اختصاصی همای گیلان: عباس میرزا از معدود قاجاریهای وطن پرستی بود که مرگ نابهنگام وی از بد شانسی های ما ایرانیان است و چه بسا اگر شاه می شد وضعیت ایران آن روز چنین نابسامان نبود و قطعا ایران کنونی نیز وضعیتی چه بسا بهتر می داشت.
تنها کافیست تصور کنیم که عباس میرزای دلیر و وطن پرست شاه می شد و وزیرانی همچو قائم مقام فراهانی و امیر کبیر می داشت.
عباس میرزا نه تنها از چشم ایرانیان روشن دل آن دوران بلکه از دید اجانب نیز شخصیتی کاردان و برازنده داشت. ارنست ژوبر فرانسوی در خاطراتش چنین بیان می کند : وی که از سوی ناپلئون بناپارت به ایران اعزام شده بود. در مدت زمان کوتاهی که در خدمت عباس میرزا بودم همواره به مسائل مهم می پرداخت. او از امور پوچ و یاوه گویی خودداری و همواره نکته های دقیق را مطرح میکرد.یکبار عباس میرزا از سر درد به من چنین گفت : مردم به کارهای من افتخار می کنند ولی همچون خودم از ضعیفی من بی خبرند! مگر چه کرده ام که قدر و قیمت جنگجویان مغرب زمین را داشته باشم؟ چه شهری را تسخیر کرده ام؟ و چه انتقامی توانسته از تاراج ایلات و سرزمین خود بستانم؟؟؟؟ از شهرت فتوحات قشون فرانسه دانستم که رشادت قشون روسیه در برابر آنها هیچ است. مع الوصف تمام قوای مرا یک مشت سالدات روس سرگرم داشته، مانع پیشرفت کار من می شوند.
نمی دانم این قدرتی که شما اروپایی ها را بر ما مسلط کرده چیست و موجب ضعف ما و ترقی شما می شود؟ شما در قشون جنگیدن و فتح کردن و بکار بردن قوای عقلیه متبحرید و حال آنکه ما در جهل و شغب غوطه ور و به ندرت آتیه را در نظر می گیریم. مگر جمعیت و حاصلخیزی و ثروت مشرق زمین از اروپا کمتر است؟ یا آفتاب که قبل از رسیدن به شما به ما می تابد تاثیرات مفیدش در سر ما کمتر از شماست؟ یا خدایی که مراحمش بر جمیع ذرات عالم یکسان است خواسته شما را بر ما برتری دهد؟ گمان نمی کنم چنین باشد.؟؟؟!!!!
ای اجنبی حرف بزن! بگو من چه باید بکنم که ایرانیان را هشیار نمایم؟
من چه کنم که این سایه جهل را از سر ایرانیان بزدایم؟ چه کنم؟ ؟؟؟
سرهنگ کاسپرسکی دروویل که در سال ۱۸۱۲ به ایران سفر کرده بود در مورد عباس میرزا چنین گوید : عباس میرزا سحرگاهان از خواب بر می خیزد او از مومنان قشری و متعصب نیست ولی در ادای نماز کوتاهی نمی کند.او خود لب به می نمیزند…افسران زیر دستش را بخاطر میخوارگی مجازات نمی کند. تنها به آنان با نظر تحقیر می نگرد.
عباس میرزا ولیعهد شجاع به طرز مشکوکی در گذشت.از میان شاهزادگان قاجار او تنها کسی بود که سرگرم تلاش برای وطن خود بود و حکمت و درایتش زبانزد بود.
بیماری مزمن دستگاه گوارش مزاج این شاهزاده را از حال اعتدال خارج کرده اما اشتغالات جنگی و سیاسی اجازه استراحت و درمان را از او گرفته بود.
هرات در محاصره بود که شاه قاجار بدلیلی نامعلوم عباس میرزا را فراخواند. او فرزند خود را برای ادامه محاصره شورشیان در هرات باقی گذاشت و خود عازم تهران شد.
در حوالی مشهد بیماری کهنه گوارشی وی تشدید شد و همانجا جان باخت. برخی مورخین به نقش پزشک انگلیسی عباس میرزا اشاره کرده که آن پزشک عباس میرزا را مسموم کرده است. اما صحت و سقم این ادعا هرگز مشخص نشد.
پیکر وی در حرم مطهر امام رضا نزدیک ضریح دفن شد.

منبع:کارنامه عباس میرزادرجنگهای ایران وروس،علی غلامرضائی،انتشارات دافوس

با کانال همای خبر همراه باشید