست خلیفه درتصرف اموال اورا مجبورکرد دخترش رابه طغرل بدهد. این وزیر وطن پرست ایرانی درسال (۴۵۵)هجری بعلت بدگویی وتحریک خواجه نظام الملک طوسی که طمع دروزارت کرده بود بدستورالب ار سلان ازمقام وزارت خلع وبزندان افتادویکسال بعد درزندان کشته شد.
اینهم ازعجایب تاریخ است که کشور ایران بدترین ضربه هاراازاین وزیران خورده هربارکه وزیری کارآمد براوضاع مسلط شد توسط وزیر دیگری سرنگون گردید.

مورخین با روایت داستان کشته­ شدن عمیدالملک کندری به تحریک خواجه نظام الملک و هشدار عمیدالملک به خواجه در بنیان­گذاری سنت وزیرکشی سعی دارد بر این مسئله پافشاری کند که حضور دیوان­سالاران و مهم­تر از آن اتحاد میان ایشان، ضامن مدنیت و محدود شدن قدرت نظامیان در جامعه بود و توطئه و تلاش در حق ایشان همانا خالی­ کردن میدان رقابت از حضور وزرا و آماده کردن عرصه­ جاه­ طلبی برای امرا بود. از­این­رو، از زبان عمیدالملک خطاب به خواجه نظام­ الملک نوشت:

«مذموم بدعتی و زشت قاعده­ای که در جهان آوردی به وزیر کشتن و غدر و مکر کردن و عاقبت آن نیاندیشیدی. می‌ترسم که این رسم ناستوده و مکروه مذموم به اولاد و اخلاف و اعقاب تو برسد و از آنگاه باز یک وزیر به مرگ خود نمیرد».

منابع:
آثارالوزرا :عقیلی ص۲۰۴
دستوروزراء :خوندمیرتصحح نفیسی ص۱۴۹
چکیده تاریخ ایران ازباستان تاپایان دوره قاجار،علی غلامرضائی ،انتشارات دافوس

با کانال همای خبر همراه باشید.http://@homaygilanir