الماس دریای نور / علی غلامرضایی ، پژوهشگر تاریخ

اختصاصی همای گیلان: دریای نور، زوج الماس معروف کوه نور است و هر دو از کهن‌ترین جواهرات شناخته شده جهان می‌باشند. این الماس صورتی رنگ، یکی از بزرگترین الماس‌های شناخته شدهٔ جهان است. این الماس هم‌اکنون در موزه جواهرات ملی ایران در خیابان فردوسی تهران قرار دارد

تاریخچهٔ این الماس به اساطیر و افسانه‌ها می‌رسد. نقل است که بر دستهٔ شمشیر افراسیاب نصب بوده و رستم آن را در جنگ با تورانیان تصاحب نموده است. در حملهٔ امیر تیمور به غارت رفت و به دست محمدشاه هند رسید. این الماس به همراه زوج دیگرش کوه نور (که اکنون روی تاج ملکهٔ انگلستان نصب شده‌است) توسط نادر شاه افشار در جنگ با هند به دست آمده و در سال ۱۷۳۹ میلادی به ایران آورده شدند. ظاهراً محمدشاه به هنگام تسلیم به نادر آن را در عمامهٔ خود مخفی نموده که توسط سربازان یافته می‌شود.

دریای نور پس از قتل نادر به نوهٔ او شاهرخ‌میرزا (آخرین پادشاه افشار) رسید و سپس به دست امیر علم خان خزیمه و بعد به محمد حسن خان قاجار و بعد به لطفعلی‌خان زند و سر انجام به دست آغا محمدخان قاجار افتاد.

ناصرالدین شاه معتقد بود که این جواهر یکی از گوهرهای تاج کورش بزرگ بوده‌است . او برای تولیت این گوهر قیمتی منصبی مخصوص قرار داده بود.

این جواهر در زمان محمدعلی شاه و هنگام شکست وی از مشروطه‌خواهان به سفارت روسیه برده شد که توسط مشروطه‌خواهان بازپس داده شده و هم اکنون در موزهٔ بانک مرکزی واقع در خیابان فردوسی تهران قرار دارد.

زوج این الماس که کوه نور نام داشت، پس از مرگ نادر توسط سرداران افغانی از ایران به هند بازگردانده شد و پس از مدتی نصیب کمپانی هند شرقی بریتانیا شد و مدتی نیز روی تاج ملکه انگلستان نصب شد. منابع :
اطلاعات عمومی. عنایت‌الله شکیباپور. کتابفروشی اشراقی. ص ۵۸۶

جواهرات سلطنتی ایران. چاپخانه بانک مرکزی ایران. ادارهٔ نشر اسکناس. ۱۳۳۹

//علی غلامرضایی