پایگاه خبری و تحلیلی همای خبر پایگاه خبری و تحلیلی همای خبر|پایگاه خبری و تحلیلی همای گیلان|پایگاه خبری و تحلیلی استان گیلان|اخبار گیلان| اخبار روز گیلان | خبرهای گیلان| با اخبار گیلان همراه شوید|
اختصاصی همای گیلان: در سال ۱۳۶۸ ؛ در قانون اساسی پیشین تجدید نظر و جایگاه نخست وزیری ؛ حذف شد . جایگاه رهبری و ریاست جمهوری قدرتمند تر شد .
بنابراین اولین انتخابات ریاست جمهوری بدون جایگاه نخست وزیری برپا شد و اکبر هاشمی رفسنجانی در یک انتخابات بیعت گونه به ریاست جمهوری رسید .
چون معلوم بود که رقبایش رای چندانی ندارند.
چیدمان کابینه نشان می داد که هدف دولت جدید؛آبادانی کشور و سازندگی خرابی های پدید آمده از جنگ است.
از این رو”دولت کار ” نامیده می شد .
به علت زیان های وارده به اقتصاد ایران و نابودی زیر ساخت ها ؛ دولت هاشمی رفسنجانی از صندوق بین المللی پول (IMF) و بانک جهانی ( WB) بین ۳۰ تا ۵۰ میلیارد دلار(با روایت های متفاوت ) وام گرفته است .
از اینرو این دولت ناچار شد که < سیاست تعدیل اقتصادی > که زیر بخش سیاست تعدیل ساختاری است و نسخه ی صندوق بین المللی پول و بانک جهانی را در ایران پیاده کند .
اقداماتی که دولت انجام داد که تا مقبول افتد :
۱) مقررات زدایی
۲) شفاف سازی قیمت ها
۳)حذف یارانه ها
۴)خصوصی سازی
۵)کاهش ارزش پول ملی
۶) کوچک سازی دولت
۷) آزادسازی قیمت ها
بنابراین اقدامات بالا سبب شد که شرکت های کارآ و مولد مانند داروسازی ها به بخش خصوصی واگذارشود .
بنابراین ” قانون زمین شهری ” باطل شد و به جای آن ” تراکم فروشی ” در شهرهای ایران رایج شد و قدرت بلامنازع شهردار تهران( غلامحسین کرباسچی ) ؛ سبب شد که ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۵ نرخ رشد تورم؛هر ساله بیشتر شود . میانگین نرخ رشد تورم در سال های ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۶ معادل ۲۵درصد و نرخ رشد تورم در سال ۱۳۷۴ معادل ۵۰ درصد شد که بعد از سال های ۱۳۲۱ و ۱۳۲۲ ( دوران اشغال ایران توسط آمریکا،انگلیس و شوروی )این نرخ رشدتورم؛ بیسابقه بوده است [ بانک مرکزی در سال های گوناگون ].
جمله ای بر زبان ها افتاد که هر سازمان یا نهادی باید با ” نظام خودیاری ” اداره شود . بنابراین مدارس هفتگانه در سراسر ایران پا گرفت و به طول و عرض دانشگاه آزاد افزوده شد . این نظام آموزشی سبب شد تا دانش آموزان درسخوان و مایه دار ، آموزگاران و دبیران و مدیران وارد تر به سوی مدارس به اصطلاح غیر انتفاعی !!! سوق داده شوند.با آن همه تبلیغات فقط ۷ تا ۸ درصد مدارس کشور، پولی شده بودند .
پیامد این نظام آموزشی دوگانه موجب شد که سطح سواد مدارس دولتی پایین تر بیاید که فرجام آن؛ورود دانش آموزان مدارس دولتی به دانشگاه آزاد و مدارس غیر دولتی به دانشگاه های دولتی و این دقیقا نقض غرض بود.
البته گسترش دانشگاه های آزاد، پیام نور و علمی و کاربردی برای دولت های بعد از جنگ ،دارویی شفابخش بود !چرا ؟ چون اکنون پنج میلیون دانشجو در کشورداریم که ” نیروی فعال ” محسوب نمی شوند و همواره در ۲۵ سال اخیر ؛ آمار بیکاران ؛ کمتر نشان داده شده است .
کل درآمد ارزی دولت در دو دوره ۴ ساله معادل ۱۲۳ میلیارد دلار بود (تراز نامه های بانک مرکزی ، سال های گوناگون ).
سه منطقه یعنی “چاه بهار ، قشم و کیش “تحت عنوان مناطق آزاد تجاری برپا شده بودند که تا کالاهای نیمه ساخته ی داخلی در آن مناطق ” پردازش ” شود و به نام “مناطق پردازش صادرات “(EPZ) نامیده شدند که این مناطق ؛مورد سفارش <<سازمان توسعه ی صنعتی سازمان ملل( UNIDO) و < سازمان بین المللی کار >( ILO) و <کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل >( UNCTAD)بوده است و در بیش از ۵۰ کشور جهان از ۱۹۸۰ (۱۳۶۰ )بر پا شد .
هدف های مناطق آزاد تجاری :
۱ ) توسعه صادرات ۲ ) افزایش اشتغال
۳ )بدست آوردن ارز ۴ ) محرومیت زدایی .
اما در واقع ،این مناطق؛محل واردات بیرویه ی کالاهای خارجی و تفریحگاه ایرانیان و خارجیان شد و ” نقض غرض ” شده است و این روند وارونه همچنان روان است .
چنانکه گفته شد در سال ۱۳۷۴ ؛ نرخ رشد تورم به ۵۰ درصد رسید و بیشتر ازهمه بخش ساختمان و مسکن و زمین ؛ متاثر از این رشد تورم شد و در فاصله ی ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶رشد ۱۵۰ درصدی داشت.
افزایش کارکنان ( کارمندان و کارگران ) قرار دادی در ادارات و کارخانه ها و استخدام نشدن آن ها ؛ اطاعت از دستور صندوق بین المللی پول بود و یک نوع آشفتگی روانی و عدم احساس امنیت این کارکنان بود .
کاهش ارزش پول ملی و فروختن یک دلار از ۱۲۰ تومان در سال ۱۳۶۸ به ۵۰۰ تومان در ۱۳۷۵؛ سبب رشد نقدینگی و تورم و تامین کسری بودجه دولت و به نوعی ؛جایگزین مالیات شد .
تورم شدید دولت سازندگی ؛ سبب فاصله ی طبقاتی شدید ، کوچ فزاینده به کلانشهر ها ، واردات کالاهای لوکس از مناطق آزاد تجاری و دیگر نقاط ، پرداخت بهره ی وام های خارجی ؛ رونق اشرافیگری ، توجه ویژه به مدیران و مقامات کشور و فروش تراکم ساختمانی سبب شد که پیامد این کارها این بود که قزوین ،اسلامشهر و مشهد دچار آشفتگی اجتماعی که سرانجام به استان شدن ” قزوین ” انجامید .
با پایان دولت سازندگی ،دولت اصلاحات در دوم خرداد ۱۳۷۶جایگزین شد .
/دکتر علی رحیم پور
