کاریکلماتور نثری موجز ومتفکرانه / دکتر محمدتقی یونسی رستمی

اختصاصی همای گیلان: امروزه نوشته های کوتاه و مینیمال نظیر هایکو و کاریکلماتور با پیشرفت های تکنیکی و تکنولوژی جهان تناسب ،قرابت و در نتیجه طرفدار بیشتری دارند .کاریکلماتور نثر موجری است که در ان کاریکاتور و کلمه ها باهم درمی امیزند ، این واژه اولین بار در ٢١خرداد ١٣۴۶ش توسط احمد شاملو سردبیر مجله خوشه استعمال شد ،شاملو نوشته های کوتاه پرویز شاپور -همسر فروغ فرخزاد -را که در مجله خوشه منتشر می کرد ،کاریکلماتور نامید .

شاملو کاریکلماتور را از جمع ترکیب سه بخش کاری ،کلمات و ور وضع کرد ومقصودش این بود که :کاری که کاریکاتوریست در نقاشی می کند ،شاپور در حوزه زبان انجام می دهد .از ویژگی های این گونه نثری می توان به :بازی زبانی ،تصویرسازی ،بهره گیری از عناصر روزمره زندگی ،نازک اندیشی ونگاه انتقادی وطنز امیز اشاره کرد .زبانی که مخاطب را به لبخند ودر عین حال به ابهام ،پرسش وتأمل وا می دارد .در کاریکلماتور وجه شنیداری برجسته نیست ،بلکه نویسنده می کوشد تا مفاهیم ذهنی را عینی وفهم پذیر سازد.

شاپور با نکته سنجی مؤلفه های تفکر امیز ،انتقادی و گاه شاعرانه را در هشت مجموعه مستقل کاریکلماتور خود وارد ساخت .نمونه هایی از کاریکلماتورهای اوعبارتند از :
-به عقیده گیوتین سر،آدم زیادی است .
-وقتی عکس گل محمدی در اب افتاد،ماهی ها صلوات فرستادند.
-تاریخ مصرف موش و ماهی را گربه تعیین می کند.
-گربه بیش از دیگران در فکر ازادی پرنده محبوس است .

/دکتر محمدتقی یونسی رستمی